İmar Planları Nasıl İlan Edilir? Askı İlanı Nedir? İmar Planına Nasıl İtiraz Edilir?

İmar Planları Nasıl İlan Edilir? Askı İlanı Nedir?

3194 sayılı İmar Kanunu kapsamında hazırlanan ve yetkili kurum tarafından onaylanan imar planları, İmar Kanunu’nun 8. maddesi ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği gereğince ilan edilmektedir. İmar Kanunu’nun 8. maddesine göre, kesinleşen imar planları (nazım ve uygulama imar planları), onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca veya valiliklerce tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir.

Buna karşılık Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 33. maddesine göre çevre düzeni planı ve imar planları onaylandığı tarihten itibaren en geç on beş iş günü içinde otuz gün süreyle herkesin görebileceği şekilde idarelerce tespit edilen ilan yerlerinde asılmak suretiyle ve idarelerin internet sayfalarında eş zamanlı olarak ilan edilir. İmar planlarının nerede ve nasıl görülebileceği mahalli haberleşme araçları ile yerel veya ulusal basında veya ilgili muhtarlıklarda duyurulur.

İmar planlarının nerede ve nasıl görülebileceği mahalli haberleşme araçları ile yerel veya ulusal basında veya ilgili muhtarlıklarda duyurulur. Planların askıya çıkarıldığına ve askıdan indirildiğine dair tutanaklar ilgili birim amiri dahil iki imzalı olarak düzenlenir.

İlan ve askı süresinde yapılan itirazlar üzerine idarelerce, planlarda değişiklik yapılması halinde planın değişen kısımlarına ilişkin olarak yeniden ilan süreci başlatılır.

İmar Planlarında Askı İlan Süresi Bir Ay mı Otuz Gün mü?

Ancak ilanın süresi konusunda Kanun ve Yönetmelik arasında önemli bir fark bulunmaktadır. 3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesinde planların ilan süresi bir ay olarak öngörülmüş iken Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 33. maddesinde 30 gün olarak öngörülmüştür.

Yönetmeliğin 33. maddesinde “Çevre düzeni planı ve imar planları onaylandığı tarihten itibaren en geç on beş iş günü içinde otuz gün süreyle herkesin görebileceği şekilde idarelerce tespit edilen ilan yerlerinde asılmak suretiyle ve idarelerin internet sayfalarında eş zamanlı olarak ilan edilir.” hükmü yer almaktadır.

Görüldüğü üzere ilan süresi Kanun’da bir ay olarak belirlenmişken Yönetmelikte 30 gün olarak düzenlenmiştir. Her ne kadar iki süre arasında önemli bir fark yokmuş gibi görünse de bazı durumlarda bu iki süre arasında önemli farklılıklar söz konusu olabilmekteydi. Süreler gün olarak verildiğinde askı ilanının ilk günü sayılmadan ertesi günden itibaren 30. günün mesai bitimine kadar yapılması gerekmektedir. Süre ay olarak belirtildiğinde ise askı ilanına çıkılan ilk gün dikkate alınır ve bir aylık süre gelecek ayın aynı günü mesai saati bitiminde sona erer.

Fakat Danıştay 6. Dairesinin 8.11.2016 tarihli ve E:2014/6803 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 33. maddesinin birinci fıkrasındaki “otuz gün” ibaresinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir. Bu karar sonrasında, imar planlarının askı ilanının bir ay süreyle yapılması gerekmektedir. Buna göre süre askı ilanına çıkılan ilk gün başlar ve gelecek ayın aynı günü mesai saati bitiminde sona erer.

İmar Planlarına İtiraz Etmeden Dava Açılabilir mi?

İtiraz yolu, idari yargıda dava açmak için zorunlu bir yol değildir. Ancak, askı süresi tamamlanmadan imar planlarına karşı iptal davası açılması da mümkün değildir. Çünkü imar planları, askı süresi tamamlanmadığı sürece henüz kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem niteliğine dönüşmemektedir.

İmar Planlarına İtiraz Süresi Nedir? İmar Planlarına Hangi Sürede İtiraz Edilir?

