Kanun Numarası: 6785, Kabul Tarihi: 16.07.1956, Resmi Gazete Tarihi: 16.07.1956, Resmi Gazete Numarası: 9359 (Bu Kanun, 3194 sayılı İmar Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
BİRİNCİ BÖLÜM – YAPI VE RUHSAT İŞLERİ
MADDE 1- Belediye sınırları içindeki, resmi ve hususi, bütün yapılar bu kanun hükümlerine tabidir.
(Bu kanunda geçen “Yapı” tabiri, karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişikliklerine ve tamirlerine, sabit ve müteharrik tesislerine şamildir.)
MADDE 2- Belediye sınırları içinde yapılacak bütün yapılar için belediyeden ruhsatiye alınması mecburidir.
MADDE 3- Derz, iç ve dış sıva badana, boya, oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik, sıhhi tesisat tamirleriyle kiremit aktarılması ve belediyelerce mahalli hususiyetine göre talimatnamelerde belirtilecek diğer tamirler, ruhsata tabi değildir. Ancak bunlardan iskele kurmayı icabettirenler için belediyeye yazı ile müracaat edilmesi lazımdır.
MADDE 4- Yapı ruhsatiyesi almak için belediyeye bir dilekçe ile müracaat edilmesi, tapunun ve varsa çapın gösterilmesi ve dilekçeye bu kanuna uygun olarak hazırlanmış mimari, statik ve tesisat plan, proje, resim ve hesaplarından gerekli olanlarının eklenmesi lazımdır.
Kadastrosu yapılan yerlerdeki belediyeler inşaatla ilgili dosyalarını, kadastro ada ve parsel numaralarına göre tutmakla mükelleftir.
Ruhsatiye alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması bu maddeye göre yeniden izin alınmasına bağlıdır.
Bu kanunda geçen ruhsatiye ekleri tabirinden, dilekçe ile beraber belediyeye verilen ruhsatiye ile birlikte tasdik edilen mimari, statik ve tesisat plan, proje, resim ve hasapları anlaşılır.
MADDE 5- Ruhsatiye almak için yapılan müracaatlara belediyelerce, müstakil imar müdürlüğü olan yerlerde imar müdürlüklerince, 30 gün içinde müspet veya menfi cevap verilmesi mecburidir.
Bu müddet içinde cevap alamıyanlar mahallin en büyük mülkiye amirliğine yazı ile durumu bildirirler. Mülkiye amirleri ve bu müracaat üzerine 10 gün içinde belediyelerin müsbet veya menfi cevap vermelerini temin ile mükelleftirler.
MADDE 6- Ruhsatiye alınmadan başlanılan yapılar belediyelerce derhal durdurulur.
A) Yapı, kanun ve talimatnamelere, imar ve istikamet planlarına uygun ise dördüncü madde hükümleri yerine getirilmek şartiyle harcı beş kat alınarak ruhsatiyesi verilir.
B) Yapı, kanun ve talimatnamelere, imar ve istikamet planlarına uygun değilse mümkünse düzeltilmesi, değilse yıktırılması, ilgiye tebliğ olunur. Tebliğ gününden, itibaren mal sahibi yapısını düzeltmeden veya yıktırmadan inşaata devam ederse yapısının uygun görülmeyen kısımları belediye encümeni karaile 22 ve 23 üncü maddelere göre yıktırılır.
C) Yapı, başkasının mülküne tecavüz suretiyle yapıldığı takdirde salahiyetli fen adamlarınca hazırlanacak rapor üzerine derhal durdurulur.
Yapı, kanun ve talimatnamelerin diğer hükümlerine, imar ve istikamet planlarına uygun ise mal sahibinin kanunen muteber muvafakati alınıncaya veya mülkiyet durumu ait olduğu resmi mercice tayin edilinceye kadar inşaatın devamına müsaade edilmez. Kanun, talimatname ve imar planı ile istikamet planlarına uygun değilse bu maddenin (b) fıkrası tatbik olunur.
MADDE 7- Yapı, ruhsatiye ve eklerine aykırı yapıldığı takdirde derhal durdurulur.
Projede yapılan tadilat kabul ve tasdik edilerek ruhsatiyesi tashih edilinceye kadar inşaata devam ettirilmez.
A) Yapının iç hacim ebadında projesine aykırı bir tadilat yapılmış ise tadilata uğrıyan katın ruhsat harcının dörtte biri,
B) Yapıda projesine aykırı olarak bir genişleme yapılmış ise genişliyen her kısmın ruhsat harcının beş misli,
C) Yapıda ruhsat ve eklerin aykırı olarak yapılan tadilat, imar ve istikamet planlarına, kanun ve talimatnamelere göre düzeltilmesi mümkün değilse bu gibi yerler hakkında 6 ncı maddenin B fıkrası ile 8 nci madde hükümleri tatbik olunur.
MADDE 8- Belediyelere karşı yapının fenni mesuliyetini üzerine alan meslek mensupları yapıyı ruhsat ve eklerine uygun olarak yaptırmaya ve mal sahibinin ruhsatiye ve ekleri hilafına yaptırdığı işleri 5 gün içinde yazı ile belediyeye bildirmeye mecburdurlar. Aksi takdirde bu gibi mensupları için belediye encümenleri 100 liradan 1000 liraya kadar para cezasına ve aynı belediye hududu içinde bir aydan bir yıla kadar yapacakları projeleri ve alacakları fenni mesuliyetleri kabul etmemeye karar verirler. Bu karar, kesinleştiği takdirde, tatbik ve mensup oldukları meslek odalarına tamim olunur.
