İçindekiler
- Kamulaştırma Nedir?
- 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesi Nedir?
- 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme Ne Demek?
- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme Satışa Engel mi?
- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme, Kamulaştırmasız El Atma Davası Açılmasına Gerekçe Olabilir mi?
- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme Nasıl Kaldırılır?
- 4650 sayılı Kanundan Önce Konulan İdari Şerhler Nasıl Kaldırılır?
- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtmenin Kaldırılması Harca Tabi mi?
Bu yazımızda “2942 Sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtme ne demek” konusunu açıklayacağız. Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtme satışa engel mi ve bu belirtme nasıl kaldırılır konusuna değineceğiz. Ancak peşinen belirtmek gerekir ki 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre konulan belirtmeleri, Kamulaştırma Kanunu’nun 31/B maddesi kapsamında konulan belirtmelerle karıştırmamak gerekir. Kamulaştırma Kanunu’nun 31/B maddesi kapsamında konulan belirtmeler için şu yazımıza bakınız: 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu 31/b Maddesine Göre Şerh Nedir?
Kamulaştırma Nedir?
Kamu idarelerinin kamu hizmetlerinin yürütülmesi için ihtiyaç duydukları özel mülkiyetteki taşınmazlar kamulaştırma yolu ile kamu idarelerinin mülkiyetine geçirilmektedir. Kamulaştırma kamu idarelerinin kamu yararı düşüncesiyle ve kamu gücüne dayanarak özel mülkiyette bulunan taşınmazların kamu mülkiyetine geçirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Ülkeden ülkeye farklılık gösterse de kamulaştırma sistemi genellikle özel mülkiyette bulunan taşınmazların kamu gücü kullanılarak ve malikin rızası olup olmadığına bakılmaksızın kamu mülkiyetine geçirilmesi şeklinde işlemektedir. Kamulaştırma konusunda detaylı bilgi almak için şu yazımıza bakabilirsiniz: Kamulaştırma Nedir? Kamulaştırma Nasıl Yapılır? Kamulaştırmanın Aşamaları Nelerdir?
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesi Nedir?
Kamulaştırma Kanunu‘nun “Kamulaştırmada önce yapılacak işlemler ve idari şerh” başlıklı 7. maddesinin konumuzu ilgilendiren son fıkrası şu şekildedir:
“İdare kamulaştırma kararı verdikten sonra kamulaştırmanın tapu siciline şerh verilmesini kamulaştırmaya konu taşınmaz malın kayıtlı bulunduğu tapu idaresine bildirir. Bildirim tarihinden itibaren malik değiştiği takdirde, mülkiyette veya mülkiyetten gayri ayni haklarda meydana gelecek değişiklikleri tapu idaresi kamulaştırmayı yapan idareye bildirmek zorundadır. İdare tarafından, şerh tarihinden itibaren altı ay içinde 10 uncu maddeye göre kamulaştırma bedelinin tespitiyle idare adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak belge tapu idaresine ibraz edilmediği takdirde, bu şerh tapu idaresince resen sicilden silinir.”
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme Ne Demek?
Kamulaştırma işlemlerinin belirli aşamaları vardır. Öncelikle, kamulaştırmayı yapacak idare, kamulaştırma veya kamulaştırma yolu ile üzerinde irtifak hakkı kurulacak taşınmaz malların veya kaynakların sınırını, yüzölçümünü ve cinsini gösterir ölçekli planını yapar veya yaptırır; kamulaştırılan taşınmaz malın sahiplerini, tapu kaydı yoksa zilyetlerini ve bunların adreslerini, tapu, vergi ve nüfus kayıtları üzerinden veya ayrıca haricen yaptıracağı araştırma ile belgelere bağlamak suretiyle tespit ettirir.
Daha sonra İdare, kamulaştırma kararı verdikten sonra kamulaştırmanın tapu siciline şerh verilmesini kamulaştırmaya konu taşınmaz malın kayıtlı bulunduğu tapu idaresine bildirir. İşte bu bildirim Kamulaştırma Kanunu’nun 7. maddesi gereğince yapıldığı için bu belirtmeye “2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtme” denilmektedir.
İdare tarafından kamulaştırma kararı verildikten sonra, kamulaştırma kararının tapu siciline şerh verilmesi için tapu müdürlüğüne bildirilmesi üzerine tapu sicilinin beyanlar sütununa kamulaştırmaya ilişkin 7. madde belirtmesi yapılır. Bildirim tarihinden itibaren mülkiyette veya sınırlı ayni haklarda meydana gelecek değişiklikler tapu müdürlüğünce İdareye bildirilir.
Bu belirtmenin amacı, bu taşınmazın kamulaştırılacağını gösterir ve taşınmazı satın almak isteyen kişilerin kamulaştırmadan haberdar olmasını sağlar.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı’nın 29.04.2024 tarihli ve 2024/3 sayılı Genelgesine göre Kamu tüzelkişilerinin ve kamu kurumlarının sahip oldukları taşınmazlar ile ilgili İdarenin 7. madde belirtmesi talepleri karşılanmaz.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme Satışa Engel mi?
Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtme, mülkiyetin devrini kısıtlayan bir belirtme değildir. Belirtmenin amacı, taşınmazı satın almak isteyen kişilerin kamulaştırmadan haberdar olmasını sağlamaktır. Dolayısıyla Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtme şerhi satışa engel mi sorusuna hayır cevabı vermek gerekir.
