İskan (Yapı Kullanma) İzni Harcı Nedir? İskan Harcı Nasıl Hesaplanır?

İskan (Yapı Kullanma) İzni Harcı Nedir?

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 80. maddesinin (f) bendine göre yapı kullanma izni verilmesi işleri “yapı kullanma izni harcına” tabidir. Bu nedenle, belediyece düzenlenen yapı kullanma izinleri için aşağıda belirtilen tarifeye göre yapı kullanma izni harcı alınması gerekmektedir.

İskan (Yapı Kullanma) İzni Harcının Matrahı

Yapı kullanma izni harcının matrahı, her bir konut veya işyeri biriminin ayrı ayrı inşaat sahasının yüzölçümleridir. Konut inşatlarında inşaat alanının tespitinde sığınak, merdiven sahanlığı, müşterek garaj, depo, kalorifer ve kapıcı dairesi gibi ortak yerlerden gelen paylar ile kömürlükler hariç tutulur, özel garaj ve özel depo gibi müştemilat dahil edilir. İşyeri inşaatlarında inşaat alanına müştemilat ve ortak yerlerden gelen hisselerin tümü dahildir. Matrahın hesaplanmasında metrekare kesirleri atılır.

İskan (Yapı Kullanma) İzni Harcının Tarifesi: İskan Ücreti Ne Kadar?

Yapı kullanma izni tarifesi aynı 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 84. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre; yapı kullanma izni harcı beher inşaat metrekaresi için en az 0,05, en çok 0,15 TL dir.

Kanun, alınacak harcın net miktarını göstermemiş, sadece alt ve üst sınırı belirtmekle yetinmiştir. Alınacak harcın net tutarı Bakanlar Kurulunun 13.04.2005 tarihli ve 2005/8730 sayılı kararı ile belediye grupları bazında belirlenmiştir. Bu karara göre; belediye grupları bazında alınması gereken yapı kullanma izni harçları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo– Belediye Grupları Bazında Yapı Kullanma İzni Harcı

İskân Harcı Hesaplama/Yapı Kullanma İzin Belgesi Harcı Hesaplama

İskan harcı, toplam inşaat alanının, belediye grupları bazında ve konut/işyeri ayrımına göre belirlenen m2 bedeli ile çarpılması sonucu hesaplanır. Örneğin 3. grup bir belediyede 1500 m2 toplam alanlı bir konut inşaatı yapıldığını düşünürsek bu belediye grubunda konut inşaatı için geçerli olan 0,07 m2 birim bedeli, toplam inşaat alanı olan 1500 ile çarpılır ve ödenmesi gereken toplam iskan harcı 105 (1500×0,07) TL olarak hesaplanır.

İskan (Yapı Kullanma) İzni Harcını Kim Öder? İskan Harcı Nereye Ödenir?

Yapı kullanma izni harcı, yapı kullanma izni başvurusu yapan kişi tarafından makbuz karşılığında ödenir. İskan harcı, Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında alınmaktadır. Bu nedenle iskan harcı, yapı kullanma izni başvurusu esnasında ilgili belediyeye yatırılır.

İskan (Yapı Kullanma) İzni Harcının İstisnaları

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 80. maddesinin son iki fıkrası, yapı kullanma izni harcından müstesna olan işlemleri şu şekilde belirtmiştir: a) 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun Hükümleri uyarınca yapılan yapı ve tesisler, b) Sera ve benzeri örtü altı tarım faaliyetinde kullanılmak üzere inşa edilen tesisler, c) Ahır, samanlık, kümes ve hayvan barınakları ile yemlik gibi yapı ve tesisler, ç)    Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük sanayi sitelerinde yapılan yapı ve tesisler.

2981 Sayılı Kanun Kapsamındaki Uygulamalarda İskan Harçları

2981 Sayılı Kanun Gereğince Kurulan Fonun Harcama Esaslarını Düzenleyen Yönetmelik hükümlerine göre 2981 sayılı Kanun kapsamındaki uygulamalarda ruhsat ve İskan harçları, aşağıda belirtilen usul ve esaslar dahilinde hesaplanır:

a) Ruhsat (Bina İnşaat) ve İskan (Yapı kullanma izni) harcı hesabında, her bir konut veya işyeri biriminin ayrı ayrı inşaat alanının yüzölçümü esas alınır. Konut inşaatlarında inşaat alanının tesbitinde, sığınak, merdiven sahanlığı, müşterek garaj, depo, kalorifer ve kapıcı dairesi gibi ortak yerlerden gelen paylar ile kömürlükler ve açık çıkmalar hariç tutulur. Özel garaj ve özel depo olarak kullanılan eklentiler bu hesaba dahil edilir. İşyeri inşaatlarında, inşaat alanına müştemilat ve ortak yerlerden gelen hisselerin tümü dahildir. İnşaat alanı hesabında, metrekare biriminin kesirleri atılır.

