203 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği (Yol, meydan, park, yeşil alana rastlayan Hazine taşınmazlarının terki)

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Millî Emlâk Genel Müdürlüğü

SAYI: B.07.0.MEG.0.32/3122-0/6890                                                      17.02.1995

KONU: Kamuya bedelsiz terk

MİLLÎ EMLÂK GENEL TEBLİĞİ (Sıra No: 203)

İmar planında yol, meydan, park, yeşil alan, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi kamu hizmetlerine ayrılmış yerlere rastlayan Hazineye ait taşınmaz malların kamuya bedelsiz terk ve tapu kaydından terkini hakkında Bakanlığımıza gönderilen bilgi ve belgelerin yetersiz olduğu, terk edilen taşınmaz malların da amacında kullanılıp kullanılmadığının yeterince araştırılmadığı tesbit edilmiştir.

I- TERKİ TALEP EDİLEN TAŞINMAZ MALLARA İLİŞKİN OLARAK BAKANLIĞIMIZA GÖNDERİLMESİ GEREKEN BİLGİ VE BELGELER

A- Bilgiler

1- Hazinenin özel mülkiyetindeki yerlerden ise hangi tarihte ve ne şekilde intikal ettiği veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup olmadığı,

2- Terki talep edilen taşınmaz malın bulunduğu köy veya mahalle, ada ve parsel numarası veya tapu tarihi ile numarası, yüzölçümü, niteliği,

3- Terki istenilen taşınmaz malın hangi kamu hizmeti veya hizmetlerine ve ne kadarlık miktarının ayrılmış olduğunun ayrı ayrı ve açık bir şekilde belirtilmesi,

4- Boş olup olmadığı, kullanılıyor ise halen ne şekilde ve ne kadarının hangi amaçlarda kullanıldığı,

5- Terke konu taşınmaz malın;

a) Hangi tür plan içinde olduğu, (Mevzi imar planı ise Bakanlığımızdan izin alınıp alınmadığı) ve imar planının kaç m2’lik alanı kapsadığı,

b) Bu alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin uygulanıp uygulanmadığı,

c) 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uygulanmış ise, bu alan içinde anılan maddenin üçüncü fıkrasında sayılan genel hizmetlere ayrılan yerler dahil düzenleme ortaklık payı olarak ayrılan sahanın toplam yüzölçümü ile Hazineden, diğer tüzel kişiliklerden, belediye ve şahıslardan ayrılan payların ayrı ayrı saptanarak toplam miktarları,

d) Bu alan dahilinde tapuda belediye adına kayıtlı taşınmaz mallar bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa imar planında hangi amaca ayrıldığı,

e) Söz konusu hizmetin belediyece 5 yıllık imar programına alınıp alınmadığı, alınmış ise projenin hangi yıl gerçekleştirileceği,

6- Deniz, göl ve nehir kıyıları ile tarihî ve turistik yörelerde ve sit alanı kapsamında bulunup bulunmadığı,

7- Ormanla ilgisi bulunup bulunmadığı,

8- Kıyı Kanunu ve Uygulanmasına Dair Yönetmelik esasları çerçevesinde yeşil alan düzenlemeleri kapsamında kalan taşınmaz mal, doldurma ve kurutma yoluyla kazanılmış arazi ise;

a) Doldurma ve kurutma işleminin hangi idarece yapıldığı,

b) Bu işlemler için ilgili bakanlıkların uygun görüşü alınıp alınmadığı,

9- Terkinde valiliğinizce bir sakınca görülüp görülmediği,

10- Söz konusu taşınmaz mallarla ilgili olarak Bakanlığımız ile yazışma yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise tarih ve sayısı.

