Ahşap İskele Nedir? Ahşap İskele İzni Nasıl Alınır?

Ahşap İskele Nedir? Rekreatif Amaçlı İskele Ne Demek?

Ahşap iskele ile rekreatif amaçlı iskele tanımı aynı şeydir. Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’e göre, rekreatif amaçlı iskele; kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da kıyının kumluk veya çakıllık olmasına rağmen niteliği gereği su alanından başka türlü faydalanılmasının mümkün olmadığı zorunlu hallerde yapılan, yolcu ve yük indirme-bindirme ve yanaşma yapılmayan, denize girme, güneşlenme, amatör su sporları gibi faaliyetleri içeren ve genişliği 3m.yi geçmeyen, platform niteliği taşımayan, usul ve esasları, 2634 sayılı Kanun kapsamındaki alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bakanlık tarafından müştereken, diğer alanlarda ise Bakanlıkça belirlenen, imar planına konu edilmeyen kıyı yapılarıdır.

Ahşap İskele Yasak Mı? Denize İskele Yapmak Yasak Mı?

3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun 6. maddesine 14/2/2020 tarihli ve 7221 sayılı Kanunla eklenen fıkra ise ahşap (rekreatif amaçlı) iskele yapımına sınırlama getirilmiştir. Son düzenlemeye göre, kıyının kumluk veya çakıllık olduğu alanlarda denize girme, güneşlenme, amatör su sporları gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik rekreatif amaçlı iskele yapılamaz.

Bununla birlikte, düzenlemeye göre ahşap iskele yapımı tamamen yasak değildir. Kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da kıyının kumluk veya çakıllık olmasına rağmen niteliği gereği su alanından başka türlü faydalanmanın mümkün olmadığı zorunlu hallerde genişliği üç metreyi geçmeyen ve platform niteliği taşımayan rekreatif amaçlı iskeleler yapılabilir.

Bu düzenleme ile kıyının kumluk veya çakıllık olduğu alanlarda rekreatif amaçlı iskele yapılma imkânı ortadan kaldırılmış, Kanunda tanımlı istisnai alanlarda ise zorunlu hallerde genişliği üç metreyi geçmeyen ve platform niteliği taşımayan rekreatif amaçlı iskele yapım imkanı getirilmiştir.

Bu düzenlemeden sonra Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’in 4. ve 13. maddelerinde yapılan değişiklikler de 24/10/2020 gün ve 31284 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, anılan düzenleme ile mevzuata rekreatif amaçlı iskele tanımı eklenmiştir.

Deniz İskele Yönetmeliği / Ahşap İskele Yönetmeliği

3621 sayılı Kıyı Kanununun 6. maddesinde 14/2/2020 tarihli ve 7221 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile kıyının kumluk veya çakıllık olduğu alanlarda rekreatif amaçlı iskele yapılma imkanı ortadan kaldırılmıştır. Kanunda tanımlı istisnai alanlarda ise zorunlu hallerde genişliği üç metreyi geçmeyen ve platform niteliği taşımayan rekreatif amaçlı iskele yapım imkanı getirilmiş ve buna ilişkin usul ve esasların Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

3621 sayılı Kıyı Kanununda yapılan düzenleme sonrası Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte yapılan düzenleme ile mevzuata “Kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da kıyının kumluk veya çakıllık olmasına rağmen niteliği gereği su alanından başka türlü faydalanılmasının mümkün olmadığı zorunlu hallerde yapılan, yolcu ve yük indirme-bindirme ve yanaşma yapılmayan, denize girme, güneşlenme, amatör su sporları gibi faaliyetleri içeren ve genişliği 3m.yi geçmeyen, platform niteliği taşımayan, usul ve esasları, 2634 sayılı Kanun kapsamındaki alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bakanlık tarafından müştereken, diğer alanlarda ise Bakanlıkça belirlenen, imar planına konu edilmeyen kıyı yapıları” şeklindeki rekreatif amaçlı iskele tanımı eklenmiştir.

