Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kiraya Verilmesi

Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kira

Hazine taşınmazlarının ülkemizdeki tarımsal üretimin arttırılması, tarım sektörünün desteklenmesi ve çiftçilerimizin teşvik edilmesi amacıyla değerlendirilmesi önceliklerimiz arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda yapılan yeni düzenleme ile tarımsal üretimi ve çiftçilerimizi desteklemek amacıyla taşınmazın bulunduğu köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olan veya o köyde/mahallede ikamet eden topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere Hazine taşınmazlarının, tarımsal üretim yapılmak üzere kiralanması teşvik edilmektedir.

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 69. maddesine göre tarım arazileri, Yönetmeliğin 12. maddesine göre tespit edilen bedel üzerinden, 17. maddesinde belirtilen komisyonca kiraya verilebilir.

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin tarımsal üretim yapılmak üzere, taşınmazın bulunduğu köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olan veya o köyde/mahallede ikamet eden topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere, bunların talep etmemesi halinde diğer gerçek veya tüzel kişilere kiraya verilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere 400 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği yayımlanmıştır.

400 sayılı Tebliğe göre, topraksız çiftçi; kiralama konusu Hazineye ait tarım arazisinin bulunduğu il sınırları içerisinde kendisinin ve eşinin toprağı olmayan çiftçiyi; yeterli toprağı olmayan çiftçi: Kiralama konusu Hazineye ait tarım arazisinin bulunduğu il sınırları içerisinde kendisinin ve eşinin altmış dönümden daha az toprağı olan çiftçiyi ifade etmektedir.

Hazine Arazilerinin Çiftçilerimize Kiraya Verilmesi İşleminin Tâbi Olduğu Mevzuat Nelerdir?

Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından Hazine taşınmazlarının topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere kiralanması işlemleri, – 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, –Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik, -400 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği, -Diğer mevzuat düzenlemeleri hükümleri çerçevesinde yürütülerek sonuçlandırılmaktadır.

Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçi Kimdir?

Topraksız çiftçi: Kiralama konusu Hazineye ait tarım arazisinin bulunduğu il sınırları içerisinde kendisinin ve eşinin toprağı olmayan çiftçiyi,

Yeterli toprağı olmayan çiftçi: Kiralama konusu Hazineye ait tarım arazisinin bulunduğu il sınırları içerisinde kendisinin ve eşinin altmış dönümden daha az toprağı olan çiftçiyi,

ifade eder. Bunun yanı sıra bazı ilave şartlar da vardır. Hazineye ait tarım arazileri, tarımsal üretim yapılmak amacıyla taşınmazın bulunduğu;

a) Köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olan ve o köyde/ mahallede ikamet eden,

b) Köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olmamakla birlikte en az üç yıl süreyle o köyde/mahallede ikamet eden,

c) Köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olan ancak o köyde/mahallede ikamet etmeyen,

topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere kiraya verilebilir.

Kiraya Verme

400 sayılı Tebliğe göre, Hazineye ait tarım arazileri, tarımsal üretim yapılmak üzere, taşınmazın bulunduğu köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olan veya o köyde/mahallede ikamet eden topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere, bunların talep etmemesi halinde diğer gerçek veya tüzel kişilere bu Tebliğ kapsamında on yıl süreyle kiraya verilir.

Eğer, topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere kiraya verilmek üzere ilan edilen taşınmazlara yeterli sayıda başvuruda bulunulmaması durumunda, söz konusu taşınmazlar topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilerin dışında kalan gerçek veya tüzel kişilere kiraya verilebilir.

Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kiraya Vermede Kira Süresi

Tebliğin 11. maddesine göre, kira sözleşmeleri on yıl süreyle düzenlenir. Sözleşmenin başlama ve bitiş tarihleri, mümkün olduğu hallerde ekim ve hasat dönemleri dikkate alınarak tespit edilir. Kira süresi sonunda yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi, kontrol ekibinin uygunluk raporu üzerine yeniden bedel belirlenmek suretiyle İdarece on yıl daha uzatılabilir.