B- Belgeler

1- Terki istenen taşınmaz malın terk edilecek kısmı üzerinde muhdesat (bina, tesis, ağaç vb.) bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise cinsi, kime ait olduğu, etrafının duvarla çevrili olup olmadığı vb. fiilî durumları konusunda bilgiler içeren belirtme tutanağı,

2- Terke konu taşınmaz mal ile ilgili olarak;

Yöresi, ada, parsel numarası, yüzölçümü, niteliği, hangi kamu hizmeti veya hizmetlerine ne kadarlık kısmının ayrıldığını ve metrekare olarak ayrı ayrı miktarlarını,

Üzerinde bina bulunduğu saptanan taşınmaz mallar için, arsası hariç yalnız binanın halihazır durumuna göre mahallî maliye kuruluşumuzca tespit ve takdîr edilerek iletilecek bedelin peşin ödeneceği, varsa yıkılacak duvarın yeni sınır üzerinde bayındırlık ve iskân müdürlüğünce belirlenecek şekilde belediye veya il özel idaresince yaptırılacağını,

belirtilir belediye encümeni veya il idare kurulu karar örneği,

3- Terke konu taşınmazın terk edilecek kısmına ilişkin olarak vergi değerleri ile günün koşullarına göre tespit edilen bedellerin bilirkişiye başvurulmadan doğrudan idarece alınacak komisyon kararı,

4- Taşınmaz malın çevre parsellerini de gösteren onaylı imar planının, üzerinde kadastro sınırları ile terke konu kısımlarının renkli kalemle işaretlenmiş bir örneği,

5- Herhangi bir kamu kurumu ya da kuruluşuna tahsisli olup olmadığı, tahsisli ise tahsis yazımızın bir örneği,

6- Taşınmaz malın en son durumunu belirtir şekilde şerhler ile beyanları da içine alan tapu kayıt örneği,

7- Kıyıda; yeşil alan, park ve çocuk bahçesi olarak kullanılmak amacıyla doldurma ve kurutma yoluyla kazanılmış arazi ise, buna ilişkin uygulama imar planı kararının bir örneği.

II- TAPU KÜTÜĞÜNÜN BEYANLAR HANESİNE KONULMASI GEREKEN ŞERHLER

İmar kanunları uyarınca, kamu yararına kullanılmak üzere bedelsiz olarak tapudan terkin edilen Hazine taşınmaz malarının, imar planı değiştirilerek özel mülkiyete konu hale gelmesi veya plan değiştirilmeksizin terk amacı dışında kullanılması halinde tekrar Hazine adına tescilinin yapılabilmesi için;

1- 3194 Sayılı Yasa Uyarınca Yapılacak Terk İşlemlerinde;

“Bu taşınmaz malın,………………m2’lik kısmı/tamamı onaylı imar planında……………………(İmar planında ayrıldığı amaç yazılacaktır.) ayrılması nedeniyle, 3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesi uyarınca, kamunun ortak kullanımına açık olmak üzere tapu sicilinden bedelsiz terki yapıldığından……………….(Belediyece/İl Özel İdaresince) satılamaz ve başka bir maksat için kullanılamaz. İleride, imar planı değiştirilerek kullanış şekli özel mülkiyete konu olabilecek hale getirildiğinde veya imar planı değiştirilmeksizin terk edildiği amaç dışında kullanıldığı veya kullandırıldığı takdirde tekrar aynı şartlarla ve idarî yoldan Hazine adına tescil edilir.”

2- 3030 Sayılı Yasa Uyarınca Yapılacak Terk İşlemlerinde;

“Bu taşınmaz malın,………………m2’lik kısmı/tamamı onaylı imar planında……………………(İmar planında ayrıldığı amaç yazılacaktır.) olarak ayrılması nedeniyle, 3030 sayılı Kanunun 7. maddesinin 8. fıkrası uyarınca, kamunun ortak kullanımına açık olmak üzere tapu sicilinden bedelsiz terki yapıldığından belediyece satılamaz ve başka bir maksat için kullanılamaz. İleride, imar planı değiştirilerek kullanış şekli özel mülkiyete konu olabilecek hale getirildiğinde veya imar planı değiştirilmeksizin terk edildiği amaç dışında kullanıldığı veya kullandırıldığı takdirde tekrar aynı şartlarla ve idarî yoldan Hazine adına tescil edilir.”

şerhinin tapu kütüğüne konulması sağlanacaktır.

III- TERK KONUSUNDA KARAR VERMEYE YETKİLİ MAKAMLAR

Kesinleşmiş imar planlarında, 3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesi gereğince yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi kamu hizmetlerine ayrılmış yerlere rastlayan mülkiyeti Hazineye ait taşınmaz mallar, Bakanlığımız onayı ile kamuya bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir.