Ahşap İskele Genelgesi/ Rekreatif Amaçlı İskele Genelgesi

14/2/2020 tarihli ve 7221 sayılı Kanuna göre, ahşap iskele yapımına ilişkin usul ve esaslar; 2634 sayılı Kanun kapsamındaki alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından müştereken, diğer alanlarda ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenir.

3621 sayılı Kıyı Kanunu ile her iki Bakanlığa verilen görev çerçevesinde ve Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte getirilen yeni düzenlemeler kapsamında; 2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlara ilişkin olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından müştereken, diğer alanlarda ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen ve Ülkemizin tüm kıyı alanlarındaki rekreatif amaçlı iskelelerin yapımı için uyulması zorunlu hususlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesi/ Rekreatif Amaçlı İskele Genelgesi ile düzenlenmiştir. Genelgenin için: 2021-5 sayılı Rekreatif Amaçlı İskele Genelgesi

Ahşap İskele / Rekreatif Amaçlı İskele Şartları

2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesine göre;

1) Rekreatif amaçlı iskeleler ancak kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da kıyının kumluk veya çakıllık olmasına rağmen niteliği gereği su alanından rekreatif amaçla başka türlü yararlanmanın mümkün olmadığı (deniz tabanının kayalık, balçık vb. olması ve denize girilememesi gibi zorunluluk halleri) alanlarda yapılabilir.

2) Rekreatif amaçlı iskele yapılabilmesi için, yapmak isteyen kişi tarafından, kıyının ve iskelenin kamuya açık kullanımının engellenmeyeceği ve ticari faaliyet amacıyla kullanılmayacağı, iskelenin yalnızca denize giyme, güneşlenme ve amatör su sporları gibi benzeri faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla yapılacağı, hiçbir suretle deniz taşıtı yanaştırılmayacağı ve bağlanmayacağı, seyir emniyeti, deniz güvenliği ve denizden yararlanma bakımından ihtiyaç duyulduğunda ilgililerince kaldırılacağı taahhüt edilecektir.

3) Rekreatif amaçlı iskele, kıyı çizgisi veya onaylı dolgu alanı sınırından itibaren yapılabilir. Ahşap iskelelerde hiçbir şekilde kapalı alan oluşturması mümkün değildir.

4) Buna ilave olarak, 2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlar dışında; rekreatif amaçlı iskeleler, aralarında kuş uçuşu en az 150 metre mesafe bulunmak koşuluyla yapılabilir.

5) Takılıp sökülebilir/dolgu niteliğinde olmayan malzemeden yapılabilir.

6) Yalnızca denize girme, güneşlenme ve amatör su sporları gibi faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla kullanılabilir, hiçbir suretle deniz taşıtı yanaştırılamaz, bağlanamaz.

7) Kapalı alan oluşturulamaz, kıyının kamuya açık kullanımı engellenemez ve ticari faaliyet amacıyla kullanılamaz.

8) Genişliği üç metreyi, kıyı çizgisinden itibaren toplam alanı 100m2’yi aşamaz. Ancak, 2.20m.lik deniz derinliğine ulaşılmaması durumunda, bu derinliği aşmamak koşuluyla toplam alanı en çok oranında artırılabilir (en çok 120m²).

9) Kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da suyun tedrici değil de ani derinleştiği durumlarda; iskelenin genişliği kıyı çizgisine dik olarak da yapılabilir.

a) Ahşap İskele / Rekreatif Amaçlı İskele Hangi Malzemeden Yapılabilir?

2021-5 sayılı Rekreatif Amaçlı İskele Genelgesine göre, çevreye olabilecek olası etkileri de dikkate alınarak; ahşap iskeleler, dolgu niteliğinde olmayan, sökülüp takılabilir, çelik boru, kazık ya da teknolojik gelişmeler dahilinde üretilen diğer malzemeler üzerinde veya ponton da dahil olmak üzere yüzer elemanlarla inşa edilmek zorundadır.

b) Ahşap İskele Kaç Metreye Kadar Kullanılır?