Hangi Taşınmazlar Tarımsal Üretim Yapılmak Amacıyla Kiraya Verilebilir?

İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan ve tarımsal üretim yapılabilecek Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler bu kapsamda kiraya verilebilir.

Özel kanunlar kapsamında kalıp kiralanması mümkün olmayan yerler ile Bakanlıkça belirlenen taşınmazlar kiraya verilemez. Kiraya verme işlemine konu taşınmazlar için İdare kayıtlarında bulunan bilgiler esas alınır.

Tebliğin 6. maddesine göre, özel kanunlar kapsamında kalıp kiralanması mümkün olmayan yerler ile Bakanlıkça belirlenen taşınmazlar kiraya verilemez. Kiraya verme işlemine konu taşınmazlar için İdare kayıtlarında bulunan bilgiler esas alınır.

Kiralanabilecek Taşınmaz Yüzölçümü Ne Kadardır?

Tebliğin 4. maddesine göre, topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere altmış dönüme kadar Hazine taşınmazı kiraya verilebilir. Yüzölçümü altmış dönümden fazla olan taşınmazlar krokisinde ulaşım yolu da gösterilerek altmış dönümü geçmeyecek şekilde bölümler halinde kiraya verilebilir.

Taşınmazlar, yöresel özellikler de dikkate alınarak aynı köy veya mahallede mümkün olduğunca eşit yüzölçümde olacak şekilde; yüzölçümü altmış dönümden daha az olanlar grup olarak, fazla olanlar ise altmış dönümü geçmeyecek şekilde bölümler halinde kiralamaya konu edilir.

Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kiraya Vermede Kira Bedeli

Tebliğin 4. maddesine göre, ilk yıl tahmini kira bedeli, taşınmazın rayiç bedelinin yüzde birbuçuğudur.

Tebliğin 12. maddesine göre, bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde müteakip yıllar kira bedelleri, Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları Endeksi (Tarım ÜFE – oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişim) oranında arttırılır.

Süresi içinde ödenmeyen kira ve kullanım bedelleri ile diğer alacaklara, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranda gecikme faizi uygulanır.

Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilere Kiraya Verme İşlem Süreci

a) Taşınmazların Belirlenmesi ve İlan Edilmesi

Kiraya verilebilecek Hazine taşınmazları, re’sen veya talep üzerine İdarece belirlenir ve bu taşınmazlara ilişkin bilgi ve belgeler Valiliklerce (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Bakanlığa gönderilir.

Taşınmazlar, yöresel özellikler de dikkate alınarak aynı köy veya mahallede mümkün olduğunca eşit yüzölçümde olacak şekilde; yüzölçümü altmış dönümden daha az olanlar grup olarak, fazla olanlar ise altmış dönümü geçmeyecek şekilde bölümler halinde kiralamaya konu edilir.

Bakanlıkça kiraya verilmesi uygun görülen taşınmazlar, İdarenin internet sayfasında ve hükümet konaklarında yirmi gün süreyle ilan edilir. Bu taşınmazlara ilişkin bilgiler çiftçilere duyurulmak üzere Tarım İdaresine de gönderilir.

Ayrıca, ilan edilen taşınmazlar ilgili muhtarlık ile ziraat odalarına da bildirilir. İlan edilen bu taşınmazlardan köy ve belde sınırları içerisinde bulunanlar aynı süre içerisinde ilgili köy ve beldede uygun görülen vasıtalarla duyurulur.

b) Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Topraksız veya Yeterli Toprağı Olmayan Çiftçilerimize Kiraya Verilmesi İçin Nereye ve Nasıl Başvuru Yapılır?

Hazineye ait tarım arazilerini kiralamak isteyenlerin, başvuru süresi içerisinde Tarım Arazisi Kiralama Talep Formu (Ek-1) ile taşınmazın bulunduğu yerdeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne (Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Müdürlükleri, Millî Emlak Şeflikleri) müracaat etmeleri gerekmektedir.

