Milli Emlak İşlemlerinde Komisyondan İzin Alınmayacak İşlemler

12/9/2018 tarih ve 30533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2018/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde “Kamu kurum ve kuruluşları (belediyeler ve il özel idareleri hariç) ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamu kurum ve kuruluşlarına ait şirketler, kendi mülkiyetlerinde veya tasarruflarında bulunan taşınmazlarıyla ilgili olarak: kamu kurum ve kuruluşları, vakıf, dernek veya bunların şirketlerine, gerçek veya tüzel kişilere: satış, kira, irtifak, takas, tahsis, devir ve benzeri her türlü tasarrufa yönelik işlemlerini, bakanlıklar ile bağlı, ilgili ve ilişikli kamu kurum ve kuruluşlarında bakan yardımcısı, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında üst yönetici başkanlığında teşkil ettirilen komisyonlar vasıtasıyla yapacaklardır.

Söz konusu komisyonlarca izin başvuru ve sonuçlan Ocak. Nisan. Temmuz ve Ekim aylarında Cumhurbaşkanlığına bildirilecektir.

16/6/2012 tarihli ve 28325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan kamu kurum ve kuruluşlarının taşınmazlar ile ilgili yapılacak işlemler hakkında 2012/15 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.” hükmü yer almaktadır. Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan genel yazılara göre 2018/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında Başbakanlıktan izin alınmayacak işlemler şunlardır:

Genel İşlemler

1) Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına tahsisli veya bunların tasarrufunda bulunan taşınmazlarla ilgili işlemler, (Bkz: 2012-32659 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

2) BOTAŞ Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen yatırımlar ile uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan tasarruf hakları kapsamındaki taşınmazlarla ilgili işlemler, (Bkz: 2013-05701 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

3) Karayolları Genel Müdürlüğünün yol yapım, bakım ve onarımına yönelik hizmetlerinin aksamadan yürütülebilmesi için gerekli olan devir, tahsis, trampa, kira ve irtifak hakkı tesisi işlemleri, (Bkz: 2013-08771 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

A) 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği Uyarınca Yapılan Kiralamalarda;

2013-39592 sayılı Genel Yazıya göre;

1- Balıkçı Barınaklarının su ürünleri kooperatifine veya kooperatif birliklerine kiralama işlemleri,

2- Sadece güneşlenme, amatör su sporları ve denize girme amaçlı olarak kullanılmak üzere yüzölçümü en fazla 110,00 m2’ye kadar olan ahşap iskele vasıflı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından protokol tesis edilenlere yapılan kiralama işlemleri,

3- Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, lisanssız olarak üretim yapmak üzere talepte bulunan gerçek veya tüzel kişilere yapılan kiralama işlemleri,

4- Geçici iş ve hizmetler için kullanılacak taşınmazların en fazla bir yıl kiraya verilme işlemleri,

5- Hazinenin paylı veya elbirliği mülkiyetinde olan taşınmazlardaki Hazine payının kiralama işlemleri,

6- Birlikte kullanılacağı parselin maliki veya kiracısı tarafından kiralanması talep edilen ve bu parselle bütünlük arz eden, müstakil kullanımı mümkün olmayan taşınmazların kiralama işlemleri,

7- Tebliğin XVIII. Maddesinin (A) bendinde belirtilen nitelikleri taşıyan topraksız veya az topraklı çiftçilere yapılacak olan kiralama işlemleri,

8- Tebliğin XIV. maddesine istinaden yapılacak olan kira sözleşme devirleri,

Komisyon izninden muaftır.

9– 2024-8382565 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı (Kira İşlemlerinde 2018/8 sayılı Genelge Muafiyeti) na göre 

Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (İ) cetvelinde 2886 sayılı Devle İhale Kanunu’nun 76. maddesi için belirtilen parasal sınırlardan;

a) (a) bendi ile Ankara, İstanbul ve İzmir İlleri için belirlenen (1.411.200,00TL),

b) (b) bendi ile Diğer Büyükşehir Belediyesi olan İller için belirlenen (707.400,00TL),

c) (c) bendi ile Diğer İllerde ve nüfusu 50 bini geçen İlçeler için belirlenen (513.000,00TL),

Parasal sınırlara kadarki kiralama işlemlerinin 2018/8 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinden muaf tutulması uygun görülmüştür. Bu konuda 2013-39592 sayılı Genel Yazıda yer alan hüküm uygulanmayacaktır.

