OLAĞANÜSTÜ HAL KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERİ UYARINCA KAPATILAN KURUM VE KURULUŞLAR HAKKINDA YAPILACAK İŞ VE İŞLEMLERE İLİŞKİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA GENELGE (SIRA NO:2016/1)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Genelgenin amacı; 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler gereğince kapatılan kurum ve kuruluşlar ile bunların bağlı oldukları tüzel kişilerin veya maliki gerçek kişilerin Hazineye devredilen her türlü taşınır, taşınmaz, malvarlığı, alacak ve hakları, belge ve evrakları ile borç ve yükümlülükleri konusunda yapılacak iş ve işlemler ile bu iş ve işlemleri yürütmekle görevli büro ve komisyonların çalışmalarına ilişkin usul ve esasları belirlemek ve uygulama birliğini sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Genelge, 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmüıide Kararnameler gereğince kapatılan kurum ve kuruluşlar ile bunların bağlı oldukları tüzel kişilerin veya maliki gerçek kişilerin Hazineye devredilen her türlü taşınır, taşınmaz, malvarlığı, alacak ve hakları, belge ve evrakı ile borç ve yükümlülükleri konusunda yapılacak iş ve işlemler ile bu iş ve işlemleri yürütmekle görevli büro ve komisyonların çalışmalarına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Genelge, 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan 15/8/2016 tarihli ve 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Genelgede geçen;
a) Bakanlık: Maliye Bakanlığını,
b) Değer Tespit Komisyonu: 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 1 3 üncü maddesi kapsamında kurulan komisyonu,
c) Devralınan varlık: Kapatılan ve Hazineye devredilen kurum ve kuruluşların her türlü taşınır, taşınmaz, malvarlığı, alacak ve hakları ile belge ve evrakı,
ç) İl KHK İşlemleri Bürosu: Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler gereğince yapılması gereken iş ve işlemleri yürütmek amacıyla illerde kurulan büroyu,
d) İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü: Aynı ilde görev yapan İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları arasındaki koordinasyonu ve uygulama birliğini sağlamak üzere Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından görevlendirilen Vergi Müfettişini,
e) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu: Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler ile Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılan ve İdarece tespit edilen malvarlığı ile tapuda resen Hazine adına tescil edilen taşınmazların kayıt, defter ve belgelere uygunluğunu denetlemek, malvarlığına dahil edilmesi gereken başkaca mal, hak ve alacaklar olup olmadığının araştırılmasını yapmak, alacak ve hakların takip ve tahsilinin sağlanması konusunda değerlendirme yaparak sonucunu rapora bağlamak ve alınması gereken tedbirlere ilişkin önerilerde bulunmak üzere görevlendirilen komisyonu,
f) Kapatılan kurum ya da kuruluş: 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnamelerle veya bu Kararnamelerin verdiği yetki kapsamında kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarını,
g) Merkez Koordinasyon Bürosu: Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler uyarınca kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin iş ve işlemler için uygulamaları yönlendirmek, tereddütleri gidermek, bu konuda her türlü tedbiri almak ve İl KHK İşlemleri Büroları ile İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarını koordine etmek üzere Bakanlıkta görev yapan birimi,
ğ) Muhasebe Birimi: Muhasebe müdürlükleri ve malmüdürlüklerini,
h) Tespit: Kapatılan kurum ve kuruluşlar ile bunların bağlı oldukları tüzel kişilerin veya maliki gerçek kişilerin malvarlığını kuşkuya yer vermeyecek biçimde gösterme, belirleme ve saptama işlemini, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Merkez Koordinasyon Bürosu
Merkez Koordinasyon Bürosunun oluşumu
MADDE 5- (1) Merkez Koordinasyon Bürosu; kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin iş ve işlemler için uygulamaları yönlendirmek, tereddütleri gidermek ve her türlü tedbiri almak ve İl KHK İşlemleri Büroları ve İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarını koordine etmek üzere görevlendirilmiş yeterli sayıda Bakanlık personelinden oluşan, Müsteşar Yardımcısına bağlı olarak çalışan ve Bakanlık merkezinde görev yapan çalışma birimidir.