TARIM ARAZİSİ KİRALAMA TALEP FORMU

…………………….. VALİLİĞİNE (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü / Milli Emlak Müdürlüğü)

…………….KAYMAKAMLIĞINA (Milli Emlak Müdürlüğü / Milli Emlak Şefliği)

Tarımsal amaçla kullanılmak üzere ilan edilen ve ikamet ettiğim/nüfusa kayıtlı olduğum ……………………..….. Köyünde/Mahallesinde bulunan Hazine taşınmazını tarımsal üretim yapmak amacıyla kiralamak istiyorum.

Bu formda beyan ettiğim bilgilerin doğruluğunu, bu bilgilerin gerçeğe aykırı olduğunun anlaşılması halinde; tarafıma kiralama yapılmamasını, sözleşme yapılmış ise feshedilmesini ve herhangi bir talepte bulunmayacağımı taahhüt ediyorum.

Gereğini arz ederim.

…/…../20…

İmza

BAŞVURANIN

c) Başvuruların Değerlendirilmesi ve Başvurucuların Puanlanması

Tebliğin 8. maddesine göre, başvuru formları İdarece, başvuru süresinin bitiminden itibaren en geç beş iş günü içerisinde değerlendirilir. Yapılan değerlendirmede ilan tarihinde geçerli olan mülkiyet ve ikamet durumu dikkate alınır.

Her başvuru sahibi için; nüfus kaydı, ikamet, arazi varlığı, medeni durumu ve aile nüfusu bilgileri Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) ve Tapu ve Kadastro Bilgi Sisteminde (TAKBİS) yer alan bilgiler de kontrol edilmek suretiyle incelenerek başvuru sahibine ilişkin puanlama işlemi yapılır. MERNİS ve TAKBİS’ten alınan belgeler de eklenmek suretiyle bu Tebliğin Ek-2’sinde yer alan Başvuruların Öncelik Açısından Değerlendirilme Formu düzenlenir.

Yani bu formun gerekli kısımlarına gerekli puanlama yapılmak suretiyle her bir başvuru sahibinin toplam puanı belirlenir. Her bir başvuru sahibi için düzenlenen Form esas alınarak Başvuru Sıralama Formu doldurularak en yüksek puanı alandan başlamak üzere başvuru sahipleri sıralanır.

Örneğin yukarıdaki tabloya göre başvurucuya;

“Taşınmazın bulunduğu köy/mahalle nüfusuna kayıtlı olmayan ve 3 yıl süreyle o köyde/mahallede ikamet eden” kişi olduğu için 10 puan,

“10-20 dönüm arası olanlar (20 dönüm dahil)” taşınmazı olduğu için 30 puan,

“Evli ve çocuğu olanlar (reşit olmayan 3 ve üzeri)” grubuna dahil olduğu için 20 puan,

Olmak üzere toplam 60 puan verilir.

Daha sonra her bir başvuru sahibi için düzenlenen Başvuruların Öncelik Açısından Değerlendirilme Formu esas alınarak Tebliğin Ek-3’ünde yer alan Başvuru Sıralama Formu doldurularak en yüksek puanı alandan başlamak üzere başvuru sahipleri sıralanır. Bu Formlar emlak/milli emlak müdürü tarafından onaylanır.

Yani ilk olarak ek-2’deki form, her başvurucu için doldurularak her başvurucunun toplam puanı belirlenecek, sonrasında ise Tebliğin Ek-3’ünde yer alan Başvuru Sıralama Formu doldurularak en yüksek puanı alandan başlamak üzere başvuru sahipleri sıralanacaktır.

ç) Hak Sahibinin Belirlenmesi

Daha sonra kiralama yapılacak hak sahipleri belirlenir. Hak sahibi, puanlama ve kura çekimi suretiyle belirlenen ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre pazarlık usulü ile kiralama yapılacak topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçiyi ifade eder.