MADDE 9- Ruhsatiye alınan yapılar için belediyeye yazı ile müracaat edilerek, yapı yerinin gösterilmesi istenir. Belediye, dilekçenin yapı sınırını röperlerini göstermekle mükelleftir. Bu müddet içinde bunlar gösterilmezse, mal sahibi ruhsat ve eklerine ve imar durumuna uygun olmak şartiyle yapısına başlıyabilir.
MADDE 10- Yapıya başlama müddeti ruhsatiye tarihinden itibaren bir yıldır. Bu müddet zarfında yapıya başlanmadığı veya yapıya başlanıp da, her be sebeple olursa olsun, ruhsat müddeti ile birlikte 4 yıl içinde bitirilmediği takdirde verilen ruhsatiye hükümsüz olup yeniden ruhsat alınması lazımdır.
MADDE 11- Müracaat tarihindeki dört yıllık imar programına dahil olmıyan yerlerde, imar planı tatbikatına kadar, belediye encümenlerince muvakkat veya tesisata müsaade edilir ve buna istinaden ruhsatiyesi verilir.
Bu gibi hallerde verilecek müddetin 10 yıl olması, yapılacak yapının belediye meclislerince kabul edilerek talimatnameye uygun bulunması ve muvakkat inşaat veya tesisat olduğunun tapuya şerh verilmesi mecburidir.
Plan tatbik edilirken encümen kararı ile 24 üncü madde gereğince inşaat veya tesisat yıktırılır. Bundan dolayı mal sahibine tazminat verilmez.
On yılın hitamınıda bu yerlerde imar tatbikatı yapılmıyacaksa, belediye encümeni karariyle, plan tatbikatına kadar müddet uzatılır. Ancak bu uzatılan müddet imar planın tatbikatına geçilmesini durduramıyacağı gibi mal sahibin de bir hak bahşetmez.
MADDE 12- Yapı yerinde ruhsat ve eklerinin bulundurulması mecburidir. Aksi takdirde yapı sahibine ruhsat harcının yarısı kadar ceza hükmolunur. Tekerrürü halinde ceza tekrarlanır.
MADDE 13- Yapının nevine, ehemmiyetine ve büyüklük derecesine göre proje ve eklerinin tanziminin ve inşaatının kontrolunun salahiyetli meslek mensuplarına yaptırılması mecburidir. Yapının fenni mesuliyetini üzerine almış olan meslek mensupları, bu vazifeden çekildiği takdirde, tatil günleri hariç üç gün içinde, mucip sebepleriyle birlikte, keyfiyeti yazılı olarak belediyeye bildirmekle mükelleftir. Aksi takdirde istifasını bildirinceye kadar kanuni mesuliyetlerden kurtulamazlar. Fenni mesuliyeti üzerine alınan istifa veya ölümü halinde başka bir meslek mensubu fenni mesuliyeti deruhte etmedikçe yapının devamına da müsaade edilmez.
MADDE 14- İmar planları ile bunların tatbikat planlarının ve halihazır haritalarının, mimari, statik ve tesisat plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanmasını ve bunların tatbikatındaki fenni mesuliyetlerini, ihtisas ve iştigal mevzularına göre, yüksek mimar, yüksek mimar, yüksek mühendis, mimar ve mühendisler deruhte ederler.
Bunlardan gayri fen adamlarının salahiyet ve mesuliyet hudutları, bunlara yetiştiren müesseselerle bunlara ait cemiyetlerin ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin mütalaası alındıktan sonra Maarif ve Nafia Vekaletlerince müştereken hazırlanacak bir talimatname ile tayin olunur.
MADDE 15- İnşaat ve tamiratın devamı ve bahçelerin tanzim ve ağaçlandırılması sırasında yolun ve yaya kaldırımlarının belediyeye ve komşulara ait yerlerin işgal edilmemesi ve buralardaki yer altı ve yerüstü tesislerinin tahrip olunmaması ve bunlara zarar verilmemesi, taşıt veya yayaların gidiş ve gelişinin zorlaştırılmaması lazımdır.
Yapı, yol sınırından üç metre ve daha az mesafede yapıldığı takdirde her türlü tehlikeyi önliyecek şekilde yapı önünün tahta perde veya münasip bir malzeme ile kapatılması ve geceleri aydınlatılması mecburidir.
Yapı, yol kenarına yapıldığı takdirde belediyelerce takdir edilecek zaruri hallerde yaya kaldırımlarının bir kısmının işgaline (Yukardaki tedbirler alınmak şartiyle) müsaade olunabilir.
Bu gibi hallerde mal sahiplerinin gelip geçenlere zarar vermiyecek ve tehlikeyi önliyecek şekilde tedbir almaları lazımdır.
Yukardaki hususlara riayet etmiyenler belediye nizamatına aykırı hareket etmiş sayılacakları gibi, bunlardan tevellüt edecek zararın tazmini ile de mükellef tutulurlar.
MADDE 16- Yapı bitince kullanılabilmesi için belediyeden izin alınması mecburidir. Yapı, mal sahibinin yazılı isteği üzerine fen ve sağlık mensuplarınca muayene edilerek ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen ve sağlık bakımlarından mahzur görülmediği takdirde, kullanma izni verilir.