Bu esaslar çerçevesinde;

1- İmar planlarına göre, resmî kurum alanı olarak ayrılan ve Bakanlığımızca da ilgili kuruluşa tahsis edilmesi üzerine yatırım programına alınarak, ödeneği ayrılmış (İmar mevzuatına uygun olarak inşaata başlanmak üzere olan) bir Hazine taşınmaz malının belirli bir kısmının imar planında yol, yeşil alan ve park olarak ayrılması,

2- Yine mülkiyeti Hazineye ait olup da bir kamu hizmetine tahsisli ve üzerinde tahsis edildiği kuruluşa ait bina bulunan taşınmaz malların, tahsis ve hizmetin aynı parselde devamı şartıyla sadece bir parçasının imar planında yol, yeşil alan ve park olarak ayrılması,

hallerinde, gerekli imar parselinin oluşturulması veya ifraz işleminin yapılabilmesi açısından,

Taşınmaz malın tahsisli olduğu idarenin bağlı olduğu bakanlığın uygun görüşü üzerine tapudan terk işlemini yapma yetkisi defterdarlıklara devredilmiştir.

İlçelerden gelen terk talepleri de yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde defterdarlıklarca değerlendirilip sonuçlandırılacaktır.

Ancak, Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik esasları çerçevesinde, doldurma ve kurutma suretiyle oluşturulan taşınmaz mallar ile yetki verilenler dışındaki taşınmaz mallara ilişkin terk talepleri evvelce olduğu gibi Bakanlığımıza intikal ettirilecektir.

IV- BİLGİ VERİLMESİ

Bu Genelge dikkate alınmak suretiyle yapılan terk işlemi sonucundan, taşınmaz veya taşınmaz malların bedeline ait kıymet takdîr kararı, yeni tapu senedi örneği ile Genelge ekindeki örnek form düzenlenmek suretiyle bir yazıya bağlanarak en kısa zamanda Bakanlığımıza bilgi verilecektir.

V- TERK SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR

İmar planlarında kamu hizmetlerine ayrılan ve bu amaçta kullanılmak amacıyla 3194 sayılı İmar Kanunu ile 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkındaki Kanun esasları çerçevesinde, kamumun ortak kullanımına açık olmak üzere tapu sicilinden bedelsiz terki yapılan Hazine taşınmaz malları belediye veya özel idare tarafından başka amaçta kullanılamaz ve satılamaz.

Ancak, terk edilen Hazine taşınmaz mallarına ilişkin olarak yapılan belirtme ve denetimlerde tapu kütüğüne konan şerhe rağmen, kamu hizmetleri için terk edilen taşınmaz malların terk amacı dışında ve imar planı değiştirilmediği halde fiilen farklı amaçlarda kullanıldığı belirlenmiştir.

Buna göre; terki yapılan Hazine taşınmaz mallarının belirli aralıklarla yerinde belirtmelerinin yapılması, kanun hükümlerine aykırı uygulamalar yapıldığının belirlenmesi halinde, söz konusu 11. maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ile bu Genelgenin (II.) bölümü gereğince konulan şerhler uyarınca terki yapılan taşınmaz malların, tekrar aynı şartlarla ve idarî yoldan yeniden Hazine adına tescillerinin sağlanması gerekmektedir.

VI- YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENEL TEBLİĞLER

1- 18.5.1974 gün ve 59 sıra sayılı,

2- 19.6.1991 gün ve 171 sıra sayılı,

Millî Emlâk Genel Tebliğleri ile,

3- 27.7.1993 gün ve 181 sıra sayılı Millî Emlâk Genel Tebliğinin, terke ilişkin hükmü,

yürürlükten kaldırılmıştır.

Bilgi edinilmesini, gereğini ve bu Genel Tebliğin ilinize bağlı ilçelere de iletilmesini rica ederim.

İsmet ATTİLA

Maliye Bakanı

DAĞITIM       :

Gereği : İl valiliklerine (Defterdarlık)

EK : Bilgi Formu

TERKİ YAPILAN TAŞINMAZMAL BİLGİ FORMU

ONAYLAYAN

……/…../…….

MİLLİ EMLAK MÜDÜRÜ

VEYA

EMLAK MÜDÜRÜ