Hak sahipleri, Ek-3’ünde yer alan Başvuru Sıralama Formu doldurularak en yüksek puanı alandan başlamak üzere yapılan sıralama ve kiraya verilecek toplam Hazine taşınmazı sayısı dikkate alınarak belirlenecektir. Örneğin 3 adet Hazine taşınmazı kiraya verilecek ise toplam 3 kişi, Ek-3’ünde yer alan Başvuru Sıralama Formu doldurularak en yüksek puanı alandan başlamak üzere hak sahibi olarak belirlenecektir. Yukarıdaki örnekte toplam 4 kişi olduğuna göre, bunlardan ilk üç tanesi hak sahibi olarak belirlenecektir.

Puanların eşitliği halinde, Ek-2’de yer alan kriterlerden “Arazi varlığı” na ilişkin ikinci bölüm puanlaması esas alınır. Bu puanların da eşitliği halinde sırasıyla Ek-2’de yer alan 1 ve 3 üncü bölümlerin puanı dikkate alınır. Tüm puanlardaki eşitlik halinde kuraya başvurulur.

Topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçiler bu Tebliğ kapsamında sadece bir kez hak sahibi olabilirler. Yani yeterli başvuru olmasa dahi, bir kişiye sadece bir Hazine parseli kiraya verilebilir.

d) Hak Sahiplerine Kiraya Verilecek Parsellerin Belirlenmesi

Bir sonraki aşama, hak sahiplerine kiraya verilecek parsellerin belirlenmesidir. Yukarıdaki örnekten devam edersek 25 adet Hazine taşınmazı (veya büyük yüzölçümlü parsellerde bölümler) kiraya verilecek ise toplam 25 kişi, yapılan puanlama (gerekiyorsa kura) ile hak sahibi olarak belirlenecektir. Daha sonra hangi kişiye hangi parselin kiraya verileceği, kura ile belirlenecektir.

Bunun için (Tebliğin 9. maddesine göre) başvuru sıralama listesi dikkate alınarak en yüksek puanı alandan başlamak üzere, ilan edilen taşınmaz/bölüm sayısı kadar başvuru sahibi değerlendirme süresinin bitiminden itibaren en geç on beş gün içerisinde kura çekimine davet edilir. Başvuru sayısının kiraya verilecek taşınmaz/bölüm sayısından daha az olması durumunda, İdarece başvuru sayısı kadar belirlenecek taşınmaz kuraya dahil edilir.

Emlak/milli emlak müdürü, müdür yardımcısı, bir milli emlak uzmanı veya memur ile Tarım İdaresinden bir ziraat mühendisinden oluşan komisyon tarafından en yüksek puanı alandan başlamak üzere kura çekimi yapılarak taşınmazlara ilişkin hak sahipleri belirlenir.

Kura sonucu, tutanak düzenlenerek komisyon tarafından karara bağlanır ve ita amirince onaylanır.

e) İhalenin Yapılması ve Hak Sahiplerine Tebligat

Tebliğin 12. maddesine göre Hazineye ait tarım arazileri hak sahiplerine, Kanunun 51. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre pazarlık usulü ile kiraya verilir.

Hak sahiplerine kira bedeli, kira süresi, ödeme koşulları, ödeme süresi, kira bedelinin yatırılacağı yer, sözleşme giderleri (vergi, resim, harçları ve diğer giderler) gibi bilgileri de içeren bu Tebliğin Ek-7’sinde yer alan tebligat yapılır.

f) Hak Sahiplerinin Yükümlülükleri

Hak sahipleri, hak sahipliğine ilişkin kararın müşteriye tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde;

a) İlk yıl kira bedelini yatırırlar. Tebliğin 12. maddesine göre ilk yıl kira bedeli hak sahipliğine ilişkin kararın müşteriye tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin olarak veya aynı süre içerisinde faiz uygulanmaksızın dörtte biri peşin, kalanı üçer aylık dönemler hâlinde üç eşit taksitle, müteakip yıllar kira bedelleri ise, peşin veya üçer aylık dönemler hâlinde dört eşit taksitle ödenebilir. Ancak, talep edilmesi halinde, peşinatın dışında kalan kira bedelleri aynı yıl kira dönemi içinde olmak kaydıyla tek seferde de ödenebilir.