Yapının tamamı herhangi bir sebeple bitirilmemişse, ruhsat ve eklerine uygun olarak tamamlanan bir kısmının kullanılmasına, yapılan muayenede fen ve sağlık bakımlarından mahzur görülmediği takdirde izin verilebilir. Belediyeler, mal sahiplerinin müracaatlarını en geç 30 gün içinde neticelendirmek mecburiyetindedirler. Bu müddetin sonunda hiçbir muameleye lüzum kalmadan, yapının tamamının veya biten kısmının kullanılmasına izin verilmiş sayılır. Ancak bu salahiyet mal sahibini kanuna, ruhsatiye ve eklerine riayetsiz hareketinden doğacak mesuliyetten kurtaramaz. Yapı tamamen veya kısmen ruhsatsız veya ruhsatiye ve eklerine aykırı olarak bitirilmişse, 6 ve 7 nci maddeler hükümleri yerine getirilmedikçe, kullanılmasına müsaade edilmez.
MADDE 17- Muayene için binanın gezilmesine müsaade edilmediği takdirde, belediyenin tezkeresi üzerine mahallin sulh hukuk hakiminin izniyle ve zabıtanın iştirakiyle binaya girilir. Muayene neticesinde binaya kullanma müsaadesi verilmezse, belediyece mahallin sulh hukuk hakimine tezkere ile müracaat edilir. Onun vereceği kadar üzerine bina idareten boşalttırılmak beraber rapor icaplarına göre bu kanun hükümleri tatbik olunur.
MADDE 18- İnşaatın bitme günü, kullanma izninin verildiği tarihtir, kullanma izni verilmiyen veya alınmıyan yapılır, izin alınıncaya kadar, belediye hizmetlerinden ve tesislerinden faydalanamazlar. Bu hizmetlerin yapılmaması mal sahiplerini kanununi mükellefiyetlerinden kurtaramaz.
MADDE 19- Ruhsatiye ve eklerine aykırı olduğundan veya ruhsatsız başlamış bulunmasından dolayı bu kanuna göre durdurulması lazımgelen yapıların o andaki inşaat durumu, belediye fen adamları bunların bulunmadığı yerlerde belediyece hariçten memur edilmiş veya edilecek sair ehliyetli kimseler tarafından zabıtla tesbit edilerek birer nüshası mal sahibi ile mesul fen adamına, bir nüshası da belediye reisliğine verilir. Alakalıların bulunmamaları veya zaptı tebellüğ etmek istememeleri halinde, ruhsatiyede yazılı kanuni ikametgahlarına posta ile yollanır. Ruhsatiyesiz yapılarda ise alakalıların bulunmaması halinde mutat usullerle ilanen tebligat yapılır.
MADDE 20- Durdurma emrinin tebliğinde, mal sahibi her ne suretle olursa olsun inşaata devam edemez. İnşaata devam edildiği takdir mal sahibinden durdurma emrinden sonra yapılmış bulunan kısımların belediyece re’sen takdir edilecek maliyet bedeli kadar para cezası alınmasına encümence karar verilir. Durdurma emrine karşı mal sahibi tarafından salahiyetli mercilere yapılacak itirazların neticesi beklenmeden, devam eden inşaat belediyece derhal, durdurma emrinin tebliği sırasında tesbit olunan duruma, yıktırılmak suretiyle getirilir.
MADDE 21- Ruhsatiye ve eklerine aykırı veya ruhsatsız olan yapılar, her ne suretle olursa olsun, iskan veya işgal edilmiş ise, mal sahibine yukarda belirtilen şekilde yapılacak tebligat üzerine azami on beş gün içinde boşalttırılmadığı takdirde mahalli sulh hukuk hakimliğinin belediyeden yazılacak tezkere üzerine vereceği izinle ve zabıta marifetiyle boşalttırılıp, mal sahibi, durdurma veya boşaltma emrine uyacağını tebliğden itibaren üç gün içimde bildirildiği takdirde, yapıda ıslahı mümkün hususlar beş gün içinde kendisine bildirilir ve bunun için kafi mehil verilir.
MADDE 22- Yapı ıslah edilmiyecek veya esasen ruhsat verilmiyecek yapılardan ise, keyfiyet, mal sahibine tebliğ tarihinden itibaren üç gün içinde belediye encümenine bildirilerek yıkma kararı istenir. Encümenler kararlarını, müracaat tarihinden itibaren 15 gün içinde vermeye mecburdurlar. Kararlar verildikleri tarihten itibaren beş gün içinde belediye reisliğince yazı ile mal sahiplerine bildirilir. Yıkma kararlarına karşı 7 gün içinde yetkili idare heyetleri nezdinde itiraz olunabilir. İdare heyetleri, bu kararları ancak bu kanun ve talimatnameleri hükümleri dahilinde ve 15 gün içinde inceler; karar bağlıyarak ilgililere bildirirler. Müddetinde itiraz olunmıyan kararlar katileşir. Yıkma kararına karşı vakı itiraz üzerine Şurayı Devletçe belediye aleyhine tehiri icra kararı verilse dahi inşaata devam olunamaz.
MADDE 23- Belediye encümenlerince verilen yıkma ve ıslah kararlarının, sahibine veya fenni mesuliyeti deruhte eden kimseye yazılı olarak tebliği tarihinden itibaren, yedi gün içinde yıkılmıyan veya verilen mehil içinde ıslah edilmiyen yapılar belediyelerce yıktırılır.
Yıkma müddeti mevsim icaplarına göre belediye encümenlerince uzatılabilir.