2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesine göre, ahşap iskelelerin genişliği üç metreyi, kıyı çizgisinden itibaren toplam alanı 100 m²’yi aşamaz. Ancak deniz derinliğine ulaşılmaması durumunda, bu derinliği aşmamak koşuluyla ahşap iskelenin toplam alanı en çok %20 oranında artırılabilir.

Kıyının kayalık karakter gösterdiği ya da suyun tedrici değil de ani derinleştiği durumlarda; iskelenin genişliği kıyı çizgisine dik olarak da yapılabilir; ancak bu durumda kıyıya paralel boyu 40 m’yi aşamaz.

c) Ahşap İskeleye Merdiven Yapılabilir mi?

2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesine göre, kıyının kayalık karakter gösterdiği alanlarda, ihtiyaç duyulması halinde kara tarafından iskeleye erişimi sağlamaya yönelik olarak, iskele toplam alanı dışında kalan ve genişliği 3 m’yi geçmeyen, ahşap ya da sökülüp takılabilir malzemeden oluşan merdiven, rampa vb. düzenlemeler yapılabilir.

d) Ahşap İskele / Rekreatif Amaçlı İskele İçin İmar Planı Gerekir mi?

Rekreatif amaçlı iskeleler; 3621 sayılı Kıyı Kanununun 6. maddesinin dördüncü fıkrasında tanımlanan alanlarda, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesindeki rekreatif amaçlı iskele tanımı ve 13. maddesinin (c) fıkrası uyarınca ve bu Genelgede belirtilen hususlara uyulmak koşuluyla, imar planına konu edilmeksizin vaziyet planı üzerinden ölçülendirilerek yapılır. Yani ahşap iskele için imar planı gerekmemektedir. Vaziyet planı yeterlidir.

Denize İskele Yapmak İçin İzin Nasıl Alınır?

Rekreatif amaçlı iskele izin süreci 2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesinde şu şekilde açıklanmıştır.

a) Başvuru

Rekreatif amaçlı iskele yapımı için ilgilisi tarafından; vaziyet planı (1/1000 ölçekli, ITRF 96 sisteminde koordinatlı onaylı hâlihazır harita) ve yapılacak iskelenin yer seçimi, kıyının yapısı, deniz tabam özellikleri, deniz derinliği (Genel İlkeler bölümünde tanımlı deniz derinliği ve büyüklük koşulunun incelenmesi gerektiğinde onaylı batimetrik harita), yakın çevredeki iskeleler arası mesafe, iskeleye erişilebilirlik vb. hususları içeren bir gerekçe raporu ile birlikte ilgili Valiliğe (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) müracaat edilir.

b) Komisyon İncelemesi

Başvuru; valiliğin (çevre ve şehircilik il müdürlüğü) koordinasyonunda; -ulaştırma bölge müdürlüğü, -liman başkanlığı, -il/ilçe milli emlak müdürlüğü, -ilgili belediye (büyükşehir belediyesi olması halinde büyükşehir ve ilçe belediyeleri), -il tarım ve orman müdürlüğü, -il kültür ve turizm müdürlüğü, – il çevre ve şehircilik müdürlüğü, temsilcilerinin katılımı ile oluşturulan komisyon tarafından konu yerinde incelenir.

Rekreatif amaçlı iskelenin bulunduğu alanın özelliğine göre Valilik tarafından ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan da komisyona temsilci ilave edilebilir. İlgili kurum ve kuruluşların katılımıyla İmzalanması gereken karar tutanağına ilişkin yazılı görüş alınması yoluna gidilmez, komisyonda görevlendirilen temsilcilerin komisyon toplantısına katılımı zorunludur.

Komisyon tarafından kıyı veya denizin doğal yapısı konusunda (kum, çakıl, kayalık, balçık vb. olması, kıyının kumluk veya çakıllık olmasına rağmen niteliği gereği su alanından rekreatif amaçla başka türlü yararlanmanın mümkün olmaması gibi) tereddüte düşülmesi halinde, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından kıyının ve denizin doğal yapısına ilişkin olarak, ilgili kamu kurumları ya da üniversitelerin ilgili bölümünden uzman raporu istenebilir,

c) Komisyon Kararı

Komisyon tarafından yerinde yapılacak inceleme sonucu uygun bulunmayan teklifler karar tutanağına bağlanmak suretiyle reddedilir. Yer seçiminin uygun bulunmaması ya da Genelgedeki diğer koşulların sağlanmaması gerekçeleri dışında verilmiş olumsuz Komisyon kararı, incelenmek ve değerlendirilmek üzere 2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığına, diğer alanlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilir, nihai karar ilgili Bakanlıkça verilir.

