İçindekiler
Organize Sanayi Bölgelerinde İmar Planlama Yetkisi
Organize sanayi bölgeleri; sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, sanayi türlerinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla; sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dâhilinde gerekli idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile küçük imalat ve tamirat, ticaret, eğitim ve sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümlerine göre işletilen mal ve hizmet üretim bölgelerini ifade etmektedir.
OSB’lere ait yer seçimi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının koordinatörlüğünde, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla oluşan yer seçimi komisyonunun yerinde yaptığı inceleme sonucunda, varsa 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı kararları dikkate alınarak oybirliği ile yapılır ve OSB ilan edilir.
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 4. maddesine göre yer seçiminin kesinleşmesinden sonra OSB sınırları dışında kalan alanların planlanması Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve/veya ilgili belediye tarafından en geç bir yıl içinde yapılır. Bununla ilgili usul ve esaslar Bakanlık ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca müştereken belirlenir. OSB alanı dışındaki içme ve kullanma suyu, karayolu, demiryolu, elektrik ve doğalgaz bağlantıları ile ilgili iş ve işlemler Bakanlığın koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlarca yerine getirilir.
Endüstri Bölgelerinde İmar Planlama Yetkisi
Endüstri bölgeleri, yatırımları teşvik etmek, yurt dışında çalışan Türk işçilerinin tasarruflarını Türkiye’de yatırıma yönlendirmek ve yabancı sermaye girişinin artırılmasını sağlamak üzere 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu uyarınca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan bölgeleri ifade etmektedir.
4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanununun 4/A maddesine göre, endüstri bölgeleri sınırları içerisinde yapılacak ve hazırlama usul ve esasları Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenecek 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyon planları ve değişiklikleri ihale yoluyla hazırlattırılır ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe girer.
635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi, endüstri bölgelerinde imar planlarının yapılmasına ilişkin iş ve işlemlerin Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünce yürütüleceğini hüküm altına almıştır.
Özel Endüstri Bölgelerinde İmar Planlama Yetkisi
Endüstri Bölgeleri Kanununun 4/c maddesine göre, münferit bir sanayi yatırımı gerçekleştirmek amacıyla, yatırımı gerçekleştirecek yerli ve/veya yabancı gerçek ya da tüzel kişilerin başvurusu üzerine Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının uygun gördüğü alanların, Kurulun değerlendirmesinin ardından Bakanlar Kurulunca bu Kanun kapsamında münferit yatırım yeri olarak tahsis edilmesine karar verilebilir.
Belirlenen alanın kamulaştırılmasının ardından alan, Hazine adına tescil edilir ve sabit yatırım tutarının binde beşini geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutarın, Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılmasını takiben yatırımcı lehine, bedelli veya bedelsiz olarak Maliye Bakanlığınca irtifak hakkı tesis edilir.
Başvuru sahibi tarafından hazırlattırılacak 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekli imar planları, alt yapı ve üst yapı projeleri ve bunlarla ilgili ruhsat ve izinler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onayı ve denetimine tabidir.
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde İmar Planlama Yetkisi
Teknoloji geliştirme bölgeleri, yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparkı ifade etmektedir.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na göre teknoloji geliştirme bölgeleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla kurulmaktadır.
4691 sayılı Kanun’un 4. maddesine göre, teknoloji geliştirme bölgelerindeki planlama sürecinde imar ve parselasyon planları ve değişiklikleri, bölgenin yönetici şirketince (Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre yönetici şirket, anonim şirket statüsünde kurulan ve bölgenin yönetiminden sorumlu olan şirket) hazırlanır ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe girer.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 20. maddesine göre yönetici şirket, 3194 sayılı İmar Kanununa ilişkin 7/1/2006 tarihli ve 26046 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Plân Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmelik hükümlerinde belirlenen grupta yeterlilik belgesine sahip plan müellifini kendi bünyesinde bulundurması veya bünyesindeki ortağı kamu kurumu ya da kuruluşunda çalışan yeterlilik belgesine sahip plan müellifinin bulunması halinde planlama grubu oluşturarak imar planlarını hazırlayabilir. Bu nitelikleri taşımayan yönetici şirket, imar planlarını yeterliliğe haiz plan müelliflerine veya müellif kuruluşlara hazırlattırabilir.
İmar planı açıklama raporu ekinde, Bölge başvurusu için temin edilmiş olan kısıtlılık belgeleri yer alır. Ayrıca, rapor içerisinde ilgili kurum tarafından onaylanmış imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt raporu sonuç ve öneriler bölümü ile imar planına konu taşınmaz mallara ait güncel takyidatlı tapu kayıt bilgisi yer alır. Bakanlığa onanmak üzere sunulacak olan imar planı öncesinde, Bölge içerisinde yer alan üniversite, Hazine ya da diğer kamu kurum veya kuruluşlar ile özel hukuk tüzel kişilerine ait taşınmazların yönetici şirket adına gerçekleştirilmiş tahsis işlemi veya plana muvafakat edildiği belgelendirilir.
Planlanacak her bir Bölge alanı bütününde, maksimum yükseklik serbest bırakılmak kaydıyla, taban alanı katsayısı yüzde kırkı, büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde Emsal(E)=1,50’yi, diğer yerlerde Emsal(E)=1.00’i geçemez. Bu Yönetmelik kapsamında temin edilen kısıtlılık belgeleri aynı zamanda imar planına esas görüşler olarak değerlendirilir. Bakanlık gerekli gördüğü takdirde ilgili kurum ve kuruluşlardan imar planına esas görüş isteyebilir. Bodrum katlar, cepheleri hizasındaki en düşük doğal veya düzeltilmiş bahçe kotunda veya üzerinde kalmak, hiçbir noktada hizasındaki bahçe kotlarına göre gömülmemek şartı ile bağımsız olarak iskan edilebilir ve bu bağımsız bölümler ile ortak alanlar emsale dahil değildir.
Teknoloji geliştirme bölgesi taban alanı katsayısı ve emsal büyüklüğü yapı adaları arasında transfer edilebilir. Birden fazla alanı olan Bölgelerde, Bölge alanlarının bitişik ya da yakın konumda olmaları halinde imar planının bütün bu alanları kapsayacak şekilde onaylanması şartıyla taban alanı katsayısı ve emsal büyüklüğü Bölge alanlarına ait yapı adaları arasında transfer edilebilir. Bu durum plan açıklama raporunda belirtilir.
Bölge alanı ilan edildiğinde üzerinde bina var ise; ön, yan ve arka bahçe mesafelerinde fiili durum esas alınır. Yapı yaklaşma sınırı içerisinde kalan binalar ekonomik ömürlerini tamamlayıncaya kadar kullanılabilir.
Bölge kuruluşuna ya da sınır değişikliğine yönelik Bakanlar Kurulu Kararının Resmî Gazete’de yayımını takiben yeni Bölge alanına ait imar planı değişiklikleri Bölge yönetici şirketince hazırlanarak onaylanmak üzere Bakanlığa sunulur.
Bakanlar Kurulu kararı ile ilan edilen Bölge alanı imar planları tek seferde yapılabileceği gibi, etaplar halinde de yapılabilir. Her bir etap alan miktarı, o Bölge alanının yüzde otuzundan az olamaz. Bu durum plan açıklama raporunda belirtilir.
Yönetici şirket tarafından hazırlanan veya hazırlattırılan imar planları Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının onayına sunulur. Bu Bakanlık tarafından onaylanan planlar yürürlüğe girer.