MADDE 24- Belediyelerce 11 inci maddeye göre muvakkat bir zaman için yapılmasına izin verilmiş olan bina ve tesislerin zamanı gelince yıktırılması mal sahibine tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde yıkılmıyan bina ve tesisler hakkında 23 üncü madde hükümleri tatbik olunur.
MADDE 25- Yapılacak bina, tesis ve bunlara ait müştemilatın:
A) Fen, sağlık, içtimai emniyet, mahalli hususiyet ve kullanılacak malzeme bakımından ne gibi şartlara tabi olacağı ve hangi vasıfları haiz bulunacağı,
B) Kat adedi, kat yüksekliği, derinlik ve çıkıntıları,
C) Komşu hudutlarına, yol ve su kenarlarına, kara ve demir yolu mihverlerine, tarihi ve bedii kıymeti olan eski eserlere ve arkeolojik sahalara olan mesafeleri,
D) Parsel cephesi ile parsel ebadı ve bu parseller içerisine yapılacak binaya verilecek azami inşaat sahası,
E) Bahçelerin tanzimi ağaçlandırılması bahçe duvarlarının şekli ve ebadi, bina ve tesislere ait diğer hususat, hazırlanacak nizamname ve talimatnamelerde tesbit olunur.
İKİNCİ BÖLÜM
HÂLİHAZIR HARİTA, İMAR VE YOL İSTİKAMET PLANLARI
MADDE 26– Tasdikli halihazır haritası bulunmıyan belediyeler, halihazır haritalarını, nüfusu 5 000 den yukarı belediyeler, imar ve kanalizasyon planlarını, nüfusu 5 000 den aşağı belediyeler, belediye meclislerince tesbit edilecek belirli yolların istikamet planlarını yatırmaları mecburidir.
Nüfusu 5 000 den az olan belediyeler beldenin inkişafını, belediyenin teknik eleman ve mali durumunu göz önünde bulundurarak belediye meclisleri karariyle imar ve kanalizasyon planlarını yaptırabilir.
Plan ve haritalara ait nirengi, poligon, nivelman ve sınır işaretlerine ait tesislerin çıkarılması ve tahrib edilmesi yasaktır.
Bunlar çıkarıldığı, tahribedildiği veya yerleri değiştirildiği takdirde, belediyeler bunlara eski haline getirmekle mükelleftirler. Haritaların alınmasına ve imar planlarının tatbikına memur edilen vazifeliler, vazifelerini yaparken, 2613 sayılı kanunun 7 nci maddesindeki salahiyeti haizdirler.
MADDE 27– İmar ve yol istikamet planları “Nazım plan” ve “Tatbikat planı” olmak üzere iki nevidir:
a) Nazım planlar halihazır haritalar üzerinde çizilen ve arazi parçalarının kullanılış şekillerini ve başlıca bölge tiplerini gösteren planlardır. İstiklakler bu plana göre yapılır.
b) Tatbikat planları da halihazır haritalar üzerinde çizilmekle beraber mevcutsa kadastro vaziyeti de işlenir. Bu planlar da tatbikat için lüzumlu bütün fenni hususatı ihtiva eder.
Her iki nevi planda bu kanunun bütün hükümleri tatbik olunur.
MADDE 28- Halihazır haritalarının, imar ve istikamet planlarının yaptırılması işleri, Araştırma, Eksiltme ve İhale Kanununa tabi değildir. Bunların tanzim tarzları ve teknik şartları ve bu işleri yapacak mütehassıslarda aranacak ehliyet, Nafıa Vekaletince tesbit olunur.
MADDE 29- İmar ve yol istikamet planları, belediye meclislerince kabul edildikten sonra, Nafıa Vekaletine gönderilir. Nafıa Vekaleti bunları üç ay içinde inceleyip aynen veya tadilen tasdika veya tadil edilmek üzere iadeye mecburdur. Tasdik edilmiş planlar üzerinde yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir. Ancak Vekalet tadil tekliflerini reddetmeye salahiyetlidir. Tasdik edilerek kesinleşen planlar belediye dairesinde herkesin görebileceği bir yere bir ay müddetle asılır ve keyfiyet usulü dairesinde ilan olunur.
İmar idare heyetlerince alınacak imar planlariyle ilgili kararlar da bu madde hükmüne tabidir.
MADDE 30- Belediyeler imar planının tasdikından sonra, bu planı tatbik etmek üzere, kendi mali imkanlarına göre, dörder yıllık imar programları hazırlarlar. Bu programlar belediye meclislerince kabul edildikten sonra kesinleşir. Belediyeler imar programının tatbikı için lüzumlu tahsisatı, programı tatbik edecek ve beldenin imar faaliyetine göre hasıl olacak ihtiyacı karşılayacak fen adamı veya fen heyeti kadrosunu her yıl bütçelerine koymakla mükelleftirler.
MADDE 31- İmar ve yol istikamet planlarında meydan, yol, park, yeşil saha ve otopark gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlıyan hazineye ve hususi muhasebeye ait arazi ve arsalar, belediyenin teklifi ve İcra Vekilleri heyeti karariyle belediyelere bedelsiz terk edilir. Ancak, bu yerlerin üzerinde bina bulunduğu takdirde, arsası hariç, yalınız binanın halihazır kıymeti için takdir edilecek bedel ödenir. Bu suretle nal edilen arazi ve arsalar belediye tarafından satılmaz ve başka bir şekilde kullanılamaz.
