T.C. MALİYE BAKANLIĞI Millî Emlâk Genel Müdürlüğü
Ankara, 07.02.1994
SAYI : B.07.0.MEG.0 08/3123-1608/7493
KONU : Bağış işlemleri
MİLLÎ EMLÂK GENEL TEBLİĞİ (Sıra No: 191)
Borçlar Kanununa göre bir kimsenin kendi malvarlığından bir değeri, bir başkasına, karşı bir edim almaksızın vermesi yoluyla onun kazanmasını sağlayıcı nitelikteki, sağlar arasında yapılan her türlü kazandırıcı işlem bağışlamadır.
Gerçek kişilerin bağış yapabilmesi için medenî haklarını kullanma ehliyetine sahip (tam ehliyetli) olması, tüzel kişilerin ise yetkili organlarının bağış hakkında karar alması gerekir.
Medenî Kanun ile Borçlar Kanununda; velayet altında bulunanlarla vesayet altına alınmış yahut alınması gereken kısıtlılara (mahcurlara) ait malların yargıç izni olmadıkça bağışlanamayacağı hüküm altına alınmış, ayrıca saklı (mahfuz) hisse sahiplerine bir takım haklar tanınmıştır.
Kanunların öngördüğü şartlar yerine getirilmeden veya yetkisiz kişiler tarafından yapılacak bağışlarda, hukukî işlem iptal ettirilerek taşınmaz malın her zaman iadesi istenebilir. Bu nedenle bağış taleplerinin Medenî Kanun ile Borçlar Kanunu hükümlerine göre incelenerek, kanunların öngördüğü koşulların yerine getirildiği ve bağışta bulunanın bu konuda yetkili olduğu anlaşıldıktan sonra bağışın kabul edilmesi gerekir.
Yukarıdaki hususlar gözönünde tutularak, gerçek ve tüzel kişiler tarafından Hazineye yapılacak taşınmaz mal bağış işlemlerinin aşağıda açıklandığı şekilde yürütülmesi uygun görülmüştür.
1. Bağış önerisi, şartsız veya mükellefiyetsiz ise taşınmaz malın bulunduğu yerin en büyük malmemuru Hazine adına bağışı kabul edecek ve taşınmaz malın tescilini sağlayacaktır.
Ancak, Bakanlığımıza gelen yazı ve dilekçelerden, bağışta bulunmak isteyen kişilerin özellikle sağlık ve eğitim gibi kamu hizmetlerinin yürütüldüğü hastahane ve okul binalarına kendilerinin belirledikleri isimleri vermek istedikleri anlaşılmaktadır. Bu durumda, bağışta bulunan kişinin vermek istediği ismin kamu hizmetini yürütecek kamu kurum ve kuruluşuna bildirmesi, uygun görüşü alındıktan sonra bağışın kabul edilmesi ve taşınmaz malın tapu siciline herhangi bir şart veya mükellefiyet şerhi düşülmeden Hazine adına tescilinin sağlanması gerekmektedir.
2. Tapu siciline şart veya mükellefiyet konulmak suretiyle yapılmak istenilen bağışlarda, taşınmaz malın şart veya mükellefiyet doğrultusunda kullanılması zorunludur. Kamu hizmetinin bağışlanan taşınmaz mal üzerinde yürütülmesine gerek kalmaması veya başka bir taşınmaz mal üzerinde daha elverişli şartlarla yürütülmesinin kararlaştırılması durumlarında bağışlayanın taşınmaz malı geri alma hakkı doğacağından sorunlarla karşılaşılmaktadır.
Bu nedenle, taşınmaz malın tapu siciline mükellefiyet veya şart şerhi konulmak suretiyle yapılmak istenilen bağışlarda, konu Bakanlığa iletilerek alınacak yanıta göre işlem yapılacaktır.
3. Kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetlerindeki taşınmaz malları yetkili organlarının kararıyla bağışlayabilmesi için, kuruluş ve görevleri ile ilgili kanunlarda bu konuda yetki verilmiş olması gerekmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşlarına, kuruluş ve görevleri ile ilgili kanunlarla izin verilmeden yetkili organlarının alacakları kararlarla yaptıkları bağışlarda, bağışlanan taşınmaz malın her zaman iadesi istenebilmektedir.
Bu nedenle, sonradan bir takım sorunlarla karşılaşılmaması için, bağış yetkisi bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının bağış önerilerinin, taşınmaz malı kullanacak bakanlığa intikal ettirilerek, işlemin ilgili bakanlıkça satın alma yoluyla çözümlenmesi gerekmektedir.
4- 5.3.1969 gün ve 27 no.lu, 27.2.1970 gün ve 35 no.lu, 31.8.1976 gün ve 76 no.lu Millî Emlâk Genel Tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi edinilmesini, gereğini ve bu Genelgenin çoğaltılarak ilinize bağlı ilçelere de gönderilmesini rica ederim.
İsmet ATTİLA Maliye Bakanı
DAĞITIM : 76 il valiliğine.
