3083 Sayılı Yasanın 6. Maddesi Gereğince Kısıtlıdır Şerhi Nedir?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası‘nın 44. maddesinde Devletin, toprağın verimli olarak işletilmesini korumak ve geliştirmek, erozyonla kaybedilmesini önlemek ve topraksız olan veya yeter toprağı bulunmayan, çiftçilikle uğraşan köylüye toprak sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alacağı; bu amaçla, değişik tarım bölgeleri ve çeşitlerine göre toprağın genişliğini tespit edebileceği belirtilmiştir. Anayasanın 45 inci maddesinde de; tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunması düzenlemiştir.

3083 sayılı Yasa Nedir?

Bu amaçla çıkarılan 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu; sulama alanları ile Bakanlar Kurulu Kararları ile belirlenecek yerlerde toprağın verimli şekilde işlenmesini, işletilmesinin korunmasını, birim alandan azami ekonomik verimin alınmasını, tarım üretiminin sürekli olarak artırılmasını, değerlendirilmesini ve buralarda istihdam imkanlarının artırılmasını, yeterli toprağı bulunmayan ve topraksız olan çiftçilerin zirai işletme kurabilecek şekilde Devletin mülkiyetinde bulunan topraklarla topraklandırılmalarını, desteklenmelerini, eğitilmelerini, ekonomik üretime imkan vermeyecek şekilde küçülmüş, parçalanmış tarım topraklarının gerektiğinde ve imkanlar ölçüsünde genişletilmesi suretiyle de toplulaştırılmasını, tarım topraklarının ailenin geçimini sağlamaya ve aile işgücünü değerlendirmeye yetmeyecek şekilde parçalanmasını önlemeyi, yeni yerleşme yerleri kurmayı, mevcut yerleşim yerleri ve eklemeler yapmayı, zaruret halinde tarım arazisini, tarım dışı amaçlara tahsisini düzenlemeyi, dağıtılamayan tarım topraklarının değerlendirme şekillerini belirlemeyi ve milli güvenlik nedenleri ile, Bakanlar Kurulunca gerekli görülen yerlerdeki tarım topraklarının mülkiyet ve tasarruf şekillerinde ve yerleşim yerlerinde düzenlemeler yapmayı amaçlamıştır.

3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununun amacı ve ilkeleri bağlamında arazi toplulaştırma uygulamasının; çiftçiler, arazi sahipleri ve kamu yatırımları bakımından faydası bulunduğu konusunda herhangi bir duraksama bulunmamaktadır.

3083 Sayılı Yasanın 6. Maddesi Gereğince Kısıtlıdır Şerhi Nedir?

Aynı Kanunun 6. maddesinde; “Toplulaştırma sonunda dağıtılan veya sahibine bırakılan tarım arazisi malikleri adına, geriye kalan arazi ise Hazine adına uygulayıcı kuruluşun talebi ile tapuya tescil edilir. Malikleri adına tescil edilen arazi bu Kanun hükümleri dışında o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara rızaen veya hükmen taksim edilemez ve ifraz işlemlerine konu olamaz. Bu husus tapu siciline şerh edilir.” kuralına yer verilmiştir.

İşte bu madde kapsamında konulan şerhlere “3083 sayılı yasanın 6. maddesine gereğince kısıtlıdır” şerhi denilmektedir.

3083 Sayılı Kanunun 6. Maddesine Göre Kısıtlıdır Ne Demek?

3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununun 6. maddesi kapsamında konulan bu şerh, toplulaştırma çalışmaları sonucunda malikleri adına tescil edilen arazilerin, bu Kanun hükümleri dışında o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara rızaen veya hükmen taksim edilemeyeceğini (bölünemeyeceğini) ve ifraz işlemlerine konu olamayacağını öngörmektedir.

Dolayısıyla bu şerhin amacı, toplulaştırma çalışmaları sonucunda malikleri adına tescil edilen arazilerin ifraz edilerek küçük parçalara ayrılmasını engellemektedir. Bu şerh bazen tapu kütüklerinde “3083 sayılı yasanın 6.maddesindeki hüküm ve kısıtlamalara tabidir” şeklinde yer almaktadır. Bu şerhe uygulamada “3083 sayılı Kanunun 6. maddesine göre belirtme” denilmektedir.