MADDE 32- Yapılacak binalar imar ve yol istikamet planların da tesbit edilmiş cephe hattında önce yapılamaz. Cephe hattının gerisinde kalmış olan arsa müstakil bina inşaatına müsait olmadığı ve 41 nci maddenin son fıkrasiyle 42 nci madde hükümleri de tatbik edilmediği takdirde bu gayrimenkulün tamamı mal sahibinin talebiyle istimlak olunur.
MADDE 33- İmar ve yol istikamet planlarında yol, meydan, yeşil saha, park, otopark gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlerde inşaat yapılmasına ve mevcut binalarda ise tadilat ve ilaveler yapılmasına izin verilmez.
Ancak, bu gibi yerlerde dört yıllık imar programına ithal edilmiş olan yerler müddeti içerisinde, dört yıllık programa dahil bulunmıyan yerler ise sahiplerinin yazılı müracaat gününden itibaren 5 yıl içerisinde istimlak edilmediği takdirde, talimatname hükümlerine uygun inşaat yapılmasına müsaade olunur.
MADDE 34- İmar planının tatbikatında belediyeler bir gayrimenkulün tamamını istimlak etmeksizin o yerin muayyen saha ve irtifadaki kısmı üzerinde irtifak hakkı tesis edebilirler.
MADDE 35- İmar hududu dahilinde, beldenin müstakbel gelişmesine tahsis edilmiş ve parselasyon planları yapılmamış sahalarda parselasyon planları yapılıp tasdik edilmedikçe, plana göre yolu ve lağımı yapılmadıkça yapıya izin verilmez. Ancak, mevcut binaların ilave ve esaslı tadil mahiyetinde olmıyan tamirlerine müsaade olunur.
MADDE 36- 35 nci maddedeki yerlerde, kendi parsellerinden mevcut yola kadar olan yol ve lağım bedelini yapılacak keşfe göre belediyeye verenlere veya keşif ve plana uygun olarak yol ve lağımı yaptıranlara ruhsat verilir.
Yol ve lağım belediyece yaptırıldığı takdirde verilen paradan artarsa alakalıya fazlası ödenir, (Eksilirse) tahsil olunur.
Bu şekilde yapılan yol ve lağımın iki tarafındaki diğer parsellerin sahiplerinden kendi parsellerine isabet eden yol ve lağım masrafı alınmadıkça yapısına izin verilmez. Alınan bu paralar yol ve lağımı yaptıranlara ve bu meblağı belediyeye verenlere aynen iade olunur.
ÜÇÜNCÜBÖLÜM
MADDE 37- a) İmar ve yol istikamet planlarına göre yol, meydan, yeşil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlıyan gayrimenkullerin bu kısımlarının ifrazına izin verilmez.
b) İmar parselasyon planı tamamlınmış olan yerlerde yapılacak ifrazların bu planlara uygun olması şarttır.
c) İmar planlarında parsel cepheleri tayin edilmiyen yerlerde yapılacak ifrazların, içerisine inşa edilecek binanın cephesinde dar olmamak üzere asgari cephe genişlikleri, derinlikleri ve büyüklükleri talimatnamelerde tesbit edilir.
d) İmar planlarında iskan bölgesi dışında kalan kısımlarda, belediye meclisince, imar planı ve raporuna göre tayin edilecek miktarlardan küçük ifrazlara izin verilmez.
MADDE 38- İmar hududu dışında arazi ifraz edilebilmesi, imar planı ve raporu esaslarına göre, belediye meclisleri kararına ve Nafıa Vekaletinin tasdikına bağlıdır. Bu sahanın haritası ve ifraz dolayısiyle teşekkül edecek ada ve parsellerin planları, alakalılar tarafından belediyeye verilir. Bu harita ve planlar hakkında 29 uncu madde hükümleri tatbik olunur.
MADDE 39- Belediye hudutları içinde gayrimenkullerin tevhit ve ifrazı, bunlar üzerinde irtifak hakkı tesisi veya bu hakların kaldırılmasıi bu kanun ve talimatnameler hükümlerine uygunluğu belediye encümenlerince, varsa imar idare heyetlerince, kabul ve tasdik edilmedikçe, tapuca tescil olunmaz.
Tarafların rızası veya mahkeme karariyle şuyuunun izalesi ve arazi taksimi de yukarıki hükümlere tabidir.
MADDE 40- a) İmar hududu dışında kalan binalı ve binasız gayrimenküllerin imar hududu içerisinde alınabilmesi için bu yerlerin imar planına uygun imar ve parselasyon planlarının yaptırılması ve 29 ncu maddeye göre tasdik ettirilmesi lazımdır. Bu suretle imar hududu içerisinde alınan yerlerde 41 nci maddenin son fıkrasiyle 42 nci madde hükümleri tatbik olunur.
b) Bu gibi ifrazlar dolayısiyle yeniden yapılacak yol ve lağımları ve bunları plana göre en yakın mevcutlara bağlıyacak kısımları ifraz sahipleri, proje ve şartnamesine göre yaptırmakla veya keşif tutarını belediyeye vermekle mükelleftirler. Belediyelerce yapılan yol ve lağımların kati hesabı sonunda bulunan masraf miktarı hasıl olan parsellere cephe tulleri nispetinde taksim edilir.
Mal sahipleri para vermemiş ise bu miktarın tamamı, vermiş ise eksik kalan kısım belediyeler lehine tapuya borç kaydedilir. Para artarsa ilgiliye iade edilir.
