Tahliye Taahhütnamesi Şarta Bağlanabilir mi?

Kiracının, kiralanan taşınmazı belirli bir tarihte boşaltacağına dair yazılı olarak verdiği tahliye taahhütnamesi, Türk hukukunda önemli bir yer tutar. Tahliye taahhütnamesi, kiraya verenin kiracıdan taşınmazın tahliyesini talep etmesine olanak tanırken, bu taahhütnamenin nasıl düzenlenmesi gerektiği ve koşullara bağlanabilirliği, hukukun çeşitli alanlarında tartışmalara yol açmaktadır. Bu makalede, tahliye taahhütnamesinin koşula bağlanabilirliği detaylı bir şekilde incelenecektir.

Borçlar Kanununun 352. maddesine göre “Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra, kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlendiği hâlde boşaltmamışsa kiraya veren, kira sözleşmesini bu tarihten başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebilir.” Bu şekilde “boşaltmayı yazılı olarak üstlenmek” şeklindeki işleme tahliye taahhütnamesi denilmektedir. Bu konuda şu yazımıza bakınız: Kiracının Tahliye Taahhütnamesi İle Tahliyesi Nasıl Yapılır?

Bu makalemizde ise “Şarta bağlı tahliye taahhütnamesi olur mu?”,  “Şartlı tahliye taahhütnamesi nedir?”, “Tahliye Taahhütü şarta bağlanabilir mi?” gibi sorulara cevap arayacağız.

Tahliye Taahhütnamesi Sözleşme Mi?

Kira sözleşmeleri, karşılıklı edimler yükleyen bir sözleşmedir. Buna karşılık tahliye taahhüdünün niteliği konusunda farklı görüşler vardır. Doktrinde tahliye taahhüdünün ikale anlaşması, ikale sözleşmesi veya kiracıya taahhüt edilen tarihte kiralayan ile bir ikale sözleşmesi akdetme borcunu yükleyen bir borç sözleşmesi olduğuna dair farklı görüşler bulunmaktadır.

Şarta Bağlı Tahliye Taahhütnamesi Olur Mu?

Şarta bağlı tahliye taahhütnamesi olur mu sorusuna verilecek cevap, taahhüdün ne olarak nitelendirildiğine bağlıdır. Yukarıda, tahliye taahhüdünün ikale anlaşması, ikale sözleşmesi veya kiracıya taahhüt edilen tarihte kiralayan ile bir ikale sözleşmesi akdetme borcunu yükleyen bir borç sözleşmesi olduğuna dair farklı görüşler olduğunu söylemiştim.

İster bir anlaşma, isterse bir sözleşme olsun, tahliye taahhüdünün şarta bağlanması konusu, yeni Türk Borçlar Kanunu’nun 170. maddesine tabidir. Bu maddeye göre bir sözleşmenin hüküm ifade etmesi, gerçekleşip gerçekleşmeyeceği bilinmeyen bir olguya bırakılmışsa, sözleşme geciktirici koşula bağlanmış olur. Aksi kararlaştırılmamışsa, geciktirici koşula bağlı sözleşme, ancak koşulun gerçekleştiği andan başlayarak hüküm ifade eder.

Tahliye Taahhütnamesi Koşula (Şarta) Bağlanabilir Mi?

Netice itibarıyla Yargıtay, tahliye taahhütnamelerinin Türk Borçlar Kanunu’nun 170. maddesi kapsamında şarta bağlanabileceğine karar vermiştir. Bu konuda Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin E: 2007/6086 K: 2007/7625 T: 18.06.2007 kararında “Şarta bağlı tahliye taahhüdü Borçlar Kanunu’nun 149. maddesine göre geçerlidir. Şart gerçekleşmiş ise taahhüt hüküm ifade eder. Ancak tahliye taahhüdünün açıkça belli ve muayyen bir tarihi içermesi gerekir.” ifadesine yer verilmiştir.

Şartlı Tahliye Taahhütnamesi Nedir?

İşte bu şekilde belirli bir koşulun gerçekleşmesine bağlı olarak verilen tahliye taahhütnamelerine “Şartlı Tahliye Taahhütnamesi” denilmektedir.

Tahliye Taahhütnamesi Şart Konulabilir Mi?