b) Kiraya verme işlemlerinde geçici teminat alınmaz.

c) Kira işlemlerinde herhangi bir damga vergisi muafiyeti söz konusu olmadığı için hem ihalenin ita amiri tarafından onaylanması, hem de sözleşme düzenlenmesi nedeniyle ödenmesi gereken damga vergisini öder.

d) Kesin teminatı yatırır.

e) Sözleşmeyi imzalar. İdarece verilen süre içerisinde hak sahibinin ödemesi gereken kira bedeli ile sözleşme giderlerini (vergi, resim, harçları ve diğer giderler) ödemesi ve varsa diğer yükümlülükleri yerine getirmesini müteakip kira sözleşmesi düzenlenir. Düzenlenen kira sözleşmelerinin notere tasdik ve tescili zorunlu değildir.

Kiraya verme işlemlerinde, Yönetmelik ekinde yer alan Kira Şartnamesi ve Kira Sözleşmesi düzenlenir. Ancak, düzenlenecek Kira Şartnamesi ve Kira Sözleşmesine bu Tebliğin Ek-8’inde yer alan Özel Şartlar ayrıca eklenir.

g) Taşınmazın Teslimi

Tebliğin 13. maddesine göre, kiraya verilecek taşınmaz, İdarece sözleşme tarihinden itibaren on beş gün içinde üzerindeki muhdesat ve müştemilat da gösterilmek suretiyle mahallinde tanzim edilecek tutanakla kiracısına teslim edilir.

Teslim tutanağı üç nüsha olarak düzenlenir. Tutanağın bir nüshası kiracıya verilir, bir nüshası Tarım İdaresine gönderilir, diğer nüshası ise dosyasında saklanır.

Taşınmazın Kullanımı

Tebliğin 13. maddesine göre, kiracı, kiralama amacına uygun olarak en fazla altı ay içerisinde faaliyete başlamak zorundadır.

Teslim edilen taşınmazın üzerinde kiracı tarafından kiralama amacına ve bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak faaliyette bulunulması esastır.

Kira Sözleşmesine Ortak Alınabilir mi? Kira Sözleşmesi Devredilebilir mi?

Tebliğin 15. maddesine göre, bu Tebliğ kapsamında düzenlenen kira sözleşmeleri devredilemez ve bu sözleşmelere ortak alınamaz. Kiracı, kiraya verilen yeri genişletemez, değiştiremez, amacı dışında kullanamaz ve başkasına kiraya veremez.

Kira Bedeli Nasıl Tahsil Edilir?

İlk yıl kira bedeli peşin olarak veya aynı süre içerisinde faiz uygulanmaksızın dörtte biri peşin, kalanı üçer aylık dönemler hâlinde üç eşit taksitle ödenebilir. Müteakip yıllar kira bedelleri ise, peşin veya üçer aylık dönemler hâlinde dört eşit taksitle ödenebilir. Ancak, talep edilmesi halinde, peşinatın dışında kalan kira bedelleri aynı yıl kira dönemi içinde olmak kaydıyla tek seferde de ödenebilir.

Bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde müteakip yıllar kira bedelleri, Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları Endeksi (Tarım ÜFE – oniki aylık ortalamalara göre yüzde değişim) oranında arttırılır.

Süresi içinde ödenmeyen kira ve kullanım bedelleri ile diğer alacaklara, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranda gecikme faizi uygulanır.

Kira Süresi Sonunda Taşınmaz Kiracısına Yeniden Kiralanabilir mi?

Kira süresi sonunda yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi, kontrol ekibinin uygunluk raporu üzerine yeniden bedel belirlenmek suretiyle İdarece on yıl daha uzatılabilir.