Borç ödenmeden bu yerlerin satısına ve bu yerlerde inşaata müsaade edilmez.
c) İfraz sahasındaki lağımların bağlanmasına elverişli umumi kanalizasyon yoksa, ifraz sahiplerinin belediyelerce gösterilecek yerlerde fosseptik yaptırmaları ve parselleri bu yerlere bağlamaları mecburidir.
d) Yukarıdaki fıkralar hükümleri yerine getirilmedikçe imar hududu dışındaki ifrazlar tapuca tescil edilemez ve belediyelerce inşaata izin verilemez.
MADDE 41- Belediyeler, esasen belediye malı olan veya imar ve yol istikamet planlarının tatbikı dolayısiyle istimlakten artan parçalarla istikameti değiştirilen veya kapanan yol ve meydanlarda hasıl olan sahalardan, müstakil inşaata elverişli olmıyan parçaları, bitişiğindeki arsa veya bina sahibine bedel takdiri suretiyle satmak gayrimenkul sahiplerinin yola giden yerlerinden dolayı tahakkuk eden istihkaklariyle ve bedel takdiri suretiyle değiştirme ve komşu gayrimenkul sahibi takdir edilen bedelle satınalmaktan imtina ederse şüyulandırılıp sattırmak suretiyle imar planına uygunluk sağlamakla vazifelidir.
Bunlardan müstakil inşaata elverişli olanları, gayrimenkullerinden umumi hizmetler için belediyece yeri alınan şahısların muvafakatleri halinde istihkaklarına karşılık olarak bedel takdiri ve icabında teadül temini suretiyle değiştirmeye belediyeler salahiyetlidir.
MADDE 42- İmar ve yol istikamet planları hududu içindeki binalı ve binasız gayrimenkullerin, plana uygun şekilde inşaata elverişli hale getirilmesi için, gayrimenkul sahiplerinin muvafakati aranmaksızın birbirleriyle ve yol fazlası ile veya sair belediye, amme hükmi şahıslariyle amme müesseselerine ait yerlerle birleştirerek plan icaplarına göre müstakilen veya şuyulu olarak parsellere ayırmaya ve bu yerleri yüzde yirmi beşe kadar noksaniyle sahiplerine dağıtmaya belediyeler salahiyetlidir.
Bu yerlerin birleştirildikten sonra parsellere ayrılmasında ve dağıtılmasında eski mevkii ve miktarı esas tutulur. Bunlardan yol, meydan, otopark ve yeşil saha gibi umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlıyan ve yüzde yirmi beşten fazla olup istimlaki icabeden yerlere mukabil, mülk sahiplerine bu madde hükümleri dahilinde yer göstermeye belediyeler salahiyetlidir.
MADDE 43- İmar planı hududu içinde sahası bir hektar veya daha fazla olan veyahut 10 veya daha fazla gayrimenkulü ihtiva eden yangın yerleri ile bitişiğindeki ve yanındaki boş arsa ve arazinin tevhidedilerek imar planı icaplarına ve 42 nci madde hükümlerine göre parsellere ayırmaya ve bu parselleri tesbit edilen şartlarla bina yapacaklara artırma yolu ile satmaya belediye meclisleri salahiyetlidir.
MADDE 44- 34 ncü madde hükümlerine göre belediye meclislerince tesbit edilen sınırlar içerisindeki gayrimenkuller, İstimlak Kanununun hükümlerine göre istimlak olunur.
Belediyeler bu gibi yerlerin istimlaki için banka veya diğer hususi müesseselerden bu iş için istikrazda bulunabileceği gibi, banka ve hususi müesseseler de bu gayenin tahakkuku için belediyelere ikrazatta bulunabilirler.
Yalnız faiz mukabilinde istikraz mümkün olamadığı takdirde istimlak ve parselasyon sonunda yapılacak satış neticesinde belediyeler lehine hasıl olacak farktan belediye meclislerince tesbit ve kabul edilecek maktu veya nispi bir miktarının ikrazatta bulunacak banka veya diğer hususi şahıslara bırakılması suretiyle istimlak bedelini temine belediyeler salahiyetlidir.
Bu suretle istimlak olunan gayrimenkuller hiçbir ferağ ve inkal vergi ve resmine tabi olmaksızın tapuca re’sen belediye adına tescil olunur. Bu gayrimenklullerin tescil muamelesinin tamamlandığı tarihten itibaren azami beş yıl içinde belediyelerce yollarının açılarak tesislerinin yapılması ve tesbit edilen parsellerin aynı müddet içerisinde artırma yoliyle satışa çıkarılması mecburidir. Belediyece istimlak edilmediği takdirde bu yerler hakkında 42 nci madde hükümleri tatbik olunur.
MADDE 45- İmar ve yol istikamet planlarına göre hazırlanan parselasyon planları yapılıp, belediye encümeninin, varsa imar idare heyetinin tasdikından sonra, bir ay müddetle belediye dairesine asılır ve usulüne göre ilan olunur. Tashih edilecek planlar da aynı hükme tabidir.
Bu planlara askı müddetinin hitamından itibaren 30 gün içinde itiraz edilebilir. Müddeti içinde yapılacak itirazlar belediyece tetkik ve uygun görülürse tashih edilerek tekrar encümenin, varsa imar idare heyetinin tasdikına sunulur.