Merkez Koordinasyon Bürosunun yetki ve görevleri
MADDE 6- (1) Merkez Koordinasyon Bürosu aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Uygulamaları yönlendirmek, tereddütleri gidermek ve bu konuda her türlü tedbiri almak,
b) İl KHK İşlemleri Büroları ile İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarını koordine etmek,
c) Gerekli hallerde İl KHK İşlemleri Büroları ile İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarının ihtiyaç duyacağı bilgi ve belgeleri temin etmek, işlemek ve bu birimlere dağıtmak,
ç) İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından, İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunun değerlendirmesine dayanarak yapılan borç ve yükümlülüklerin karşılanması gerektiğine ilişkin talepler hakkında görüş ve öneride bulunmak,
d) Tahsili mümkün olmadığı anlaşılan veya tahsilinde ve takibinde yarar bulunmayan hak ve alacaklar ile taahhüt ve garantilerin tahsili konusunda önerilerde bulunmak,
e) Verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Defterdar ve İl KHK İşlemleri Bürosunun Yetki ve Görevleri
Defterdarın yetki ve görevleri
MADDE 7- (1) Defterdar aşağıdaki görevleri yürütür:
a) İl KHK İşlemleri Bürosunu oluşturmak,
b) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunu Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından görevlendirilen Vergi Müfettişi başkanlığında oluşturmak,
c) İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından yürütülen iş ve işlemlerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesini temin etmek ve yetki çerçevesinde sonuçlandırmak veya görüşü ile birlikte Bakanlığa iletmek,
ç) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından düzenlenen raporlar ile görüş ve önerileri değerlendirerek yetki çerçevesinde sonuçlandırmak veya görüşü ile birlikte Bakanlığa iletmek,
d) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından düzenlenen raporlar ile görüş ve önerileri gerektiğinde görüşü ile birlikte yeniden incelenmek üzere Bakanlığa iletmek,
İl KHK İşlemleri Bürosunun oluşumu
MADDE 8- (I) İl KHK İşlemleri Bürosu; Defterdarlıklar bünyesinde, doğrudan Defterdar veya görevlendireceği Defterdar Yardımcısına/Milli Emlak Dairesi Başkanına bağlı, ilgisine göre Defterdarlık veya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından görevlendirilecek ihtiyaç duyulan sayıda Müdür, Müdür Yardımcısı, Hazine Avukatı, Defterdarlık Uzmanı, Gelir Uzmanı ve diğer personelden oluşan bürodur. İhtiyaç duyulması halinde teknik ve hukuki destek alınmak üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarından uzman veya diğer personel talep edilebilir.
(2) İhtiyaç duyulması halinde aynı ilde birden fazla büro kurulabilir.
İl KHK İşlemleri Bürosunun yetki ve görevleri
MADDE 9- (1) İl KHK İşlemleri Bürosu aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Kapatılan kurum ve kuruluşlar ile bunların bağlı oldukları tüzel kişilerin veya maliki gerçek kişilerin malvarlığına ilişkin tespitlerin yapılmasını sağlamak,
b) Devralınan varlıklardan Türk Lirası ve döviz cinsinden nakit paraların derhal, diğer finansal varlıkların usulüne uygun şekilde nakde çevrilerek emanet, diğer varlıkların ise nazım hesaplara; nazım hesaplarda izlenen varlıklardan elden çıkarılanların tutarının ise emanet hesaplara kaydedilmesini sağlamak,
c) Avans dahil her türlü alacak ile senet, çek ve diğer kıymetli evraka ilişkin olarak gerekli işlemleri yaptırmak,
ç) Valilik aracılığıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından yapılacak araştırma sonucunda Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ/PDY)’ne aidiyeti, iltisakl veya irtibatı olmadığı tespit edilen kişilerce kanaat getirici defter, kayıt ve belgelerle tevsik edilen istihkak ve alacak taleplerini kapatılan kurum ya da kuruluşun bağlı olduğu şirket ve bu şirketler bünyesindeki kurum ya da kuruluş bazında almak ve bu talepleri kaydedilmek üzere muhasebe birimine, incelenmek üzere İnceleme ve Değerlendirme Komisyonuna iletmek,
d) Bakanlık tarafından ödenmesine karar verilen borçların ödenmesini sağlamak,
e) Dava ve icra takibini yaptırmak,
f) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarınca devir kapsamında olmadığı belirlenen varlıkları iade etmek, bloke ve tedbirleri kaldırmak,
g) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları tarafından talep edilen taşınmazların değer tespit işlemini yaptırmak,
ğ) Devralınan varlıkların idaresi, değerlendirilmesi ve elden çıkarılması için gerekli her türlü tedbiri almak,
h) Verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İnceleme ve DeğerIendirme Komisyonu
İnceleme ve DeğerIendirme Komisyonunun oluşumu
MADDE 10- (1) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu; Kapatılan kurum ve kuruluşların Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılan veya sonradan tespit edilen malvarlığının kayıt, defter ve belgelere uygunluğunu denetlemek, alacak ve hakların takip ve tahsilinin sağlanması konusunda değerlendirmelerde bulunarak alınması gereken tedbirlere ilişkin önerilerde bulunmak ve bu Genelgede yer alan diğer görevleri yerine getirmek üzere bir Vergi Müfettişinin başkanlığında yeterli sayıda Defterdarlık personelinden oluşan komisyondur. Bu Genelgedeki görevleri yerine getirmek üzere her ilde en az bir komisyon ihdas edilir. ihtiyaç duyulması halinde Defterdarlık tarafından teknik ve hukuki destek alınmak üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarından uzman veya diğer personel talep edilebilir.
İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunun yetki ve görevleri
MADDE 11- (I) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Yapılan tespit işlemlerinin kayıtlara, defter ve belgelere uygunluğunu denetlemek,
b) Malvarlığına dahil edilmesi gereken başkaca alacak ve haklar ile borçları belirlemek; takip, tahsil ve ödenmesi konusunda görüş ve öneride bulunmak,
c) Kapatılan kurum ve kuruluşlar ile bunların bağlı oldukları tüzel kişilerin veya maliki gerçek kişilerin alacak ve haklarının tespiti ile ödenmesi gereken borçlarının ödenmesinin sağlanması konusunda görüş ve öneride bulunmak,
ç) İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından iletilen malvarlığından, kapatılan kurum ve kuruluşların Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılan veya sonradan tespit edilen malvarlığı içerisinde olmadığı iddialarına ilişkin gerekli araştırmayı yapmak,
d) Devir kapsamında olmadığı değerlendirilen varlıkların iadesi ile bloke ve tedbirlerin kaldırılması hususunda görüş ve öneride bulunmak,
e) Kiralama suretiyle kullanılan binalar ve taşınırların mülkiyet durumu ile sözleşmelerin muvazaa durumunu belirlemek,
f) Devralınan varlıkların gerçek kişiye ait olması halinde bunların kapsamını belirlemek,
g) İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından iletilen istihkak ve alacak taleplerinden, hiçbir şekilde devralınan varlıkların değerini geçmemek ve ek mali külfet getirmemek üzere, devralınan varlıklarla ilgili olup kanaat getirici defter, kayıt ve belgelerle tevsik edilen, kefaletten doğmayan ve gerçek mal veya hizmet ilişkisine dayanan borç ve yükümlülükleri belirleyerek görüş ve öneride bulunmak,
ğ) Kapatılan kurum ya da kuruluşun bağlı olduğu şirket bazında; malvarlığının aynından doğan vergi borçları, rehinli alacaklar, çalışanların sigorta primleri, kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay gibi borçlar, enerji, iletişim ve su kullanım borçları ve diğerleri şeklinde sıralamak,
h) Kiralama suretiyle kullanılan binalar ve taşınırların mülkiyet durumu ile sözleşmelerin muvazaa durumunun araştırmasını yapmak,
ı) Taşınır varlıkların değer tespitini yapmak,
i) Taşınmaz varlıkların değer tespitinin Değer Tespit Komisyonları tarafından yapılmasını talep etmek,
j) İl KHK İşlemleri Bürosundan gelen ihtilaflı işlemlerde görüş bildirmek,
k) Alınması gereken tedbirlere ilişkin önerilerde bulunmak.
l) Verilecek diğer görevleri yerine getirmek.
İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunun genel çalışma esasları
MADDE 12- (I) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları çalışmalarında aşağıdaki genel esasları dikkate alırlar:
a) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları tarafından Bakanlık dışındaki kamu kurum ve kuruluşlardan ihtiyaç duyulan bilgi ve belgeler İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından gerekli yazışmalar yapılmak suretiyle temin edilir.
b) Komisyonca çalışmalarına başlanmadan önce ihtiyaç duyulması halinde, kapatılan kurum ve kuruluşlarda yapılan ilk tespit tutanaklarını da dikkate alarak, bunların kayıt, defter ve belgelere uygunluğunu denetleyebilmek amacıyla ilgili kurum ve kuruluş ile bunların bağlı olduğu tüzel kişiler nezdinde kısmen veya tamamen yeniden fiili tespit yapılabilir. Bu fiili tespitlerde kurumun türüne göre sağlık, milli eğitim, kredi ve yurtlar kurumu il müdürlükleri ile gerekli görülmesi halinde ilgili diğer idarelerin personelinin uzmanlıklarından yararlanılır.
c) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarının yürüttükleri çalışmaların hedefi, kapatılan kurum ve kuruluşların ödemesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak değil; bu kurum ve kuruluşların Hazineye devredilen malvarlığının kapsam ve değerinin belirlenmesini sağlamaktır. Bu açıdan kapatılan kurum ve kuruluşlara ait defter ve belgelere ulaşılmasındaki esas amaç, vergi incelemesinde kullanılacak lüzumlu defter ve vesikaların temin edilmesi değil, bunlar nezdinde düzenlenen fiili tespit tutanaklarının kayıtlara uygunluğunun denetiminin yapılması ile bu kurum ve kuruluşların malvarlığına dahil edilmesi gereken başkaca mal, hak, alacak ve borcun tespitine yardımcı olacak envanter defteri gibi defter ve kayıtlara ulaşmaktır.