3083 Sayılı Yasanın 6. Maddesi Gereğince Kısıtlıdır Şerhi Satışa Engel mi?

Bu şerh yalnızca toplulaştırma sonucu taşınmaz maliklerine dağıtılan arazinin o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara rızaen veya hükmen taksim edilmesini ve ifraza konu edilmesini önlemek amacıyla konulmuştur. Dolayısıyla, 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu gereğince bu şerh, şerh konulan parselin satışına engel değildir.

Zaten 3083 sayılı Kanun’un 11. maddesinde de “Ancak sahibine bırakılan topraklar, o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara hükmen veya rızaen bölünmemek suretiyle devir ve temlik edilebilir.” hükmü yer almaktadır. Bu hüküm de bu parsellerin satılabileceğini göstermektedir.

3083 sayılı Kanun 6. Madde Kısıtı Nasıl Kaldırılır?

3083 Kanunun 6. maddesinde; “Toplulaştırma sonunda dağıtılan veya sahibine bırakılan tarım arazisi malikleri adına, geriye kalan arazi ise Hazine adına uygulayıcı kuruluşun talebi ile tapuya tescil edilir. Malikleri adına tescil edilen arazi bu Kanun hükümleri dışında o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara rızaen veya hükmen taksim edilemez ve ifraz işlemlerine konu olamaz. Bu husus tapu siciline şerh edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm, toplulaştırma uygulamasına tabi tutularak dağıtılan veya sahibine bırakılan tarım arazisinin dağıtım normundan daha küçük parçalara rızaen veya hükmen ifraz edilemeyeceğini hüküm altına almaktadır. Dolayısıyla 3083 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince konulan kısıtlama süreklidir; Kanun’da bu kısıtın kaldırılabileceğine dair herhangi bir ifade de yer almamaktadır.

3083 sayılı Kanun’un 11. Maddesi Nedir?

Yasanın bu amacına yönelik olarak, Yasanın 7. ve devamı maddeleri gereğince dağıtımına karar verilen arazilerin mülkiyetine ilişkin tasarruf tahditlerine yasada yer verilmiştir.

Yasanın 11. maddesinde “ Bu Kanuna göre dağıtılan topraklar bölünemez. Miras hükümleri dışında başkalarına devredilemez. Ancak dağıtılan çiftçilerle mirasçıları tarafından işletilebilir. Bu arazi kamu yararı dışında hiçbir ayni hakla kayıtlanamaz, haczedilemez, satış vadine konu edilemez ve kiraya verilemez. Ancak sahibine bırakılan topraklar, o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara hükmen veya rızaen bölünmemek suretiyle devir ve temlik edilebilir. Bu husus tapu siciline şerh edilir. ” hükmüne yer verilmiştir.

3083 Sayılı Yasanın 11. Maddesi Gereğince Kısıtlıdır Şerhi Nedir?

Görüldüğü üzere 11. madde, bu Kanuna göre dağıtılan toprakların bölünemeyeceğini, miras hükümleri dışında başkalarına devredilemeyeceğini, sadece dağıtılan çiftçilerle mirasçıları tarafından işletilebileceğini, kamu yararı dışında hiçbir ayni hakla kayıtlanamayacağını, haczedilemeyeceğini, satış vadine konu edilemeyeceğini ve kiraya verilemeyeceğini, tüm bu hususların ise parselin tapu kütüğüne şerh edileceğini düzenlemektedir.

İşte bu hüküm gereği konulan şerhte “3083 sayılı yasanın 11. maddesi gereğince kısıtlıdır” ifadesi yer aldığı için bu şerhe 3083 sayılı Kanun 11. madde şerhi denilmektedir.

3083 Sayılı Yasanın 11. Maddesi Gereğince Kısıtlı Olan Parseller Satılabilir mi?

Görüldüğü üzere 11. madde, bu Kanuna göre dağıtılan toprakların bölünemeyeceğini, miras hükümleri dışında başkalarına devredilemeyeceğini düzenlemektedir. Bu nedenle bu şekilde dağıtılan topraklar başkasına dağıtılamaz.

Yasa hükmünde, söz konusu taşınmazların rızai yahut cebri yoldan satışı arasında ayrım gözetmeksizin, satışları sınırlandırmıştır. Bu nedenle, 3083 Sayılı Yasa kapsamında dağıtılan taşınmazlarda ortaklığın satış yolu ile giderilmesi imkanı yoktur.

3083 Sayılı Kanunun 13. Maddesine Göre Kısıtlıdır Ne Demek?

Bu konuda şu yazımıza bakabilirsiniz: 3083 Sayılı Kanunun 13. Maddesine Göre Kısıtlıdır Ne Demek?