Yerinde yapılacak inceleme sonucu uygun bulunan tekliflere yönelik olarak Komisyon temsilcilerince oybirliği ile karar tutanağı imzalanır. İmzalanan karar tutanağı ve eki belgeler, sit alanlarında Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu/Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu kararı alınması suretiyle ve değerlendirilmek üzere; 2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na; diğer alanlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığına (Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü veya Milli Emlak Genel Müdürlüğü) gönderilir.

ç) Kültür ve Turizm Bakanlığı Kararı

2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlarda yer alan rekreatif amaçlı iskele talebi; Kültür ve Turizm Bakanlığınca (Komisyon karar tutanağı, mesafe, kullanım ihtiyacı ve yoğunluğu, hizmet alanı ve kapasitesi, yakın çevre imar durumu, bölgenin coğrafi ve turistik özellikleri, erişim durumu vb. hususlar dikkate alınarak) değerlendirilir. Kültür ve Turizm Bakanlığınca uygun görülmemesi halinde, talep, ilgilisine bildirilmek üzere Valiliğe iade edilir.

Kültür ve Turizm Bakanlığınca uygun bulunan talep, kiralama yönünden değerlendirilmek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığına (Tabiat Varlıklarım Koruma Genel Müdürlüğü veya Milli Emlak Genel Müdürlüğü) gönderilir.

d) 2634 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Alanlarda ÇŞB Kararı

2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlar dışındaki alanlarda yer alan rekreatif amaçlı iskele talebi ise; Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca (Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü veya Milli Emlak Genel Müdürlüğü) kiralama talebi yönünden İncelenir.

e) Kiralama

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca (Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü veya Milli Emlak Genel Müdürlüğü) yapılan incelemenin sonucu; Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile 2634 sayılı Kanun kapsamında kalan alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığına bildirilir.

Uygun bulunan rekreatif amaçlı iskeleye ilişkin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce ilgilisiyle kira sözleşmesi düzenlenir. Vaziyet planının bir örneği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce ilgili belediyesi ve Liman Başkanlığına gönderilir.

f) Rekreatif Amaçlı İskelenin İnşası

Rekreatif amaçlı iskelenin yapımına, gerekli İzinler (kiralama, yapı ruhsatı vb.) alınmak suretiyle başlanır. Kira sözleşmesi tarihinden itibaren mücbir sebepler veya kamudan kaynaklanan durumlar hariç iki yıl içerisinde yapı kullanma izin belgesi alınmamış rekreatif amaçlı iskeleye ilişkin düzenlenen kira sözleşmeleri dahil tüm izinler iptal edilir. Bu hususta Kira Şartname ve Sözleşmesin özel hüküm eklenir.

Kaçak İskele Cezası

Rekreatif amaçlı iskelelerin mevzuat, vaziyet planı ve komisyon karar tutanağında belirtilen hususlara uygun yapılıp yapılmadığı veya amacına uygun kullanılıp kullanılmadığına ilişkin kontrol ve denetimi; 3621 sayılı Kıyı Kanununda belirtilen hükümler dikkate alınmak suretiyle ilgili Liman Başkanlığı ve görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında ilgili idarelerce sağlanır.

İlgili idarelerden izin alınmadan ya da alınan izinlere aykırı şekilde yapılan rekreatif amaçlı iskeleler hakkında 3621 sayılı Kıyı Kanununun 14. maddesi ile Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 20. maddesi kapsamında gerekli işlemler belediye ve mücavir alan sınırları İçerisinde belediyesince, dışında il özel idaresince yapılır. 3621 sayılı Kıyı Kanununun 13. maddesi uyarınca ilgili bakanlıkların teftiş ve kontrol yetkileri saklıdır.