Zaten Kamulaştırma Kanunu’nun 7. maddesinde yer alan “Bildirim tarihinden itibaren malik değiştiği takdirde, mülkiyette veya mülkiyetten gayri ayni haklarda meydana gelecek değişiklikleri tapu idaresi kamulaştırmayı yapan idareye bildirmek zorundadır.” hükmü de bu taşınmazlar üzerinde mülkiyeti veya sınırlı ayni hakları etkileyen işlemler yapılabileceğini göstermektedir. Bundan dolayı, belirtmenin konulduğu taşınmaz, satılabilir, kiraya verilebilir, üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilebilir, ipotek ve rehin verilebilir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme, Kamulaştırmasız El Atma Davası Açılmasına Gerekçe Olabilir mi?
Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 29.03.2005 tarihli ve E:2005/2308, K: 2005/3449 sayılı kararında “Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre, bilirkişi raporuna göre taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığı anlaşılmıştır. Taşınmazın tapu kaydına kamulaştırma şerhi konulması fiili el atma olarak kabul edilemez. Bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, el atmanın kabulü ile bedele hükmedilmesi doğru görülmemiştir, Hükmün bozulmasına” ifadelerine yer verilmiştir
Bu karar da göstermektedir ki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtme, tek başına kamulaştırmasız el atma davası açılması için yeterli değildir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtme Nasıl Kaldırılır?
Kamulaştırma Kanunu’nun 7. maddesinde “İdare tarafından, şerh tarihinden itibaren altı ay içinde 10 uncu maddeye göre kamulaştırma bedelinin tespitiyle idare adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak belge tapu idaresine ibraz edilmediği takdirde, bu şerh tapu idaresince resen sicilden silinir.”
Buna göre şerh tarihinden itibaren altı ay içinde, idarece kamulaştırma bedelinin tespitiyle idare adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden belge getirilmez ise şerhin tapu idaresince kaldırılması gerekir.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı’nın 29.04.2024 tarihli ve 2024/3 sayılı Genelgesine göre tapu müdürlüğünce belirtme yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde, Kanunun 10 uncu maddesine göre kamulaştırma bedelinin tespitiyle İdare adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair taşınmazın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinden alınacak belgenin İdarece ibraz edilmemesi halinde belirtmenin;
-Taşınmazda yapılan herhangi bir işlem sırasında işlemin tarih ve yevmiyesi ile,
-Herhangi bir işlem talebi olmadan tapu müdürlüğünce tespiti halinde ise yevmiye numarası alınmak suretiyle,
-Aynı tarih ve yevmiye ile birden fazla taşınmaza 7 nci madde belirtmesi konulmuşsa tapu müdürlüğünce tespit edilmesi halinde aynı tarih ve yevmiye ile taşınmazların tamamından, harç tahsil edilmeksizin resen sicilden terkin edilmesi, işlem sonucundan İdareye bilgi verilmesi gerekir.
Ancak İdare tarafından dava açıldığına ilişkin belgenin ibrazı halinde mahkeme tarafından 31/b
şerhi konuluncaya kadar 7 nci madde belirtmesinin terkin edilmemesi yönünde belirtme yapılması
gerekir.
Yani şerh tarihinden itibaren altı ay içinde, idarece kamulaştırma bedelinin tespitiyle idare adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden belge getirilmez ise satış vb. herhangi bir işlem talebi sırasında aynı tarih ve yevmiye ile belirtmenin kaldırılması gerekir.
Eğer satış vb. herhangi bir işlem talebi yok ise tapu müdürlüğüne yapılacak başvuru ile belirtmenin kaldırılması mümkündür.
4650 sayılı Kanundan Önce Konulan İdari Şerhler Nasıl Kaldırılır?
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı’nın 29.04.2024 tarihli ve 2024/3 sayılı Genelgesine göre 4650 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen Geçici Madde 1 gereğince 4650 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan kamu yararı ve kamulaştırma kararları geçerli olup İdarece henüz kıymet takdir edilmemiş olan işlerde, kıymet takdir işlemleri ile sonraki işlemler 4650 sayılı Kanunun değişiklik yapan hükümlerine göre yapılır.
Bu sebeple, 4650 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 05.05.2001 tarihinden önce taşınmaz üzerine 7. madde gereğince belirtme yapılmış ise, tapu müdürlüğünce İdareye Kanunun mülga 13. maddesi gereğince maliklere tebligat yapılıp yapılmadığının sorularak 30 gün içinde cevap verilmezse tebligat yapılmamış sayılacağı ve belirtmenin sicilden terkin edileceğinin bildirilmesi, İdare tarafından tebligat yapıldığının bildirilmesi halinde belirtmenin terkin edilmemesi, tebligatın yapılmadığının bildirilmesi ya da ilgili İdarece 30 gün içerisinde cevap verilmemesi halinde tebligat yapılmamış kabul edilerek belirtmenin sicilden terkin edilmesi gerekir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. Maddesine Göre Belirtmenin Kaldırılması Harca Tabi mi?
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğün 2001/10 sayılı Genelgesinin A bendine göre; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7. maddesine göre belirtmenin herhangi bir harç tahsil edilmeksizin kaldırılması gerekmektedir.