Katileşen parselasyon planları tescil edilmek üzere tapu ve kadasrto dairesine gönderilir. Bu daireler alakalıların muvafakatini aramaksızın sicillerini bu planlara göre re’sen tanzim ve tesis ederler. Bu maddeye göre yapılan ilan tebligat addedilir.
MADDE 46- Bu kanun hükümlerine göre şuyulandırılan gayrimenkullerin sahipleri belediyenin tebliği tarihinden itibaren alti ay içinde aralarında anlaşamadıkları veya şüyuun izalesi için mahkemeye müracaat edilmediği takdirde belediyeler hissedarmış gibi şüyuun izalesi davası açabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MADDE 47- Belediye hudutlarına mücavir bulunan ve beldenin müstakbel inkişafı bakımından lüzumlu görülen ve belediyenin teklifi üzerine vilayet idare heyetinin kararı ve Nafıa Vekaletinin tasdikı ile kabul edilen sahalarda da bu kanun hükümleri tatbik olunur.
MADDE 48– İmar ve yol istikamet planları içinde olan, yolu ve sair belediye tesisleri tamamlanmış ve belediye hizmetleri götürülmüş bulunan yerlerde 10 yıl beri boş duran arazi ve arsalarla içersinde bir kısmı yanmış, yıkılmış veya iskana elverişsiz hale gelmiş bina bulunan yerlerden belediye meclislerince tesbit edilenlerin sahiplerine bu yerlerde imar planında tesbit edilmiş olan esaslara uygun inşaat yapması tebliğ edilir ve keyfiyet siciline işlenmek üzere tapu sicil muhafızlığına bildirilir. Bu yerlerin satışı halinde yeni malik şartları kabul etmiş sayılır. Tebliğ tarihinden itibaren beş yıl içinde plana uygun inşaat yapılmadığı takdirde istimlak olunur. Bu yerlerde ya belediyece iki yıl içinde plana uygun inşaata başlanır veya bu şekilde inşaat yapmak şartiyle satılır.
Belediye meclislerinin bu yoldaki kararları Nafıa Vekaletince tasdik edildikten sonra tatbik olunur.
MADDE 49- İskan hududu dışında kalan arazide yapı yapılması yasaktır. Ancak, bu gibi yerlerde, ziraat, eğlence yerleri, sayfiye evleri, turizm ve sair hususi maksatlı işlere ait bina ve tesislerin yapılmasına talimatname hükümleri dairesinde izin verilebilir.
MADDE 50- Bir kısmı veya tamamı yıkılacak derecede tehlikeli olduğu, belediye fen heyeti, yoksa fen adamı tarafından raporla tesbit edilen yerlerin sahiplerine tehlike derecesine göre bunun izalesi için belediye zabıtasınca müddetli tebligat yapılır. Bu sırada mal sahibi bulunmazsa içindekilere tebliğ edilir, onlar da bulunmazsa tebliğ varakası tebligat yerine kaim olmak üzere tehlikeli yere asılır ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabıtla tesbit edilir.
Tebligatı müteakip müddeti içinde mal sahibi tarafından tamir edilerek veya yıktırılarak tehlike ortadan kaldırılmazsa, belediye encümeni karariyle yıktırılır.
Alakalının faklıhali tevsik olunursa masraf belediye bütçesinden karşılanır. Tehlike durumu o yerin ve civarının boşaltılmasını icabettiriyorsa hüküm istihsaline hacet kalmaksızın zabıta marifetiyle bina ve civarı derhal tahliye ettirilir.
MADDE 51- Gazyrimenkul sahiplerince pis su mecralarının, yapının bulunduğu sokaktaki lağım şebekesine veya varsa umumi fosseptike bağlanması, lağım şebekesi veya umumi fosseptik olmıyan yerlerde mahalli ihtiyaç ve vesaiate göre belediyece verilecek esaslar dahilinde, gayrimenkulün içinde, lüzumlu tesisatın yapılması mecburidir. Bu bağlantılar mal sahibi tarafından belediyece yapılacak tebligatla verilecek müddet zarfında yaptırılmadığı takdirde belediye tarafından yaptırılır.
MADDE 52- Arsalarda, evlerde vesair yerlerde umumun sağlık ve selametini ihlal eden, şehircilik, estetik veya trafik bakımından mahzurlu görülen enkaz veya birikintilerin, gürültü ve duman tevlideden tesislerin, hususi mecra, lağım, çukur, kuyu, mağara ve benzelerinin mahzurlarının giderilmesi, çukurların doldurulması, enkazların kaldırılması ve bunların zuhuruna meydan verilmemesi ilgililere tebliğ olunur. Tebliğde belirtilen müddet içinde tebliğe riayet edilmediği takdirde belediyece mahzuru tevlidedenlerin faaliyeti menedilir.
MADDE 53- Belediye meclisleri belirli yollar üzerindeki binalı ve binasız arsaların yola yüzlerinin tayin edilen tarzda kapatılmasına karar vermeye salahiyetlidir. Bu takdirde gayrimenkulün sahipleri, belediyece verilen müddet içinde bu yerleri kapatmaya mecburdurlar; aksi takdirde belediyece yaptırıl.
MADDE 54- 20, 23, 26, 50, 51, 52 ve 53 ncğ maddelerde zikrolunan hizmetler belediye tarafından yapıldığı takdirde sarfolunan meblağ ilgililerden yüzde on fazlasiyle Umuru Belediyeye Müteallik ahkamı Cezaiye Kanununa göre tahsil olunur.