Netice itibarıyla Yargıtay uygulamasına göre tahliye taahhütnamesine şart konulabilir. Türk hukukunda tahliye taahhütnamesinin koşula bağlanması mümkündür ancak bu bağlamda bazı hususlara dikkat edilmelidir:

1. Koşulun Belirginliği ve Açıklığı: Tahliye taahhütnamesindeki koşul, açık ve kesin bir şekilde belirlenmelidir. Koşulun belirsiz olması, tahliye taahhütnamesinin geçerliliğini etkileyebilir. Türk Yargıtay kararları, koşulun net ve anlaşılır olması gerektiğini vurgular. Belirsiz veya muğlak koşullar, tahliye taahhütnamesinin geçerliliğini tehlikeye atabilir.
2. Hukuka Aykırılık ve Adalet: Tahliye taahhütnamesindeki koşul, hukukun temel prensiplerine ve kiracının haklarına aykırı olmamalıdır. Koşul, kiracının temel haklarını ihlal etmemelidir. Örneğin, kiracının haksız yere tahliye edilmesine neden olabilecek koşullar hukuka aykırı kabul edilir. Yargıtay, adil ve makul bir yaklaşımı benimsemekte ve kiracı haklarını koruyan bir tutum sergilemektedir.
3. Koşulun Gerçekleşmesi Durumunda: Koşul gerçekleştiğinde tahliye taahhütnamesi yürürlüğe girer. Bu durumda, kiraya veren koşulun gerçekleştiğini iddia ederek kiracının tahliyesini talep edebilir. Ancak, koşulun gerçekleşmemesi durumunda tahliye taahhütnamesi geçerliliğini yitirir ve kiracı kiralanan taşınmazda kalmaya devam edebilir.

Şarta Bağlı Tahliye Taahhüdü Yargıtay Kararları

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi E: 2007/6086 K: 2007/7625 T: 18.06.2007

“Şarta bağlı tahliye taahhüdü Borçlar Kanunu’nun 149. maddesine göre geçerlidir. Şart gerçekleşmiş ise taahhüt hüküm ifade eder. Ancak tahliye taahhüdünün açıkça belli ve muayyen bir tarihi içermesi gerekir.” kararın tamamı için tıklayınız

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi E: 2009/1430 K: 2009/4208 T: 16.03.2009

Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 6570 sayılı Yasa’ya tabidir. Anılan Yasa’nın 8. maddesi, “Bu kanunla Borçlar Kanunu’nda gösterilen haller dışındaki sebeplerle açılacak tahliye davaları, mukavelelerde aksine şart bulunsa dahi mesmu olmaz” hükmünü içermektedir. Bu bakımdan kural olarak 6570 sayılı Yasa’ya tabi kira sözleşmeleri, bu yasada sayılan nedenlerle çelişmemek koşulu ile Borçlar Yasası’nda düzenlenen fesih nedenlerine dayanılarak da sonlandırılabilir. Kira sözleşmesinin yazılı tahliye taahhüdü olarak kabul edilen şartı sözleşme kurulurken kabul edildiğinden geçersizdir. Devamını Oku…

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi E: 2015/11188 K: 2016/839

Şartlı tahliye taahhüdü, eski Borçlar Kanununun 149, yeni Türk Borçlar Kanunu’nun 170.maddesi uyarınca geçerli olup tarafları bağlar. Bu takdirde taahhüt şartın gerçekleşmesiyle güncellik kazanır. Taahhütnamedeki şarta göre her ne kadar davalı icra takibine itirazında kira bedellerinin ödendiğini iddia etmiş ise de davalı bu iddiasını ödeme belgesi ile ispat edemediğinden taahhüt geçerli hale gelmiştir. Devamını Oku…

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi E: 2009/10286 K: 2010/558

Tahliye taahhüdünde kiracının açıkça kiralananı belli bir tarihte tahliye etmeyi taahhüt etmesi, kabullenmesi zorunludur. Oysa sözleşmedeki ifadelerde böyle bir zorunluluk yoktur. Diğer yandan her ne kadar Borçlar Kanunu’nun 149. maddesi gereğince şarta bağlı tahliye taahhüdü geçerli ise de kira parasının ödenmesine ilişkin sözleşme maddesinin şartlı tahliye taahhüdü olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. Devamını Oku…