LPG ve Akaryakıt İstasyonlarının Planlanmasında ve Ruhsatlandırılmasında Dikkat Edilecek Hususular

Akaryakıt İstasyonu Nedir?

5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’na göre akaryakıt istasyonu; dağıtıcı veya bunlarla tek elden satış sözleşmesi yapmış bayilerce ilgili mevzuata uygun (teknik, kalite ve güvenlik) olarak kurulup, bir veya farklı alt başlıktan birer akaryakıt dağıtıcısının tescilli markası altında faaliyette bulunan ve esas itibarıyla araçların akaryakıt, madeni yağ, otogaz LPG, temizlik ve ihtiyarî olarak bakım ile kullanıcıların tüplü LPG hariç diğer asgarî ihtiyaçlarını karşılayacak
imkânları sunan yerlerdir.

LPG (Otogaz) İstasyonu Nedir?

5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinin birinci fıkrasının ö bendinde otogaz istasyonu; dağıtıcı veya bunlarla tek elden satış sözleşmesi yapmış bayilerce ilgili mevzuata uygun (teknik, kalite ve güvenlik) olarak kurulup, dağıtıcının tescilli markası ve amblemi altında faaliyette bulunan ve esas itibarıyla motorlu araçların otogaz LPG, madeni yağ, temizlik ve ihtiyarî olarak bakım ile kullanıcıların, tüplü LPG hariç, diğer asgarî ihtiyaçlarını karşılayacak imkânları sunan akaryakıt istasyonu içinde veya müstakil olarak hizmet veren tesisler” olarak tanımlanmıştır.

İmar Planlarında LPG ve Akaryakıt İstasyonları

İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular göz önüne alınarak hazırlanması gerekmektedir.

Burada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan bir tanesi de LPG ve akaryakıt istasyonlarının planlanması ve ruhsatlandırılmasıdır.

LPG ve Akaryakıt İstasyonları Planlanırken Bölgenin Tamamının Dikkate Alınması Gerekliliği

İmar planları bölgenin planlı gelişiminin sağlanması için çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla hazırlandığından, yalnızca taşınmazın mevzuatta belirtilen tüm teknik koşulları sağlaması nedeniyle belirli bir işleve ayrılması mümkün olmayıp, o kullanıma yönelik olarak bölgenin ihtiyacı, şehircilik ve planlama ilkeleri ve taşınmaz ile çevresinin durumu plan bütünlüğü içerisinde değerlendirilerek taşınmazın plandaki fonksiyonuna karar verilmelidir.

Aksi bir düşünce mevzuattaki koşulları sağlayan tüm parsellerin şehircilik ve planlama ilkeleri açısından uygun olan değil istenilen fonksiyona dönüştürülmesi anlamına gelir. Oysa planda akaryakıt istasyonu kullanımının plan bütünlüğü içerisinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

LPG ve Akaryakıt İstasyonlarına Yönelik Plan Değişiklikleri

Plan değişikliği istemlerinin sadece plan değişikliği yapılan alanın değil plan bütünlüğü göz önünde bulundurularak planlanan yörenin tümünün çevre, ulaşım, trafik gibi ilişkilerinin kapsamlı bir biçimde ele alınarak, kamu yararına uyarlık bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir (Danıştay 6. Dairesi, 28.03.2014, E:2013/5536, K:2014/2440).

Konut Adası İçerisinde LPG/Akaryakıt İstasyonu

Danıştay kararlarına göre konut adası içerisinde tampon bölge oluşturulmadan LPG istasyonu kullanımı getirilemez.

Danıştay 6. Dairesi, 28.03.2014, E:2013/5536, K:2014/2440: Konut adası içinde tampon bölge oluşturulmadan akaryakıt ve LPG kullanımı getirilmesine ilişkin imar planı değişikliğinde hukuka uyarlık bulunmadığı hakkında. Belirtilen hususlar doğrultusunda, şehircilik ve planlama ilkeleri gözetilmeden ve konut adası içinde konut işleviyle tampon bölge oluşturulmadan uyuşmazlığa konu taşınmaza mevcut imar planında konut parselleri arasında plan bütünlüğü göz önüne alındığında ada bazında öngörülen fonksiyonlarla örtüşmeyecek şekilde ayrıcalıklı bir konumda akaryakıt ve LPG istasyonu kullanımı getirilmesinde şehircilik ilkelerine planlama esaslarına ve kamu yararına uyarlık bulunmamaktadır.

İki LPG/Akaryakıt İstasyonu Arasındaki Mesafe

5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun 8. maddesinin 4. fıkrasında: “…Kurul, teknik ve ekonomik kriterlere göre bayilik kategorileri oluşturabilir. Bu durumda bayilik lisansları kategorilerine göre düzenlenir. Akaryakıt ve LPG istasyonları arasındaki mesafeler, aynı yönde olmak üzere, şehirler arası yollarda on kilometreden, şehir içi yollarda bir kilometreden az olmamak üzere Kurul tarafından çıkarılacak ve 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe girecek yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.

Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 45. maddesine göre ise iki akaryakıt ve/veya LPG istasyonu arasındaki mesafe, aynı yönde olmak üzere; a) Şehirlerarası yollarda on, b) Şehir içi yollarda bir, kilometreden az olamaz. Bu nedenle akaryakıt ve LPG istasyonlarına inşaat ruhsatı verilirken ve bunlar planlanırken Kanunun ve Yönetmeliğin bu hükümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir.

Keza Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Lisans Yönetmeliğinin “Mesafe kısıtlamaları” başlıklı 37 nci maddesinde “Şehir içi veya şehirlerarası trafiğe açık yollarda aynı istikamette iki akaryakıt ve/veya otogaz istasyonu arasındaki mesafe, aynı yönde olmak üzere; şehirlerarası yollarda on, şehir içi yollarda bir kilometreden az olamaz.” hükmü yer almaktadır.

Danıştay 6. Dairesi, 26.12.2005, E:2004/287, K:2005/6605: Akaryakıt istasyonu yaptırmak için yapı ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvurunun, plan hükümlerinin yanı sıra enerji ve tabii kaynaklar bakanlığı tarafından çıkarılan 14.6.1997 günlü, 23019 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ hükümlerine de uygun olması gerektiği, tebliğdeki belediye ve mücavir alan sınırları içindeki karayolları kenarında aynı istikamette olan istasyonlar arasındaki mesafenin 2 km olması koşulunun daha sonra 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun 8.maddesi ile Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 45.maddesi ile değişikliğe uğradığından bu hükümlerin göz önünde bulundurmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiği.

İmar planlarının hazırlanması aşamasında uyulması gereken diğer şehircilik ilkeleri ve planlama esasları konusunda şu yazımıza bakabilirsiniz: İmar Planlarının Hazırlanmasında Uyulması Gereken Şehircilik İlkeleri