MADDE 55- Belediyeler, imar ve yol istikamet planlarının tatbikı dolayısiyle istimlak edecekleri yerlerin bedellerini, mal sahiplerinin muvafakatini almak şartiyle, İller Bankası Kanunu hükümleri dahilinde mezkur Banka tarafından azami on senede itfa olunmak üzere çıkarılacak tahvil veya bonolarla ödeyebilirler. Bu maksatla belediyelere İller Bankası mevzuatı dahilinde kredi açılır.
Bu tahvil ve bonolar, ihraçlarına tekaddüm eden son Hazine tahvil ve bonolarına tatbik edilen faiz nispetinde faize tabi ve Hazine tahvil ve bonolarının bilumum hak ve muafiyetlerini haizdir.
İmar ve yol istikamet planlarının tahakkuku için istimlak edilen gayrimenkullerin satışı halinde elde edilen meblağ belediyelerin İller Bankasına bu yüzden olan borçlarının tabii karşılığını teşkil eder ve satış bedelleri bankanın alacağı kapanıncaya kadar bu hesaba yatırılır.
MADDE 56- Geliri müsait olan belediyeler, malik oldukları gayrimenkuller üzerine Vekiller Heyeti karariyle, doğrudan doğruya bono çıkarabilirler ve 55 inci maddedeki şartlar dahilinde istimlak bedellerini ödeyebilirler. Bu bonolarla hamilleri lehine birinci derecede ipotek tesis etmek şarttır.
İlgili belediyelerin bütün satışlarında, itfa edilinceye kadar, yalnız bu bonolar kabul edilir. Keza bu bonolarla belediye vergi ve resimleri de ödenebileceği gibi belediye işlerinde teminat olarak da kabul olunur. Bu bonoların hamilleri, faiz ve itfaya ait belediyece taahhüt edilmiş şartların yerine getirilmemesi halinde, ipotekli gayrimenkullerden alacağına yetecek kadarının paraya çevrilmesini icradan istiyebilirler.
MADDE 57- Nafia Vekaleti bu kanunun tatbik şeklini gösteren nizemnameyi ve her belediye, beldenin inkişafını ve belediyenin mali imkanlarını, teknil eleman durumunu, mahalli hususiyetleri ve malzemeyi ve imar planı esaslarını göz önünde tutarak Nafia Vekaletince hazırlanacak tip talimatnamelere göre kendi talimatnamelerini kanunun neşrinden itibaren altı ay içerinde hazırlamaya mecburdurlar.
Kanun ve talimatnamelerde değişiklik yapılmasını Nafia Vekaleti belediyelerden talep etmiye yetkilidir.
MADDE 58- Bu kanunun hükümlerine aykırı hareket eden, imar planına ve yapı ruhsatiyesi ile eklerine riayet etmiyen ve bunların yanlış tatbikına sebebiyet veren belediye reisleri ile diğer vazifeliler hakkında, Türk Ceza Kanununun hükümleri baki kalmak şartiyle ayrıca her hadise için 100 liradan 1 000 liraya kadar ağır para cezası hükmolunur.
MADDE 59- Tasdik edilmiş imar planlarının tatbikını sağlamak için yapılması zaruri olan istimlak bedelinin belediyelerce filhal temin edilmemesi üzerine muayyen bir yerin istimlaki şartiyle hakiki veya hükmi şahıslar tarafından belediyelere yapılan hibeler belediyelerce kabul olunarak bu maksat için sarfolunur.
MADDE 60- 2290, 2555, 4585, 5220 ve 5431 sayılı kanunlarla 1299 yılında neşrolunan Ebniye Kanununun meriyetteki maddeleri ve bunu tadil eden 642 sayılı kanun 1580 sayılı Belediye Kanununun 15 nci maddesinin 30 uncu fıkrası ve 114 ncü maddesinin son fıkrası, 1351 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin, 1504 sayılı kanunun 1 nci maddesinin ve diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri mer’iyetten kaldırılmıştır.
Muvakkat Madde 1- Bu kanunun mer’iyete girdiği tarihten evvel alınmış ruhsatiyeye göre başlanıp da henüz ikmal edilmemiş yapı ve tesisler için bu kanun hükümleri tatbik olunmaz.
Muvakkat Madde 2- Bu kanunun mer’iyete girdiği tarihten evvel ruhsatiye alınmış fakat henüz başlamamış yapı ve tesisler hakkında da bu kanun hükümleri tatbik olunur.
Muvakkat Madde 3- Mer’iyetten kaldırılan kanun, nizamname ve talimatnameler hükümlerine göre mahzurlu görüldüğü halde İmar Kanunu, nizamname ve talimatnameleri hükümlerine göre mahzurlu sayılmıyan işler, başlamış veya intacedilmiş muameleler hakkında bu kanun hükümleri tatbik olunur.
Muvakkat Madde 4- Bu kanunun neşrinden evvel kendi parseli haricinde olarak yol ve yaya kaldırılması taşmış şekilde her ne suretle olursa olsun yapılmış olan ve kaldırılması teknik imkansızlık mevcut olmıyan merdiven vesair inşaat aksamının bu kanunun neşrinden itibaren bir yıl içinde sahipleri tarafından yıkılıp kaldırılması mecburidir.
Sahipleri tarafından bir yıl içinde bu mecburiyet yerine getirilmezse bunlara belediyeler yıktırıp kaldırır.
MADDE 61- Bu kanun neşri tarhinden 6 ay sonra mer’iyete girer.
MADDE 62- Bu kanun icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