10) 2020-247982 sayılı Milli Emlak Genel Yazısına göre; elektrik, doğalgaz ve yenilenebilir enerji üretim, iletim ve dağıtım yerlerinde ruhsatlı alan içerisinde kalan yerlerde bulunan yol vb. ile tesisin kurulması öncesi ölçüm istatistiklerinin tutulmasında kullanılacak istasyon yerlerinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca lisans verilen adına ve kararda belirtilen süreyle sınırlı olmak üzere yapılacak kiralama işlemlerine mülga 2012/15 sayılı Genelgeden muafiyet tanınmasının 14/04/2013 tarihli ve 717 sayılı mülga Başbakanlık Olurları ile uygun görüldüğü bildirilmiştir.

B) Tahsislerde;

2013-39592 sayılı Genel Yazıya göre;

1- Hazine taşınmazları hakkında Bakanlık tarafından kamu idareleri adına yapılan ön tahsis işleminin; tahsis amacına yönelik olarak yatırım projesinin hazırlanması, yatırım programına alınması ve tesis veya bina inşaatına başlanması halinde hizmetin devamı süresince olmak üzere kesin tahsise dönüştürülmesi işlemleri,

2- Genel Bütçeye dahil kamu idareleri tarafından satın alınan veya kamulaştırılan taşınmazların edinim amacına uygun olarak ilgili idarelere tahsis işlemleri,

3- İmar planında genel ve özel bütçeli idareler için kullanım amacı belirlenen taşınmazların ilgili idarelere tahsis işlemleri,

4- Orman sınırları içerisinde bulunan ve vasıfları orman olun taşınmazların Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğüne yapılacak olan tahsis işlemleri,

5- Köylerde sağlık ocağı, ilköğretim okulu, köy konağı, karakol ve mezarlık yapılmak üzere talep edilen taşınmazların ilgili idarelere tahsis işlemleri,

6- Tahsisli iken imar düzenlemesine, ifraz, tevhit ve kadastro işlemlerine konu olan ve bu nedenle parsel numaraları ve yüzölçümleri değişen taşınmazların tahsislerinin kaldırılarak yeni parsel numaraları ve yüzölçümleri üzerinden ilgili idarelere yeniden tahsis işlemleri,

7- Tahsis edilmesi sonrasında cins tashihi sonucunda vasfı değişen taşınmazların yeni vasıflarıyla ilgili idareye yeniden tahsis işlemleri,

8- Genel bütçeye dâhil kamu idarelerine yapılan tahsislerden bu idarelerin kendi birimleri arasında ayın amaçla yapılacak tahsis değişiklikleri işlemleri,

9- Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğünce orman alanlarına dahil edilmesi istenilen taşınmazlardan şehirlerin gelişme alanları dışında kalan, fiilen kullanılmayan ve tarım arazisi niteliğinde olmayanlar ile üzerinde orman emvali bulunanların ağaçlandırılmak üzere Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğüne tahsis işlemleri,

10- Fiilen kullanılmayan, tarım arazisi niteliğinde olmayan, belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan ve yüzölçümü iki yüz elli bin metrekareye kadar olan taşınmazların, Ağaçlandırma Yönetmeliğine göre ağaçlandırılmak üzere köy tüzel kişiliklerine, proje hazırlatılması için tebligat tarihinden itibaren dört ay süreli ön izin verilmesi, projenin onaylanmasını müteakip ise, iki yıl süreli ön tahsisi ve ağaçlandırma işine başvurulması halinde kesin tahsis işlemleri,

11- 7269 sayılı Kanun kapsamında kullanılmak üzere tahsisi talep edilen taşınmazların ilgili kamu idarelerine tahsis işlemleri,

12- 4706 sayılı Kanunun geçici 9. maddesine göre, özel mevzuatı gereğince Hazine adına tapuya tescili mümkün olmayan Devletin hüküm ve tasarrufundaki taşınmazların DHMİ Genel Müdürlüğüne tahsis işlemleri,

C) Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların kamu idarelerine ve köy tüzel kişiliklerine yapılan mülkiyetin bedelsiz devir işlemlerinde;

