Kamu Kurumları Tarafından Yapılacak İnşaat Ruhsatı Muafiyeti

Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Yaptırılacak Tesislere Ruhsat Verilmesi

İmar Kanununun 26. maddesine göre; kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyetin kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydı ile avan projeye göre ruhsat verilir. Benzer bir hüküm Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 56. maddesinde yer almaktadır. Madde hükmüne göre, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılar; uygulama imar planlarında o maksada tahsis edilmiş ve mülkiyeti belgelenmiş olmak kaydıyla ilgili idarelerden avan projelere göre yapı ruhsatı alınarak inşa edilir. Bu yapılarda plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere, mimari, statik, tesisat projelerinin hazırlanmasına ve onaylanmasına, inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni mesuliyet kamu kurum ve kuruluşlarının mimar ve mühendislerince üstlenilir. Bu yapılarda kat mülkiyeti tesis edilebilmesi için mimari uygulama projelerinin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca onaylanarak bir nüshasının ilgili idareye iletilmesi zorunludur.

Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 37. maddesine göre kamu kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma ve benzeri hizmetler ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı için ruhsat alınmasına gerek yoktur.

Söz konusu tesislerin planlı alanlarda yapılmak istenmesi durumunda Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 56. maddesi uygulanır. Madde hükmüne göre kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan; karayolu, demiryolu, liman, yat limanı ve benzeri ulaşım tesisleri, bunların tamamlayıcı niteliğindeki trafik ve seyir kuleleri, çekek yeri, iskele, açık ve kapalı barınak, tersane, tamir ve bakım istasyonları, tünel, köprü, menfez, baraj, hidroelektrik santrali, rüzgâr ve güneş enerji santrali, sulama ve su taşıma hatları, su dolum tesisleri, arıtma tesisleri, katı atık depolama ve transfer tesisleri ile atık ayrıştırma tesisleri, her tür ve nitelikteki enerji, haberleşme ve iletişim istasyonları ve nakil hatları, doğal gaz ve benzeri boru hatları, silo, dolum istasyonları, rafineri gibi enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma, iletişim ve diğer altyapı hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı niteliğinde olan kontrol ve güvenlik üniteleri, trafo, eşanjör, elavatör, konveyör gibi yapılar, bu işleri yapmak üzere geçici olarak kurulan beton ve asfalt santralleri, yapı ruhsatına tabi değildir.

Bu hükmün uygulanabilmesi için gereken şartlar şunlardır:

• Taşınmaz üzerinde yapılması düşünülen yapının, taşınmazın imar planında ayrıldığı amaca uygun olması,
• İmar planında ve imar mevzuatında öngörülen yapılaşma şartlarına uyulması,
• Yapıların mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyetinin kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi,
• Mülkiyetin belgelenmesi.

Devletin Güvenlik ve Emniyeti ile İlgili Yapılarda İnşaat Ruhsatı

İmar Kanunu’nun 26. maddesinin ikinci fıkrasına göre; Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arz eden yapılara; belediyeden alınan imar durumuna, kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğunun ilgili belediyesine veya valiliklere yazı ile bildirdiği takdirde, 22. maddede sayılan belgeler aranmadan yapı ruhsatı verilir.

Planlı İmar Yönetmeliğinin 56. maddesinde de benzer bir hüküm yer almaktadır. Madde hükmüne göre Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekât ve savunması bakımından gizlilik arz eden yapılar ile Sahil Güvenlik Komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Emniyet Genel Müdürlüğüne ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar ve mülkiyeti kime ait olursa olsun bu nitelikte olduğu ilgili Bakanlık veya kamu kuruluşunca ilgili idareye bildirilen her türlü yapıya; 55. maddede sayılan belgeler aranmaksızın sadece mülkiyet bilgileri ve her türlü sorumluluğun kurumlarına ait olduğuna ilişkin yazı alınmak suretiyle müdürlük tarafından yapı ruhsatı verilir.

Bu yapıların projelerinin varsa imar planına uygun olması, ilgili Bakanlık veya kamu kuruluşunca onaylanması gerekir. Ancak lojman, sosyal ve kültürel tesisler ile ticari faaliyet gösterilen yapılar bu hükmün dışındadır.

Kıyı Emniyeti Yapılarında İnşaat Ruhsatı Muafiyeti

Planlı İmar Yönetmeliğinin 56. maddesine göre, belediye sınırları, belediye mücavir alan sınırları ve köy yerleşik alan sınırları dışında kalan alanlarda, kıyı imar planı olmayan alanlarda, Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Sahil Güvenlik Komutanlığının, Jandarma Genel Komutanlığının ve Emniyet Genel Müdürlüğünün harekât ve savunması bakımından gizlilik arz eden mühimmat yapıları, sığınak, radar istasyonları ile nöbet kulübeleri, gözetleme kuleleri, gemi/bot destekleme tesisleri ve karakol yapılarında her türlü sorumluluğun kurumlarına ait olduğuna ilişkin yazı alınmak suretiyle imar planı ve yapı ruhsatı aranmaz.

Kamu Kuruluşlarınca Yaptırılacak Enerji, Ulaşım ve Benzeri Tesisler

Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 37. maddesine göre kamu kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma ve benzeri hizmetler ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı için ruhsat alınmasına gerek yoktur. Bu tesislerin müştemilatı da ruhsata tabi değildir. Örneğin enerji tesislerinin müştemilatı olan trafo inşaatları için ruhsat alınmasına gerek yoktur (Danıştay 6. Dairesi, 14.01.2000, E: 2000/6064, K: 2002/274). Ambar binası, fabrika müştemilatı niteliğinde olduğu için inşaat ruhsatına tabi değildir (Danıştay 6. Dairesi, 21.06.2004, E: 2003/6061, K: 2004/3996). Buna karşılık lojmanlar, müştemilat niteliğinde olmadığı için ruhsat alınması gerekir (Danıştay 6. Dairesi, 10.11.1992, E: 1991/2063, K: 1992/4063).

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma yapıları dışındaki yapılar, 3194 sayılı Kanun’un 26. maddesine göre ruhsata tabidir. 

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Tarafından Yapılan Yapılarda Ruhsat

2985 sayılı Toplu Konut Kanununa 08.12.2004 tarihli ve 5273 sayılı Kanunun 9. maddesi ile eklenen ek 9. madde hükmüne göre; Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olması, uygulama imar planı ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyetin Başkanlık tarafından üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla başkaca belge istenmeksizin müracaat tarihinden itibaren on beş gün içinde avan projeye göre yapı ruhsatı verilir.