ç) Aynı tüzel veya gerçek kişiye ait kapatılan kurum ve kuruluşların iş ve işlemleri uygulama birliğinin sağlanması açısından tek İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından yürütülmesi esastır: Ayrıca;
I) Halen farklı İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları tarafından yürütülen aynı tüzel veya gerçek kişiye ait kapatılan kurum ve kuruluşlar hakkındaki iş ve işlemler bunların yönetim merkezinin bulunduğu yerdeki tek İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu altında birleştirilir. Bu birleştirme işlemi İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörünün önerisi üzerine İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından sonuçlandırılır. Birleştirme amaçlı il içi görevlendirme değişiklikleri hakkında İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü tarafından Merkez Koordinasyon Bürosuna bilgi verilir.
2) Şubeler için düzenlenen raporlar, İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü tarafından birleştirilmek üzere yönetim merkezinin bulunduğu yerdeki görevli İnceleme ve Değerlendirme Komisyonuna gönderilir.
d) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu çalışmalarına yardımcı olmak üzere yeterli sayıda Vergi Müfettişi veya Vergi Müfettiş Yardımcısı görevlendirilebilir. Vergi Müfettişi veya Vergi Müfettiş Yardımcısı talepleri İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü tarafından gerekçeli yazıyla Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına bildirilir. Yeni görevlendirmeler hakkında Merkez Koordinasyon Bürosuna bilgi verilir.
İnceleme ve DeğerIendirme Koordinatörü ve çalışma esasları
MADDE 13- (I) Aynı ilde görev yapan İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları arasındaki koordinasyon ve uygulama birliği, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından görevlendirilen İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü tarafından sağlanır. Beşten çok İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunun görev yaptığı illerde komisyon üyesi olmayan bir ya da daha fazla Vergi Müfettişi, diğer illerde ise komisyon üyesi olan bir Vergi Müfettişi, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü olarak görevlendirilir.
(2) İl KHK İşlemleri Bürosu ve İnceleme ve Değerlendirme Komisyonları arasındaki iletişim, İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü aracılığıyla tesis edilir. Defterdarlıklar ve İl KHK İşlemleri Büroları, İnceleme ve Değerlendirme Koordinatöründen gelen yazı ve talepleri öncelikle sonuçlandırırlar.
(3) İnceleme ve Değerlendirme Komisyonlarının çalışmalarının yürütülmesi ve rapor düzenlenmesi sürecinde yaşanan tereddütlerin giderilmesi amacıyla öncelikle İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörüyle irtibata geçilir; İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörünün kararma göre işlem tesis edilir. İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu ile İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörü arasında yaşanacak görüş ayrılıkları gerekçeli yazıyla Merkez Koordinasyon Bürosuna iletilir ve Merkez Koordinasyon Bürosunun kararına göre işlem tesis edilir. Merkez Koordinasyon Bürosu gerekli gördüğü hallerde İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu ile İnceleme ve Değerlendirme Koordinatörünün sözlü bilgisine başvurabilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İstihkak ve Alacak Taleplerine Yönelik Başvuruların DeğerIendirilmesi
İstihkak ve alacak taleplerine yönelik başvuruların değerIendirilmesi
MADDE 14- (I) Kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin istihkak ve alacak talepleri, bunların yönetim merkezinin bulunduğu yerdeki İl KHK İşlemleri Bürosuna gönderilmek üzere alacaklının yerleşim yerindeki İl KHK İşlemleri Bürosuna yapılabilir.
(2) Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ/PDY)’ne aidiyeti, iltisakl veya irtibatı olmadığı tespit edilen kişilerce kanaat getirici defter, kayıt ve belgelerle tevsik edilen alacak ve istihkak talepleri, değerlendirilmek üzere İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından görevli İnceleme ve Değerlendirme Komisyonuna iletilir. İnceleme ve Değerlendime Komisyonu, bu belgelerle birlikte diğer bilgi ve belgeleri de tetkik etmek ve gerektiğinde ilgililerin görüşlerine başvurmak suretiyle alacak ve istihkak taleplerine ilişkin görüş ve önerilerini rapora bağlar. İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından düzenlenen rapor, işlem yapılmak üzere İl KHK İşlemleri Bürosuna gönderilir.
(3) Borçların ödenmesindeki sıralama dikkate alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenecek tutarı aşmayan istihkak ve alacak talepleri, il KHK İşlemleri Büroları tarafından sonuçlandırılır.
(4) Bakanlıkça belirlenecek tutarı aşan istihkak ve alacak taleplerine ilişkin İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu raporu, İl KHK İşlemleri Bürosu tarafından gerekçeli görüşüyle birlikte nihai karar verilmek üzere Bakanlığa iletilir.
Yürürlük
MADDE 15- Bu Genelge 17/8/2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16- Bu Genelge hükümlerini Bakanlık yürütür.
