İçindekiler
Önemli Not: Bu yazıda bahsedilen kentsel dönüşüm; 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılan işlemlerle ilgilidir. 5393 sayılı Belediye Kanunu‘nun 73. maddesi kapsamında yapılan dönüşüm işlemleri ile ilgisi yoktur. Belediye Kanunu’nun 73. maddesi kapsamında yapılacak kentsel dönüşüm uygulamalarda kimlerin hak sahibi olduğu konusunda şu yazımıza bakınız: Belediye Kanunu Kapsamında Yapılan Kentsel Dönüşümde Kimler Hak Sahibi
Afet Riskli Alanlarda Kentsel Dönüşümde Hak Sahibi Kimdir? Gecekondu Sahipleri Hak Sahibi midir?
6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği ve bu Yönetmelik kapsamında çıkarılan 6306 Sayılı Kanunun Kapsamında Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karar, Afet Riskli Alanlarda yapılacak dönüşümlerde riskli yapıyı malik, kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olmaksızın kullananları iki gruba ayırmaktadır.
Bu mevzuat “Malik, kiracı ve sınırlı hak sahibi olmayıp, 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun uyarınca, tapu tahsis belgesi almak üzere süresi içerisinde müracaat edenlerden, tapu tahsis belgesi almış olanlardan, bu hakkı satış vaadi sözleşmesi ile edinenlerden ve 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanun uyarınca Hazineye ait taşınmazların üzerindeki yapıların sahiplerinden, 2981 sayılı Kanun ve 4706 sayılı Kanuna göre hak sahibi olarak tespit edilenleri”, HAK SAHİBİ;
Malik, kiracı, sınırlı ayni hak sahibi ve hak sahibi olmayan gecekondu sahiplerini de GECEKONDU SAHİBİ,
Olarak nitelendirmektedir.
İlgili mevzuat: 6306 Sayılı Kanunun Kapsamında Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karar
Hak Sahiplerine Konut Verilecek mi?
6306 Sayılı Kanunun Kapsamında Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karara göre; hak sahiplerine; 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler Hk. Kanun ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Hakkında Kanundan kaynaklanan hakları, sorumlulukları ve borçları gözetilerek, mümkün olması halinde uygulama alanı içerisinde, mümkün olmaması halinde ise, uygulama alanı dışında yapılmış veya yapılacak olan konut veya işyerlerinden verilmek üzere sözleşme yapılır.
Hak sahiplerine verilecek konut ve işyerlerinin niteliği ve büyüklüğü, borçlandırma şartları ve taksitle ödemenin esasları yürütülen proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
Hak sahiplerinin ilgili kurumla anlaşmaması ve sözleşme yapmaması halinde, ikinci fıkraya göre belirlenen enkaz bedeli ile duvar ve ağaçların bedeli ödenir.
Gecekondu Sahiplerine Konut Verilecek mi?
Uygulama alanındaki yapıların malikleri ve hak sahiplerine konut veya işyeri verilmesinden sonra, artan konut veya işyerleri bulunması halinde, bu konut veya işyerlerinden gecekondu sahiplerine satılabilir. Ayrıca gecekondu sahiplerine uygulama alanı dışında yapılmış veya yapılacak olan konut veya işyerlerinden satılabilir.
Sözleşme yapılması halinde, enkaz bedelinin yüzde 90’ı ile duvar ve ağaçların bedeli, ilgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat maliyet bedelinden düşülür. Geriye kalan ilgili borç ilgili kuruma taksit ile ödenebilir. Taksit ile ödemenin esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
Gecekondu Sahiplerine Enkaz Bedeli Ödenecek
Konut verilememesi halinde gecekondu sahiplerine enkaz bedeli verilecektir.
Gecekondu Sahiplerine Kira Yardımı Yapılabilir mi?
Uygulamanın gerektirmesi halinde, uygulama alanı içerisindeki yapılardan anlaşma ile tahliye edilen hak sahipleri ile gecekondu sahiplerine, 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 16. maddesi uyarınca kira yardımı yapılabilir.
Buna göre anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapılar ile uygulama alanı dışındaki riskli yapıların maliklerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine veya ilgili kurumca belirlenecek tarihe kadar, mümkün olması hâlinde geçici konut veya işyeri tahsisi, mümkün olmaması hâlinde ise, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilir.
Kentsel dönüşümde kira yardımı konusunda şu yazımıza bakınız: Kentsel Dönüşümde Kira Yardımı Rehberi-2021