Bir aylık ilan süresi içinde ilgili idare nezdinde planlara itiraz edilebilir. İtiraz olmaması halinde planlar askı süresinin sonunda kesinleşir.

İtiraz yolu, idari yargıda dava açmak için zorunlu bir yol değildir. Ancak, askı süresi tamamlanmadan imar planlarına karşı iptal davası açılması da mümkün değildir. Çünkü imar planları, askı süresi tamamlanmadığı sürece henüz kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem niteliğine dönüşmemektedir.

Askı İlan Süresi Geçmiş İmar Planlarına İtiraz Edilebilir mi?

İmar planları, onaylandıktan sonra 1 ay süreyle askı ilanına çıkarılmaktadır. Bu süre bittikten sonra 60 gün içinde imar planlarına dava açılabilir. Ancak bu 60 günlük süre içerisinde idareye itiraz edilebilir mi? Bir başka ifadeyle askı ilan süresinden sonra fakat imar planlarına dava açılmadan önce imar planının geri alınması, değiştirilmesi için planı hazırlayan idari makama başvurmak mümkün müdür?

Bu soruya evet şeklinde cevap vermek mümkündür. Kanaatimizce askı ilan süresi geçtikten sonra 11. maddeye dayanarak idareye başvurmak ve idarece tesis edilecek işlem üzerine dava açmak mümkündür. Askı ilan süresi geçtikten sonra dahi imar planına belediye nezdinde itiraz edilebilir.

Yapılan bu itiraz, 60 günlük dava açma süresini durdurur. Bu durmanın dayanağı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 11. maddesidir. 11. madde aşağıdaki gibidir: “(1) İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. (2) Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. (3) İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.”

İmar Planlarına Yapılan İtirazlarda 2577 sayılı Kanunun 11. Maddesi Uygulanabilir mi?

Bu kapsamda imar planlarına karşı askı ilan süresinin son gününü izleyen günden itibaren altmış günlük yasal idari dava açma süresi içinde 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması halinde, işlemeye başlayan idari dava açma süresinin durur. Bu itiraza belediyeler çeşitli şekilde tepki verebilirler. Şimdi bu tepkilere göre dava açma süresini irdeleyelim.

1) Başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde cevap verilmesi durumunda, cevabın tebliğ tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye devam eder.

2) Başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde cevap verilmemesi halinde istek reddedilmiş sayılır. Bu durumda itirazın değerlendirilmesi için gereken 60 günlük sürenin bitiminden itibaren, dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar. Konu hakkında Danıştay 6. Dairesinin 10.12.2001, E:2000/5692, K:2001/6248 ve 20.04.1999, E:1998/1839, K:1999/2054 sayılı kararlarına bakılabilir.

Burada son olarak şunu vurgulayalım: İmar planlarına karşı 3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesi kapsamında askı ilan süresi içerisinde itirazda bulunulduktan sonra idarenin itiraz üzerine tesis ettiği işleme karşı altmış gün içinde dava açılması zorunludur. Böyle bir durumda, imar planı, itiraz eden kişi açısından kesinleşeceği için, altmış günlük dava açma süresi geçtikten sonra İYUK’nun 11. maddesi kapsamında idareye başvuruda bulunulması, itiraz eden kişiye yeni bir dava açma süresi kazandırmaz.

İmar Planlarına İtiraz Hangi Makama Yapılır?

Belediyece hazırlanan planlar için itirazlar, belediye başkanlığına yapılır. İtirazı karara bağlayacak makam belediye meclisidir, ancak Belediye Kanunu gereği belediyeyi temsil yetkisi belediye başkanlığında olduğu için, itirazlar meclise gönderilmek üzere belediye başkanlığına yapılır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesinde hala belediye sınırları dışında planlara yapılan itirazı inceleyecek merci valilik olarak belirtilmektedir. Fakat belediye sınırları dışında il özel idareleri tarafından hazırlanan imar planlarına karşı (il özel idaresini temsilen) valiliğe itiraz edilebilir. Tıpkı belediye sınırları içinde hazırlanan planlarda olduğu gibi, belediye sınırı dışında hazırlanan planlarda itirazı karara bağlayacak makam il genel meclisi ve validir. Ancak İl Özel İdaresi Kanununa göre, il tüzel kişiliğini temsil yetkisi validedir. Bu nedenle bu alanlardaki itirazların il genel meclisine gönderilmek üzere valiye yapılması gerekir.