Kaçak İskeleler Hakkında Yapılacak İşlemleri

Genelgenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ruhsatsız, ruhsat ve eklerine aykırı yapılmış, yapım amacına aykırı olarak kullanıldığı tespit edilen rekreatif amaçlı iskeleler hakkında; 3621 sayılı Kıyı Kanununun 14. ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 20. maddeleri kapsamında gerekli işlemler yapılır. Aykırılığı yasal süresi içerisinde giderilmeyen iskeleler yakın çevredeki diğer iskele başvurularında mesafe koşulu açısından değerlendirmeye alınmaz.

Ahşap İskelenin Amacı Dışında Kullanılması

2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesine göre, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılan, ancak kira sözleşmesine aykırı olarak (ticari amaçla kullanım, kamusal kullanıma engel olma, deniz taşılı yanaştırma gibi) kullanıldığı tespit edilen rekreatif amaçlı iskelelerin belirlenen süre içerisinde yapım amacına uygun hale getirilmesi için ilgilisine gerekli bildirim yapılır. Verilen süre İçerisinde kira sözleşmesine uygun hale getirilmemesi ya da aykırılığın tekrarı durumunda rekreatif amaçlı iskelenin kira sözleşmesi iptal edilir.

Süresi Biten Ahşap İskelelerin Durumu

Genelgenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle irtifak hakkı, kullanma izni sözleşmesi veya kiralaması yapılmış tüm rekreatif amaçlı iskelelerden, kalan izin süresi; 31/12/2030 tarihinden önce sona erenler izin süresi sonuna kadar, 31/12/2030 tarihinden sonra olanlar ise en çok 31/12/2030 tarihine kadar kullanılabilir.

Yukarıda belirtilen süre sonunda yapılan inceleme sonucu Genelgeye uygun olduğuna karar verilen ya da Komisyonca belirlenen uygunsuzlukları karar tarihinden itibaren üç ay içerisinde giderilen iskeleler, varsa imar planı onaylayan idarece iptal edilip, yeniden izinlendirilmek suretiyle kullanılabilir.

Genelgeye uygun olmadığı belirlenen rekreatif amaçlı iskeleler kiralamaya konu edilemez, tüm izinler ile varsa imar planı onaylanan idarece iptal edilir, iskelenin ilgilisi tarafından kaldırılması sağlanır. İlgilisi tarafından kaldırılmayan iskeleler hakkında gerekli işlemler, yetki alanına göre belediye veya il özel idaresi tarafından yürütülür, bedeli ilgilisinden tahsil edilir.

Yapı Kayıt Belgesi Bulunan Ahşap İskeleler

2021/5 sayılı Ahşap İskele Genelgesine göre, Genelgenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Yapı Kayıt Belgesi bulunan iskelelerden; Komisyon tarafından yapılan inceleme sonucu Genelgeye uygun olduğuna karar verilen ya da Komisyonca belirlenen uygunsuzlukları karar tarihinden itibaren üç ay içerisinde giderilen iskeleler, bu Genelge çerçevesinde en çok 31/12/2030 tarihine kadar kullanma izni verilmek (kiralanmak, yapı ruhsatı vb. tüm izin ve işlemler tamamlanmak) koşuluyla kullanılabilir, bu iskeleler yakın çevredeki diğer iskele başvurularında da mesafe koşulu açısından değerlendirmeye alınır.

Bunlardan, Genelgeye uygun olmadığına karar verilen ya da verilen süre içerisinde uygun hale getirilmeyen iskelelere ilişkin Yapı Kayıt Belgeleri mevzuatı çerçevesinde iptal edilerek iskelenin ilgilisi tarafından kaldırılması sağlanır, İlgilisi tarafından kaldırılmayan iskeleler hakkında gerekli işlemler, yetki alanına göre belediye veya il özel idaresi tarafından yürütülür, bedeli ilgilisinden tahsil edilir. Bu iskeleler yakın çevredeki diğer iskele başvurularında mesafe koşulu açısından değerlendirmeye alınmaz.