Kira Bedelinin Ödenmemesi

Mücbir sebep halleri dışında, üst üste iki yıllık kira bedelinin ödenmemesi halinde yapılacak tebligat ile otuz gün içerisinde bu bedellerin ödenmesi istenir. Bu süre içerisinde de ödenmemesi durumunda sözleşme feshedilir ve Tebliğin 16. maddesine göre tasfiye yapılır.

Fesih ve Tahliye

Kiraya verilen Hazineye ait tarım arazilerinin tarımsal amaçla kullanılması zorunludur. Amaç dışı kullanımın tespit edilmesi halinde tebligat yapmaya gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.

Kiraya verilen Hazineye ait tarım arazileri için;

-Amaç dışı kullanımın tespit edilmesi,

-Kira sözleşmesinin sona ermesinden önce, kamu kurum ve kuruluşları tarafından; kamu hizmetlerinin yürütülebilmesi için zorunlu olarak ihtiyaç duyulması,

-Kontrol ekibi tarafından yapılan denetim sonucunda faaliyetin uygun yürütülmemesi,

-Kontrol ekibince verilen süre içerisinde aykırılıkların giderilmemesi,

-Kiraya verme işleminden sonra özel kanunlar kapsamında kaldığı anlaşılan taşınmazların ilgili kurumlarca tahsisi veya devrinin talep edilmesi,

-Kiracının; fesih talebinde bulunması, kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması, taahhüdünü sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi, başvuru şartlarına ve kira sözleşmesine aykırı hareket etmesi,

-Kiraya verilen taşınmazların bulunduğu alanda Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması talebi olması,

Hallerinde sözleşme tazminat alınmaksızın İdarece tek taraflı olarak feshedilir. Taşınmazın kiracı tarafından rızaen tahliye edilmemesi hâlinde, Kanunun 75 inci maddesi ile Yönetmelik hükümlerine göre hasat sezonuna müteakip tahliye edilir.

Kiraya verilen taşınmaza, kira sözleşmesinin sona ermesinden önce, kamu kurum ve kuruluşları tarafından; kamu hizmetlerinin yürütülebilmesi için zorunlu olarak ihtiyaç duyulması veya taşınmazın özel kanunlar gereğince değerlendirilmesinin talep edilmesi halinde, sözleşme İdarece tazminat alınmaksızın tek taraflı olarak feshedilir. Kiracı hasat sezonu dikkate alınmak suretiyle yapılacak tebligatı takip eden onbeş gün içerisinde taşınmazı tahliye eder.

Kontrol ekibi tarafından yapılan denetim sonucunda faaliyetin uygun yürütülmemesi ve kontrol ekibince verilen süre içerisinde aykırılıkların giderilmemesi hallerinde, sözleşme feshedilir ve taşınmazın tahliyesi sağlanır.

Kiraya verme işleminden sonra kiraya verilemeyecek taşınmazlardan olduğu anlaşılan taşınmazların ilgili kurumlarca tahsisi veya devrinin talep edilmesi halinde yapılan sözleşmeler İdare tarafından tek taraflı olarak feshedilir.

Kiracının; fesih talebinde bulunması, kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması, taahhüdünü sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi 14. maddenin birinci fıkrasında yer alan hükme aykırı hareket etmesi hâllerinde kira sözleşmesi, Kanunun 62. maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın İdarece tazminat alınmaksızın feshedilir. Taşınmazın kiracı tarafından rızaen tahliye edilmemesi hâlinde, Kanunun 75. maddesi ile Yönetmelik hükümlerine göre hasat sezonuna müteakip tahliye edilir.

Kiraya verilen taşınmazların bulunduğu alanda Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması talebi olması halinde, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tüzel kişilik kazandırılmasını müteakip onaylı TDİOSB sınırı içerisinde kiraya verilen taşınmazlara ilişkin sözleşmeler İdare tarafından tek taraflı olarak feshedilir ve taşınmazlar hasat sezonuna müteakip tahliye edilir.

