HAZİNEYE AİT TARIM ARAZİLERİNİN SATIŞI HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası: 4070, Kabul Tarihi: 16.12.1995, Resmi Gazete T/S: 19.12.1995/22207
Bu Mevzuatta Değişiklik Yapan Mevzuatın T/S 29.06.2001/4707 03.07.2003/4916 16.07.2004/5228
Bu Kanun, 6292 Sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmıştır.
Amaç ve Kapsam
Madde 1- Bu Kanunun amacı, Hazineye ait tarım arazilerinin satış esaslarını belirlemektir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Satış Esasları
Satılacak Araziler
Madde 2- Hazineye ait tarım arazileri, bu bölümdeki hükümlere göre, peşin veya taksitle satılabilir.
İhalelere Katılabilecekler
Madde 3- Tarım arazilerinin satışı ile ilgili ihalelere, taşınmaz malın bulunduğu köy veya belde nüfusuna kayıtlı, o köyde veya beldede oturmakta olan veya (değişik ibare: 03.07.2003/4916)[1] 31.12.2002 tarihinden önce o köyde bir taşınmaz malı malik veya zilyed olarak tasarruf eden gerçek kişiler katılabilir.
İlan
Madde 4- Tarım arazilerinin satışına ait ilan, köy ve belde muhtarlıklarına bildirilerek ve köyde alışılmış usullerle köylülere duyurularak yapılır. Gerekli görülen hallerde, belirlenecek başka yollarla da ilan yapılabilir.
Kiracılara Satış
Madde 5- Topraksız veya yeterli toprağı olmaması nedeniyle (değişik ibare: 03.07.2003/4916)[2] 31.12.2002 tarihinden önce kendilerine Hazineye ait tarım arazisi kiraya verilen kiracılara, talep etmeleri halinde, takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satış yapılabilir.
Hissedarlara Satış
Madde 6- (Değişik fıkra: 03.07.2003/4916)[3] Hazineye ait tarım arazilerindeki Hazine hissesi, talepte bulunan hissedarlara takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satılabilir.
(Ek: 29.06.2001/4707) (Mülga: 03.07.2003/4916)[4]
Tarımsal Amaçla Kullananlara Arazi Satışı
Madde 7- (Değişik fıkra: 03.07.2003/4916)[5] Hazineye ait tarım arazileri, 31.12.2002 tarihinden önce beş yıl süreyle fiilen tarımsal amaçla kullanılması ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, kullananlara doğrudan satılabilir.
Bu Kanunun 5, 6, 7 nci maddelerinden yararlanacak kişilere satış yapılabilmesi için birikmiş kira ve ecrimisil borçlarının asıllarının % 20 fazlasıyla ödenmesi şarttır. Bu şekilde ödeme yapıldığı takdirde ayrıca gecikme zammı ve faiz alınmaz.
(Ek: 03.07.2003/4916) Hazineye ait taşınmazlardan, mülga 28.6.1966 tarihli ve 766 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereğince üzerine şerh konulmuş ve 21.6.1987 tarihli ve 3402 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre ilgililerince talep ve dava edilmemiş olanlar ile davaları devam edenlerden davadan vazgeçenlere, birinci fıkradaki şartlar aranmaksızın tapuda adına şerh bulunanlara veya bunların yasal mirasçılarına doğrudan satılabilir.
Tarım Arazilerini Kullananların Öncelikli Alım Hakkı
Madde 8- (Değişik fıkra: 03.07.2003/4916)[6] 31.12.2002 tarihinden önce Hazineye ait tarım arazilerini kullananlardan, doğrudan satış hakkından yararlanamamış olanlar veya bunların kanunî mirasçıları; taşınmazı fiilen kullanmaları ve bu hususun Hazinece belirlenmiş olması şartıyla, satışa çıkarılacak bu arazileri öncelikli alım hakkına sahiptir.
Alım hakkı olan ihaleye katılsın veya katılmasın ihale ita amirince onaylanmadan önce kendisine 7 gün içinde yapılacak tebligat üzerine 15 gün zarfında ihale bedelinin tamamını veya 1/4’ü ile vergi, resim ve harçları yatırır, (değişik ibare: 16.07.2004/5228)[7] kalan borcunu ödeyeceğini taahhüt eder ve istenecek belgeleri idareye verirse, ihale hak sahibine yapılır ve durum üzerinde ihale kalan müşteriye bildirilir. Hak sahibi, bu süre içinde üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmez ise, müşteriye tebligat yapılarak işlemler tamamlanır.
İhalede istekli bulunmadığı takdirde ikinci ve müteakip ihalelerde öncelikli alım hakkı kullanılamaz ve taşınmaz mal genel hükümlere göre satılır.