2013-39592 sayılı Genel Yazıya göre;

1) 222 sayılı İlköğretim ve Eğilim Kanununun 65. maddesi kapsamında, ilköğretim kurumlarınca tahsis, satın alma ve kamulaştırma yoluyla edinilen taşınmazlar ile bunların üzerindeki bina veya tesisler, köylerde olanlar köy tüzel kişiliğine, belediye sınırları içinde olanlar il özel idaresi adına tescil işlemleri ile 222 sayılı Kanuna, 2917 sayılı Kanunla eklenen geçici 7. maddeye göre, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Hazinenin mülkiyetinde bulunan ve ilköğretim kurumlarına tahsis edilen taşınmazların, intifa hakkı Milli Eğitim Bakanlığına ait olmak üzere, bulundukları yere göre bedelsiz olarak köy tüzel kişiliği veya il özel idaresi adına tescil işlemleri,

2- 442 sayılı Köy Kanununa 3367 sayılı Kanunla eklenen Ek-12. Maddesine göre Hazineye ait taşınmazların “köy yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere” köy tüzel kişiliklerine bedelsiz devir işlemleri,

3- 2981 sayılı Kanunun 10. maddesinin (c) bendi kapsamındaki Hazineye ait taşınmazların üzerinde gecekondusu bulunan hak sahiplerine tapusu verilmek üzere, ilgili Belediyelere bedelsiz devir işlemleri,

4- 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 4. maddesi uyarınca Hazine taşınmazlarının “organize sanayi bölgesi alanı olarak kullanılmak üzere” organize sanayi bölgesi tüzel kişilerine bedelsiz devir işlemleri,

5- 4706 sayılı Kanunun geçici 9. maddesine göre, DHMİ Genel Müdürlüğüne tahsis edilen veya kullanımına bırakılan ya da Genel Müdürlük tarafından fiilen kullanılan taşınmazlardan Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan veya Devletin hüküm ve tasarrufundaki taşınmazların (özel mevzuat hükümlerine göre tescili mümkün olmayanlar ile ormanlar hariç) bu Genel Müdürlüğüne bedelsiz devir işlemleri,

6- 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 30. maddesine göre, vakıf yoluyla meydana gelip de her ne suretle olursa olsun Hazinenin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıklarının Vakıflar Genel Müdürlüğüne devir işlemleri,

7- 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 3. maddesinin 6 fıkrası uyarınca, imar planında “toptancı hal yeri” olarak belirlenmiş alanlarda bulunan mülkiyeti Hazineye ait taşınmazların “toptancı hali kurulmak üzere” ilgili belediyelere bedelsiz devir işlemleri,

8- 7269 sayılı Kanunun 21. ve 31. maddesi kapsamında yapılan bedelsiz devir işlemleri,

9) 775, 1164, 2985 ve 4706 sayılı Kanunlar gereğince TOKİ’ye taşınmaz devir işlemleri, (Bkz: 2014-14281 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

10) Karayolları Genel Müdürlüğü ya da DSİ Genel Müdürlüğü adına tescilli iken 5018 sayılı Kanun kapsamında Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ile genel bütçeli kuruluş olduğu dönemde bu Genel Müdürlükler tarafından edinilen fakat Hazine adına tescil edilen taşınmazların adı geçen Genel Müdürlüklere devir işlemleri, (Bkz: 2013-06503 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

11) 1164 sayılı Kanun kapsamında devredilen taşınmazların tapu kaydındaki şerhlerin kaldırılması işlemleri, (Bkz: 2013-18597 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

D) Satışlarda;

1- 2024-6815610 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı (Satış İşlemlerinde 2018/8 sayılı Genelge Muafiyeti) na göre;

a) Ankara, İstanbul ve İzmir İlleri için Kanunun 76 ncı maddesi için belirlenen parasal sınırlardan (a) bendinde belirlenen parasal sınırın iki katına kadar olanlar,

b) Diğer Büyükşehir Belediyesi olan İller için Kanunun 76 ncı maddesi için belirlenen parasal sınırlardan (b) bendinde belirlenen parasal sınırın iki katına kadar olanlar,

c) (a) ve (b) bendi dışında kalan diğer İller için Kanunun 76 ncı maddesi için belirlenen parasal sınırlardan (c) bendinde belirlenen parasal sınıra kadar olan satış işlemlerin,

için 2018/8 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında izin alınmasına gerek bulunmamaktadır.