Sözleşmesiz Kullanım

Tebliğin 12. maddesine göre  kira süresinin sona ermesi nedeniyle kiracısı tarafından yeniden kiralama talebinde bulunulan taşınmazların, aynı kiracısına kiraya verilinceye kadar geçen süre içindeki kullanımı için, yeni sözleşmede öngörülen bedel üzerinden kullanım bedeli tahsil edilir.

Kira sözleşmesi feshedilen, kiralama talebinde bulunmakla beraber kiraya verilmesi uygun görülmeyen veya yeniden kiralama talebinde bulunulmayan taşınmazların tahliyeleri sağlanıncaya kadar geçen süre içindeki kullanımlar nedeniyle ecrimisil tespit ve takdir edilir.

Denetim

Bu Tebliğ kapsamında yürütülen faaliyetlere ilişkin kontrol ekibi tarafından, başvuru şartlarına ve kira sözleşmesine uygun faaliyette bulunup bulunulmadığı yıllık olarak denetlenir.

Kontrol ekibi tarafından gerçekleştirilen inceleme, tespit veya yılda bir defa yapılan kontroller rapora bağlanır. Bu raporda, başvuruda belirtilen faaliyetlere, kira sözleşmesinde belirtilen şartlara veya bu Tebliğ hükümlerine aykırılığın olup olmadığı ile bu aykırılıkların doksan günü geçmemek üzere verilecek süre ile giderilip giderilemeyeceği belirtilir. İdarece, kontrol ekibi raporunda belirtilen sürede aykırılıkların giderilmesi gerektiği kiracıya bildirilir. Verilen süre içerisinde, aykırılıkların kiracı tarafından giderilmemesi halinde, 16 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre İdarece işlem tesis edilir.

Kiraya verilen taşınmazlar kiralama amacı dışında kullanılamaz, üzerlerinde hiçbir şekilde sabit yapı ve tesis inşa edilemez. Tarım İdaresi veya İdarece uygun görülen zamanlarda da ayrıca denetim yapılabilir.

Gerçek ve Tüzel Kişilere Kiraya Verme

Tebliğin 10. maddesine göre, topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere kiraya verilmek üzere ilan edilen ancak kiralama talebinde bulunulmayan Hazine taşınmazları, tarımsal üretim yapılmak amacıyla topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçiler dışında kalan gerçek veya tüzel kişilere kiraya verilmek üzere yüzölçüm sınırlaması olmaksızın 7 nci madde kapsamında yeniden ilan edilir.

İlan edilen Hazine taşınmazlarını kiralamak isteyen gerçek veya tüzel kişiler bu Tebliğin Ek-4’ünde yer alan Tarım Arazisi Kiralama Talep Formunu eksiksiz olarak doldurarak ekleriyle birlikte, ilan süresi içerisinde İdareye başvurur. Başvuru süresi sona erdikten sonra bilgi ve belge kabul edilmez.

İdarece alınan başvuru formları ve eki belgeler, her bir taşınmaz için oluşturulan dosyalar halinde hak sahipliği belirlenmek üzere başvuru süresinin bitiminden itibaren en geç üç iş günü içerisinde ilgili Tarım İdaresine gönderilir.

Tarım İdaresi bu Tebliğin Ek-5’inde yer alan Başvuruların Öncelik Açısından Değerlendirilme Formunda belirtilen kriterlere göre öncelik sıralaması açısından değerlendirme yaparak hak sahibini belirler. Yapılan bu değerlendirmede puanların eşitliği halinde, Ek-5’te yer alan kriterlerden başvuru sahibine ilişkin birinci bölüm puanlaması esas alınır. Bu puanların da eşitliği halinde sırasıyla Ek-5’te yer alan diğer bölümlerin puanı dikkate alınır. Tüm puanlardaki eşitlik halinde kuraya başvurulur ve bu Tebliğin Ek-6’sında yer alan Başvuru Sıralama Formu doldurularak başvuru sıralama listesi oluşturulur.

Tarım İdaresi başvuruları en geç 30 gün içerisinde değerlendirerek sonucunu İdareye bildirir.