İmar Planına İtiraz Dilekçesi Örneği

Askıda olan imar planına itiraz dilekçesi örneği aşağıda verilmiştir.

(…) BELEDİYE BAŞKANLIĞINA/VALİLİĞİNE (İL ÖZEL İDARESİ GENEL SEKRETERLİĞİNE)

………………

İTİRAZ EDEN      :               ……………………………

ADRESİ :              ……………………………

TEBLİĞ TARİHİ^(*)               :              ……………………………

ASKIDAN İNDİRİLİŞ TARİHİ          :              ……………………………

İTİRAZIN KONUSU: (…) İli, (…) ilçesi, (…) Mahallesi, (…) mevkiinde, (…) pafta, (…) ada ve (…) parsel sayılı ve adıma/müvekkilim adına tescilli olan parseli/parselleri kapsayan alanda, 1/5000 ölçekli nazım imar planı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, uygulama/nazım imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin belediyeniz meclisinizin/il genel meclisinin (…) tarihli ve (…) sayılı kararına yapılan itirazımızdır.

OLAY VE HUKUKİ AÇIKLAMA: (…) İli, (…) ilçesi, (…) Mahallesi, (…) mevkiinde, (…) pafta, (…) ada ve (…) parsel sayılı ve adıma/müvekkilim adına tescilli olan parseli/parselleri kapsayan alanda idarenizce 1/5000 ölçekli nazım imar planı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, uygulama/nazım imar planı değişikliği yapılmıştır. Söz konusu imar planı/plan değişikliği belediye meclisinin/il genel meclisinin (…) tarihli ve (…) sayılı kararı ile onanmıştır.

Bu imar planı/plan değişikliği, (…) tarihinde askı ilanına çıkarılmış, (…) tarihinde askıdan indirilmiştir.

Bu imar planı/plan değişikliği, 3194 sayılı İmar Kanunu’na, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğine ve bu konudaki Danıştay içtihatlarına aykırıdır.

Şöyle ki; (Dilekçenin bu kısmında, parselasyon işlemindeki muhtemel hukuka aykırılık nedenleri ve buna ilişkin görüşlerin yasal/yargısal dayanakları, kitabın ilgili bölümünden yararlanılarak belirtilmelidir. Aşağıda buna dair bir örnek verilmiştir.)

Adıma/müvekkilim adına tescilli taşınmazlar, nazım imar planında konut alanına ayrılmış olmasına rağmen idarece yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında park/yeşil alan olarak belirlenmiştir.

Oysa ki Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğine göre uygulama imar planlarının nazım imar planı ilke ve esaslarına uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. Aynı Yönetmeliğe göre mekânsal planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından mekânsal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları olarak hazırlanır. Buna göre planlama kademeleri, üst kademeden alt kademeye doğru sırasıyla; mekânsal strateji planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planından oluşur. Yönetmeliğin 6. maddesine göre, mekânsal planlar, plan kademelenmesine uygun olarak hazırlanır. Her plan, planlar arası kademeli birliktelik ilkesi uyarınca yürürlükteki üst kademe planların kararlarına uygun olmak, raporu ile bütün oluşturmak ve bir alt kademedeki planı yönlendirmek zorundadır. Bu kapsamda; nazım imar planında belirlenen arazi kullanım kararları alt ölçekli uygulama imar planlarıyla değiştirilemez, aykırı düzenlemeler getirilemez. Uygulama imar planları nazım imar planlarına aykırı olamaz.