2- 2022-4538990 sayılı Milli Emlak Genel Yazısına göre, daha önce, 2017-21417 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı ile belirtilen; Hazinenin hissedar olduğu taşınmazlardaki 400 m² ye kadar olan Hazine hisselerinin 4706 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre hissedarlarına rayiç bedel üzerinden doğrudan satışlardaki 2012/15 sayılı Genelgesi kapsamındaki genel muafiyetin yürürlükten kaldırılmış,

-Yeni alınan izin ile; taşınmaz bedelinin 327 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin III.F.2.(1) maddesi ile devredilen yetki içerisinde kalan taşınmazlarda 2018/8 sayılı Genelge kapsamında izin alınmaksızın satışların Valiliklerce (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) sonuçlandırılması, anılan Tebliğe göre satış yetkisi Bakanlıkta olan taşınmazlarda ise 2018/8 sayılı Genelge kapsamında izin alınması gerekmektedir.

3- (2013-39592 sayılı Genel Yazıya göre) 6292 sayılı Kanunun 12. maddesi kapsamında kalan tarım arazilerinin satışına yönelik işlemleri,

4- 2020-127469 sayılı Milli Emlak Genel Yazısına göre “29/6/2001 tarih ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının; (d) ve (g) bentleri ile 16/2/1995 tarih ve 4071 sayılı 3 Mart 1340 (1924) Tarihli ve 431 Sayılı Kanunla Hazineye Kalan Taşınmaz Mallardan Bazılarının Zilyetlerine Devri Hakkında Kanun kapsamında yapılacak satış işlemlerine ilişkin olarak Bakanlığımızca yapılan değerlendirmede; söz konusu satış işlemlerinde, taşınmaz bedelinin 327 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği ile Valiliğinize devredilen yetki kapsamında kalması durumunda, 2018/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında izin alınmaksızın satış işlemlerinin Valilikler (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) tarafından değerlendirilmesi Bakanlık Makamının 12/6/2020 tarih ve 120660 sayılı Olurları ile uygun görülmüştür.”

E) Yapılacak terklerde;

1- 3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesine istinaden meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umuma ayrılmış yerlerin bedelsiz terkini işlemleri (Bkz: 2013-39592 sayılı Genel Yazı)

2- Mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilen çeşitli uygulamalar (satış, tahsis, irtifak hakkı tesisi vb) nedeniyle ifraz veya tevhit edilmesi zorunluluk arz eden Hazineye ait taşınmazların ilgili mevzuata göre ifraz ve tevhit edilmesine yönelik işlemleri (Bkz: 2013-39592 sayılı Genel Yazı),

3) Özel mülkiyete konu olmayacak yerlerde (yol, kıyı vb) kalması nedeniyle tapu sicilinden terkin işlemleri, (Bkz: 2013-06503 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

4) Özel mülkiyete konu olmayacak yerlerde (yol, kıyı vb) kalması nedeniyle tapu sicilinden terkin işlemleri, (Bkz: 2013-06503 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

F) İrtifak hakkı ve kullanma izni işlemlerinde;

1) 2013-39592 sayılı Genel Yazıya göre; Daha önce irtifak hakkı/kullanma izni ihalesi yapılarak ön izin verilen Hazine taşınmazlartna ilişkin, ön izin sürelerinin uzatılması ve ön izin şartlarının yerine getirilmesi halinde, irtifak hakkı tesis edilmesi veya kullanma izni verilmesi işlemleri,

2) Başbakanlıktan izin alındıktan sonra ön izin süresinin uzatılmasına ya da ön izin yükümlülüklerinin yerine getirilmesi durumunda irtifak hakkı tesisine ilişkin işlemler, (Bkz: 2013-06315 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)

3) Elektrik piyasası, doğal gaz piyasası ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili olarak EPDK tarafından lisans verilen tüzel kişiler lehine tesis edilecek ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı izni işlemleri, (Bkz: 2013-06315 sayılı Milli Emlak Genel Yazısı)