b) Yapı ruhsatsız ise, bütün alan üzerinden ve maliklerin hisseleri oranında; ruhsat ve eklerine aykırı ise, ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan ve kullanılan bölümleri üzerinden ruhsat (bina inşaat) ve iskan (yapı kullanma) harcı hesaplanır.

c) Ruhsat harcı; yapı, belediye veya mücavir alan sınırları içinde ise, ilgili belediyece uygulanan miktarların iki katı, Yapı, belediye veya mücavir alan sınırları dışında ise, bağlı olduğu İl veya İlçe Merkez Belediyelerinde uygulanan miktarların yarısı oranında tahakkuk ettirilir.

d) Ruhsat harçlarının hesaplanmasında, tesbit ve değerlendirme dosyalarını, belediye veya valiliğe teslim edildiği tarihte yürürlükte olan, bina inşaat harcı cetveli esas alınır. Ancak 01/10/1984 tarihine kadar belediye veya valiliğe müracaatı yapılmış ve 07/06/1986 tarihinden önce tesbit ve değerlendirme dosyaları belediye veya valiliğe teslim edilmiş yapılar için, yeniden ruhsat harcı hesabı yapılmaz.

e) Gerek belediye veya mücavir alan sınırları içinde, gerekse bu sınırlar dışında kalan alanlarda; Kanun kapsamında kalan yapılara iskan harcı (d) bendindeki esaslar dahilinde, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 84 üncü maddesi uyarınca tahakkuk ettirilir.

f) Konut inşaatı ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıklarının Tanınması hakkındaki 2982 sayılı Kanun ile getirilen muafiyetler, 2981/3290 sayılı Kanun kapsamındaki yapılara uygulanmaz.

Belediye ve Mücavir alan sınırları içinde kalan ve harca konu olan yapılardan alınacak ruhsat ve iskan harçları ile ilave harçlar, belediyelerince tahsil edilerek belediye emrinde kurulan fon hesabına yatırılır.

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında aynı durumdaki yapılardan alınacak harçlar, valiliklerce tahsil edilerek, valilikler emrinde kurulan fon hesabına yatırılır.

Harca konu olan yapılardan alınacak ruhsat harcı ve ilave harç bedelleri, peşin veya 18 ay içinde aylık eşit taksitlerle, iskan harcı ise, peşin olarak tahsil edilir.

Süresi içinde ilgili belediye veya valiliğe müracaat edilmiş olmakla birlikte Kanun gereğince kurulmuş bir Y.Ö.T.B.’ya başvurusu yapılmamış gecekondu ve imar mevzuatına aykırı yapıların ruhsat ve iskan harcı ile ilave harç bedelleri 5 inci maddenin (d) ve (e) bentlerine göre belirlenen miktarların (2) katı ve peşin olarak tahsil edilir.

Süresi içinde belediye veya valiliğe müracaatı yapılmamış imar mevzuatına aykırı yapılarla ilgili ruhsat ve iskan harcı ile ilave harç bedelleri, 5 inci maddenin (d) ve (e) bendine göre belirlenen miktarların 5 katı ve peşin olarak tahsil edilir.

Boğaziçi sahil şeridi, öngörünüm, gerigörünüm ve etkilenme bölgelerinde ve Çanakkale Boğazındaki Kanun kapsamına giren yapılardan alınacak ruhsat harcı, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendine göre belirlenen miktarların (5) katı ve peşin olarak, (e) bendine göre, iskan harcı ve ayrıca ilave harç, tahsil edilir.

Her türlü fabrika, marangoz, mobilyacı, keresteci, değirmen, sınai nitelikli imalathaneler ve tersaneler ile organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinde yapılmış yapılardan, yürürlükteki 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda işyeri inşaatları için belirlenecek olan bina inşaat harcı miktarının 1/4’i ile ayrıca iskan harcı tahsil edilir. Ekli cetvele göre belirlenecek harç alınmaz.

3366 sayılı Kanun’a göre belirlenen harç miktarının, 2981/3290 sayılı Kanun’a göre belirlenen harç miktarından fazla olması halinde aradaki fark tahsil edilir.

3366 sayılı Kanun’a göre belirlenen harç miktarı, 2981/3290 sayılı Kanun’a göre belirlenen harç miktarından az ise bu miktar esas alınır. Ancak 3366 sayılı Kanun’un yürürlüğe giriş tarihi olan 26/05/1987 tarihine kadar tahsil edilen miktar fazla ise, aradaki fark iade edilmez.

Kanunun 19 uncu maddesi uyarınca harç muafiyeti tanınan yapılar için süresi içinde ilgili idarelere veya Y.Ö.T.B.’lara başvuruda bulunulmamış yapılar için muafiyet hükümleri uygulanmaz, bu maddenin (b) bendi uyarınca harç tahsil edilir.