Satışta Hak Düşürücü Süre
Madde 9- Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre taşınmaz mal satın almak isteyenlerin Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde ilgili defterdarlık veya malmüdürlüğüne müracaat etmeleri gerekir. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olarak uzatabilir. Bu sürenin geçmesi ile her türlü talep hakkı düşer ve söz konusu taşınmaz mallar genel hükümlere göre satılır. (Bu maddede sözü edilen süre 21.03.1996 tarihli ve 96/7914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 19.03.1996 tarihinden geçerli olmak üzere bir yıl süreyle uzatılmıştır.)
Amaç dışı kullanım (Değişik madde ve madde başlığı: 03.07.2003/4916)[8]
Madde 10- Bu Kanuna göre satılan tarım arazileri on yıl süre ile tarım dışı amaçlarla kullanılamaz, bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazılır. Bu süre sonunda tarım dışı amaçla kullanım Tarım ve Köyişleri Bakanlığından alınacak izne tâbidir.
Satışı Yapılamayacak Taşınmaz Mallar
Madde 11- Bu bölümdeki satışla ilgili hükümler;
a) Kadastrosu yapılmamış olan yerler,
b) Kamu hizmetine tahsis edilmiş veya fiilen bu amaçla kullanılan taşınmaz mallarda,
c) Belediye imar planları sınırları içinde kalan alanlar ile büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerin, bu belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan yerlerde,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının hazırladıkları planlarda tarım dışı kullanıma ayrılmış alanlarda,
e) Bir veya birbirine bitişik parsellerde yüzölçümü, asgari sulu arazide 600, kuru arazide 2.000 dönüm olan ve ilgili kamu kuruluşlarınca ihtiyaç duyulan yerlerde,
f) Deniz kıyı kenar çizgisine 2.000 metre, tabii ve suni göl kenar çizgisine 5 00 metreden az mesafede bulunan alanlarda,
g) 6831 sayılı Orman Kanununa göre orman sayılan alanlar ile 17.10.1983 tarih ve 2924 sayılı Kanun gereğince Orman Bakanlığı emrinde bulunan taşınmaz mallarda,
h) 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanununa göre 1 inci derecede askeri yasak bölge kapsamına giren yerlerde,
i) 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında olan alanlarda,
j) (Değişik: 29.06.2001/4707)[9] 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup da Kültür Bakanlığınca satılmasına izin verilmeyenler,
k) (Mülga: 16.07.2004/5228)[10]
l) 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanunu amaçlarında kullanılacak taşınmaz mallarda,
m) Maliye Bakanlığınca belirlenecek bölge, il ve ilçelerde,
n) (Ek: 29.06.2001/4707) 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesi uyarınca toplulaştırma yapılan yerlerde,
Uygulanmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Diğer Hükümler
İfraz İşlemleri
Madde 12- İfraz işlemleri; Tescile Konu Olan Harita ve Planlar Yönetmeliğine uygun olarak yapılacak haritalara göre yapılır.
Bu Kanuna göre yapılacak ifrazlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu ve Uygulama Yönetmelikleri hükümleri uygulanmaz.
Devlet İhale Kanununun Uygulanması
Madde 13- Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanır.
Devlete Ait Taşınmaz Malların Satışında Geçici Teminat
Madde 14- (Mülga: 03.07.2003/4916)[11]
Geçici Madde 1- (Ek: 29.06.2001/4707) Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre taşınmaz mal satın almak isteyenlere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıllık başvuru süresi tanınır. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olmak üzere bir yıla kadar uzatabilir. Bu sürenin geçmesi ile her türlü talep hakkı düşer ve söz konusu taşınmaz mallar genel hükümlere göre satılır.
Geçici Madde 2- (Ek: 03.07.2003/4916) Bu Kanunun 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre taşınmaz satın almak isteyenlere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıllık başvuru süresi tanınır. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olmak üzere bir yıla kadar uzatabilir. Bu sürenin geçmesi ile her türlü talep hakkı düşer ve söz konusu taşınmazlar genel hükümlere göre satılır.
Mülga 28.6.1966 tarihli ve 766 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereğince konulan şerhler, bu taşınmazların Kanunun 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre satın alınmaması halinde, tapu idarelerince resen kaldırılır.
(Bu maddede sözü edilen süre 14.06.2005 tarihli ve 2005-9053 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 19.07.2005 tarihinden geçerli olmak üzere bir yıl süreyle uzatılmıştır.)