Bu nedenle söz konusu planın, adıma/müvekkilim adına tescilli taşınmazlarla ilgili kısımlarının, 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olarak değiştirilmesi gerekmektedir.

SONUÇ VE TALEP: (…) İli, (…) ilçesi, (…) Mahallesi, (…) mevkiinde, (…) pafta, (…) ada ve (…) parsel sayılı ve adıma/müvekkilim adına tescilli olan parseli/parselleri kapsayan alanda, idarenizce yapılan ve meclisinizin (…) tarihli ve (…) sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, uygulama/nazım imar planının adıma/müvekkilim adına tescilli olan parseli/parseller yönünden tekrar değerlendirilmesi ve söz konusu planın, adıma/müvekkilim adına tescilli taşınmazlarla ilgili kısımlarının, 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olarak değiştirilmesi hususunda gereğini arz ederim.

İsim ve İmza

EKLER:

1. Tapu belgesi.
2. İmar planının onaylanmasına dair belediye meclisi/il genel meclisi kararı örneği.

DİLEKÇE İLE İLGİLİ AÇIKLAMALARI

^(*) Tebliğ tarihi kısmına, imar planı işlemi bizzat taşınmaz malikine tebliğ edilmiş ise bu tarih yazılır. Tebligat yok ise boş bırakılır.                                                           

İtirazın Karara Bağlanması ve  Yapılan İtirazı Karara Bağlama Süresi

Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 33. maddesine göre idarenin karar merciince itirazların reddedilmesi halinde, planlar başkaca bir onay işlemine gerek kalmaksızın red kararı tarihinde kesinleşir. İtirazın kabul edilerek ilan ve askı süresinde yapılan itirazlar üzerine idarelerce, planlarda değişiklik yapılması halinde planın değişen kısımlarına ilişkin olarak yeniden ilan süreci başlatılır.

Belediye meclisinin ve valiliklerin itirazları karara bağlama süresi 3194 sayılı Kanun’da on beş gün olarak belirtilmesine rağmen Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 33. maddesinin 5. fıkrasına göre itirazlar; askı süresinin dolduğu tarihten itibaren en geç otuz gün içinde ilgili idare karar merciine gönderilir ve en geç otuz gün içinde karara bağlanarak planlar kesinleşir.

İtirazın kabul edilerek ilan ve askı süresinde yapılan itirazlar üzerine idarelerce, planlarda değişiklik yapılması halinde planın değişen kısımlarına ilişkin olarak yeniden ilan süreci başlatılır. İtiraz olmaması halinde planlar askı süresinin sonunda kesinleşir.

İmar Planı Askıdan İndikten Sonra Ne Olur?

İmar planlarına yapılan itirazlar karara bağlandıktan sonra planlar askıdan indirilir. İmar planlarının askıdan indirilmesinin çeşitli sonuçları olur. Öncelikle imar planları belediye açısından uygulanabilir hale gelir. Bu aşamadan sonra belediye; parselasyon, ifraz veya tevhit yöntemlerini kullanarak imar planlarını uygulayabilir. Keza, imar planı kapsamında parselleri bulunan şahıslar da imar parsellerine kavuşmak ve parsellerinde bir an önce inşaat yapabilmek için belediyeye ifraz dosyası sunabilirler.

İkinci olarak,  askıdan indirilen imar planı, idare hukuku anlamında kesin ve yürütülmesi zorunlu işlem haline gelir. Bu tarihten itibaren imar planlarına karşı dava açılabilir. Bunu tersinden yorumlarsak, henüz askı halinde olan imar planına dava açılması mümkün değildir.

Üçüncü olarak, askı ilan süresi tamamlandığı için imar planına askı süresinde yapılabilecek itiraz yapılamaz. Bunula birlikte askıdan indirilen imar planlarına karşı altmış günlük yasal idari dava açma süresi içinde 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması mümkündür. 

İmar Planına Nasıl Dava Açılır?

İmar planlarına itiraz yolundan sonuç alınmaz ise dava açılması gerekir. Bu konuda şu yazımıza bakabilirsiniz: İmar Planlarına Nasıl Dava Açılır?