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 15- a) 22.12.1934 tarih ve 2644 sayılı Kanunun 7 nci maddesi,
b) 21.10.1935 tarih ve 2834 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin son fıkrası,
c) Diğer Kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri,
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 16- Bu Kanun yayımı tarihinden bir ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 17- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
- Kanunda “31.12.1993” olarak belirtilen bu tarih, 03.07.2003 tarihli ve 4916 sayılı Kanunun 11. maddesi ile “31.12.2002” olarak değiştirilmiş ve madde metnine işlenmiştir. ↑
- Kanunda “31.12.1993” olarak belirtilen bu tarih, 03.07.2003 tarihli ve 4916 sayılı Kanunun 11. maddesi ile “31.12.2002” olarak değiştirilmiş ve madde metnine işlenmiştir. ↑
- Değişiklikten önceki şekli: “Hazineye ait tarım arazilerindeki hisse, sulu arazide 40, kuru arazide 100 dönümden fazla değilse, diğer hissedarlara takdir edilecek bedel üzerinden doğrudan satılabilir.” ↑
- Yürürlükten kaldırılan fıkranın tam metni: “Tapu fazlalıklarının Hazineye ait olduğuna ilişkin tapu kayıtlarında şerh bulunan taşınmaz mallardaki fazlalıklar, takdir edilecek bedel üzerinden tapu malikine veya mirasçılarına satılabilir. Kanunun öngördüğü müracaat süresi içerisinde satın alma müracaatında bulunulmaması halinde söz konusu tapu fazlalıkları müşterek mülkiyete dönüştürülür.” ↑
- Değişiklikten önceki şekli: “Hazineye ait tarım arazilerini 31.12.1993 tarihinden önce 10 yıl süreyle fiilen tarımsal amaçla kullananların, bu hususun Hazinece belirlenmiş olması ve kendilerinin, eşlerinin ve reşit olmayan çocuklarının adına, o yerde, toplam sulu arazide 40, kuru arazide 100 dönümden fazla arazilerinin olmaması şartıyla, bu miktarlara kadarki Hazine arazileri, kullananlara doğrudan satılabilir.” ↑
- Değişiklikten önceki şekli: “Doğrudan satış hakkından yararlanamamış ve 31.12.1993 tarihinden önce hazineye ait tarım arazilerini kullananların veya bunların mirasçılarının; a) Taşınmaz malı halen kullanmaları ve fiilen kullandıklarının da Hazinece belirlenmiş olması,b) Kendilerinin, eşlerinin ve reşit olmayan çocuklarının adına, aynı yerde, sulu arazide 40, kuru arazide 100 dönümden fazla arazilerinin olmaması.Şartlarıyla, bu Kanunun 2 nci maddesine göre satışa çıkarılacak taşınmaz malları öncelikli alım hakkı vardır.” ↑
- Burada yer alan “kalan borcunu bu Kanunun 10 uncu maddesine göre ödeyeceğini taahhüt eder” ibaresi, 16.07.2004/5228 “kalan borcunu ödeyeceğini taahhüt eder” şeklinde değiştirilmiştir. ↑
- Maddenin değişiklikten önceki şekli: “Bedelin Tahsili ve TescilMadde 10- Bu bölümdeki hükümlere göre satışı yapılan taşınmaz malların satış bedelleri, peşin veya taksitle ödenebilir. Taksitle ödeme durumunda satış bedelinin 1/4’ü ile vergi ve resimlerin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi gerekir.Taksitle ödenecek miktar, bedelin 1/4’ünün ödenmesini izleyen en çok 24 ayda ve idarenin belirleyeceği en fazla 8 eşit taksitle kanuni faizleri ile birlikte ödenir.Taksit tutarı ve kanuni faizleri ödenmedikçe taşınmaz malın alıcısı adına tescili yapılmaz. Taksitlerin sonuncusunun vadesi geçtiği halde, henüz ödenmemiş borç ve kanuni faizi varsa, idarece verilecek 30 günlük ek süre içinde de yine toplam borçlar ödenmez ise, alınan bedeller kanuni faizleri ile ilgilisine iade edilir ve taşınmaz mal genel hükümlere göre satılır.Bedelin tamamının ödenmesinden sonra yerel maliye kuruluşunun yazılı istemi üzerine tapu harçları tahsil edilerek alıcı adına re’sen tescil işlemi yapılır.(Değişik: 29.06.2001/4707) Bu Kanuna göre satılan tarım arazileri on yıl süre ile tarım dışı amaçlarla kullanılamaz, bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazılır. Bu süre sonunda tarım dışı amaçla kullanım Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınacak izne tâbidir.”*** Son fıkranın 4707 sayılı Kanun’dan önceki şekli: “Bu Kanuna göre satılan tarım arazileri Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün izni alınmadan tarım dışı amaçlarla kullanılamaz. Bu husus tapu kütüğü sahifesinin beyanlar hanesine yazılır.” ↑
- Değişiklikten önceki şekli: “j) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında bulunan yerlerde,” ↑
- Yürürlükten kaldırılan bend: “3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanununa göre uygulama alanı ilan edilen yerlerde,” ↑
- Yürürlükten kaldırılan maddenin metni: “Hazineye ait taşınmaz mal satış ihalelerinde, ita amirinin onayı ile tahmin edilecek bedelin % 30’una kadar geçici teminat alınabilir.” ↑
